Viranşehir Belediyesi Musa Anter'i Anacak

Kürt asıllı Musa Anter, katledilişinin 21'inci yıldönümünde yazdığı 'Qimil' adlı şiirin tiyatro oyunu olarak sergilenmesi ile Viranşehir ilçesinde anılacak. Viranşehir Belediyesi'nin Med Kültür ve Sanat Merkezi bünyesinde faaliyetlerini yürüten tiyatro grubu Teatra Med, hazırladığı 'Qimil' adlı oyunu 20 Eylül 1992 tarihinde katledilişinin yıl dönümünde oynayacak. Oyunu Musa Anter'e (Apê Musa) adadıklarını söyleyen grubun sanat yönetmeni Mehmet Karakış, "Qimil şiiriyle bir halkın derdini, acısını, yıllardır muzdarip kaldığı sorunları Siverekli kızın feryadıyla dile getiren Apê Mûsa'yı anmak istiyoruz" dedi.

'AKP 49'LARIN DEVAM ETTİRİCİSİDİR'

Med Kültür Sanat Merkezinde çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Karakış, "Uzaktan aşk" ve "Ötekiler Yargılasa" oyunlarının ardından "Qimil" (kımıl-süne) adlı oyunla Teatra Med emekçileri olarak izleyicilerin karşısına çıkacaklarını belirtti. "Viranşehir Belediyesinin desteğiyle 20 Eylül'de Apê Musa'nın şahadet yıldönümünde Qimil adlı oyunu sahneleyeceğiz" diyen Karakış, oyunu Apê Musa'ya ithaf ettiklerini ifade etti. Türkiye'de acıların anadilde ifade edilmesinin dahi geçmiş dönemlerde idamla yargılanmak için yeterli sayıldığını söyleyen Karakış, "1959'da Kürtlere ve Kürtçeye dair bir şeyler yazıp çizen insanları idamla yargılayan zihniyet ile bugün Kürtçe bir 'Medeniyet dili değildir' diyen zihniyet arasında pek bir fark yoktur. Biri bir insanı yargılıyor diğeri bir halkın varlığını. Dönemin Kemalist zihniyetini bugün AKP devralmıştır. İki ideolojik eğilimin beslendiği kaynak dar ulusalcı ilkel milliyetçiliktir" belirlemesinde bulundu.

'APÊ MUSA'NIN KATLEDİLİŞİ 49'LARIN DEVAMIDIR'

Qimil şiiriyle bir halkın derdini, acısını, yıllardır muzdarip kaldığı sorunları Siverekli kızın feryadıyla dile getiren Apê Mûsa'nın ve ona destek veren arkadaşlarının idamla yargılandığını ifade eden Karakış, "Oldukça masum ve dostane duygularla dile getirilen bu Kürtçe şiir Türkiye'yi karıştırdı. Devlet savunuculuğunu Kürt karşıtlığı üzerinden sürdüren gazeteler ülkenin siyasi arenasını bu Kürtçe şiir üzerinden karıştırmayı fırsat bildiler. Bizzat dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar şiirin yayımlandığı gazetenin toplatılması ve Musa Anter'in yargılanması için talimatlar verdi. Bir şiir Kürtçe yayınlandı diye ülke gündemi alt üst olu. Bu olay 49'lar davası adıyla Kürt siyasal mücadele tarihinde bir dönemeç oldu. Apê Mûsa'nın 20 Eylül 1992'de JİTEM örgütü tarafından öldürülme olayını 1959'lara kadar uzandırmak pekala mümkündür" dedi.

'QİMİL SÖMÜRGECİ METAFORUDUR'

Qimil'ı Apê Musa'nın bir metafor şeklinde işlediğine vurgu yapan Karakış, "Kürt toprakları devletin yoksullaştırma politikalarından dolayı verimsiz bırakılmak istenmiştir. Kaynaklar egemen güçlerin tekeline alınmıştır. Buradaki qimil metaforu sömürgeci-emperyalist güç metaforudur. Devlet sömürüyor, halk sömürülüyor. Apê Musa'nın Siverekli kıza 'Üzülme bacım, seni qimilların ıstırabından kurtaracak kardeşlerin yetişiyor artık' vurgusu mütevazı siyasal bir öngörüdür" diye konuştu.

'APÊ MUSA'NIN BAKIŞ AÇISI SAHNEDE OLACAK'

Qimil adlı kitabı okuduktan sonra bu konuyu senaryolaştırıp sahneye koyma ihtiyacı duyduğunu söyleyen Karakış, "Konuyu senaryolaştırırken kitapta yer alan makale ve yazılardan faydalandık. Apê Musa'nın bakış açısıyla, dile getirmek istediği şeyleri biraz daha somutlaştırarak sahneye koyacağız oyunu. Oyunda devletin haksız vergilendirme politikalarına, geleceğini hasadın verimi üzerinde kurgulayan ancak qimil afetinin yaşanmasıyla geç yaşta evlendirilerek hayalleri yıkılan kızların feryadına değiniyoruz. Yoksulluktan dolayı erken yaşta Evlendirme olayı Kürtlerde Xalê Cemil'de ifadesini buluyor. Bunu da qimil oyunuyla pekiştirmeyi uygun gördük. Oyunda folklorik temalara ve dengbeji geleneğe özen gösterdik. Dekorda kıl çadırı ve kerpiç ev görüntüsünü zamana ve mekâna uygun olsun diye bilinçli kullandık. Tiyatro oyunumuz beş kişiden oluşuyor. İmkanlar dahilinde bölge turnesine çıkmayı düşünüyoruz" dedi. (İPEKYOL)