Yalovalı Kivi Üreticileri: "Geçen Sene 8 Liradan Satmıştık, Geçen Senenin Altına Düştü"

NEDİM GÜLER

Türkiye'nin en önemli kivi üretim merkezi olan Yalova'nın Subaşı beldesinde üreticiler, maliyetlerin artmasına karşın kivi fiyatının düşmesine tepki gösterdi. Yalova Kivi Üreticileri Birliği Başkanı Uğur Fidan, fiyatın 7 liraya kadar düştüğünü belirterek, "Geçen sene 8 liradan satmıştık yani geçen senenin altına düştü" dedi. Subaşı Belediye Başkanı Turan Canbay ise "Eğer üreticiye destek olmazsanız 10 sene sonra bu işi yapacak kimseyi bulamazsınız" diye konuştu.

Türkiye'nin kivi üretiminin yaklaşık yüzde 40'ını karşılayan Yalova'nın Subaşı beldesinde kivi hasadı başladı. Hasat yapan işçileri ziyaret eden Subaşı Belediye Başkanı Turan Canbay, sezonun hayırlı ve bereketli olmasını diledi. Canbay, düzenledikleri festivalle bölgenin altını durumunda olan kiviyi tanıtmaya çalıştıklarını ifade ederken, bu sene beklenen rekoltenin olmadığını dile getirdi.

"10 SENE SONRA BU İŞİ YAPACAK KİMSEYİ BULAMAZSINIZ"

Subaşı Belediye Başkanı Turan Canbay şunları söyledi:

"Üretmek ayrı bir dert bunun bir de pazarlama kısmı var. Maalesef bu sene pazarlama kısmında da büyük bir sıkıntı yaşadık. Kısmen aşıldı ama hala istediğimiz fiyatları görmedi kivi. Hep kivinin veriminden, vitamininden, insanların vücuduna faydasından bahsediyoruz ama parasal kısmına da maalesef verdiği verimin karşılığında nakdini alamadık. Öyle gözüküyor. Evet herkes kazancını düşünüyor ama esas düşünmesi gereken burada üretici. Üretici üretmediği sürece bizim tüketme şansımız yok. Bizim beklentimiz de artık bu arkadaşların biraz daha kar marjlarını düşük tutup da üreticiye destek olmalarını bekliyoruz ama biz buradan bahçeden görüyorsunuz ne kadar zorlukla yapılıyor bu. Bu emeğin karşılığı 8 liraya alıp da markette 48 liraya satılması olmamalı. Bu sene birlik ilk yapılan toplantıda birim fiyatları 13 liradan açıkladı ama şu anda 10 liraya kivi satabiliyorsak çok iyi diyoruz. Bunun sebeplerini bir araştırmak lazım ya da buna devlet mi el atacak bakanlık mı el atacak bir şekilde el atılması lazım. Eğer üreticiye destek olmazsanız 10 sene sonra bu işi yapacak kimseyi bulamazsınız."

MALİYET ARTTI, FİYAT DÜŞTÜ

Yalova Kivi Üreticileri Birliği Başkanı Uğur Fidan da Subaşı'nda yaklaşık 6500 dekar alanda yılda 25-30 bin ton üretim yapıldığını söyledi. Ürünün yüzde 70'lik kısmının tüccarlar vasıtasıyla satıldığını, geri kalanın da soğuk hava depolarında bekletilerek piyasaya sürüldüğünü söyleyen Başkan Fidan, bu yıl rekolte ve kalite konusunda sıkıntı yaşandığını belirtti. Fidan şu ifadelere yer verdi:

"İklimsel olduğunu düşünüyoruz. Havaların sıcaklığı olabilir. Mevsimsel bir dengesizlik yaşandı. Aslında fena geçmedi bizim için ama biraz boydan sıkıntı yaşadık burada. Bu daha sonra hasat ettiğimiz dönemde veya bir ay öncesinde kivi pazarlıklarında biraz zorladı gibi açıkçası. Tüccarlar ürünün kalitesini beğenmedi. Biz daha öncesinde ağustos ayından birlik olarak üreticilerle bir toplantıda 13 lira olarak fiyat açıklamıştık. Bunun güncel piyasa şartları açısından fena olmayacağını en minimum 10 liralara satabileceğimizi düşünürken ama şimdi tabi bu hesabımız pek tutmadı. 7 liralara kadar kivinin fiyatı düştü. Yani dalında pazarlık fiyatı olana kadar düştü. Geçen sene 8 liradan satmıştık yani geçen senenin altına düştü. Bu iyi bir şey değil. Neden iyi bir şey değil. Şimdi üretirken bir masraf yapıyorsun. Gübreniz, mazotunuz, işçiliğiniz, elektriğiniz var. Kendi işçiliğinizi de kattığınız zaman 12-13 bin liraları buluyor dekar maliyeti. Sıradan bir bakımdan bahsediyorum. Daha iyi bakanların daha yüksek çıkar. Bunlar bu sene ters orantılı işledi.

Ürettiğimiz malın değeri düştü tam tersine bizim harcamalarımız arttı. Böyle olunca da biz şu an beklediğimizi, umduğumuzu bulamıyoruz. Önümüzdeki sene için bizi düşündürüyor. Tabi şimdi biz olumsuz da düşünmüyoruz yani önümüzdeki sene için artık biz hesap yapıyoruz. Bizim alışılagelmiş bir ticaret şeklimiz var. O da nedir, malımı yetiştireyim, bakayım. Ondan sonra tüccar gelsin alsın bu malı buradan. Biraz biz de bakış açımızı değiştireceğiz bu yönden. Ürünün tabi ki büyüğü de küçüğü de olacak ama şimdi sıkıntı şuradan çıkıyor. Alan tüccar, küçüklüklerden dert yanıyor bize. Biz de diyoruz ki, bizim malımızın irisi de var. Böyle bir anlaşmazlık var. Önce bunu çözmekten yana düşüncelerimiz var."

ÜRETİCİLER GİDİYOR

Fidan, Yalova'da üretim yapılacak alan kalmadığını, üreticilerin Orhangazi, İznik gibi çevre bölgelere gittiğini de belirterek "Orhangazi, İznik oralarda daha geniş alanlar olduğu için üretim o tarafa doğru kayacak yani zamanla, yıllar içinde yani bundan 5-6 sene sonra orada üretim fazlalığı daha olacak. Pazarlamak için ihracat yolları arıyoruz. Bu sene bu depolanan malların bir kısmı için mesela depodan satışla oradan boylayarak satış yaparak ürünün daha iyi değerlenmesini düşünüyoruz" dedi.