Türkiye'de Öğrenmek İsteyeni Yok, Yurt Dışından Taliplisi Çok

TUNCER ÇETİNKAYA - Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması" sözleşmesi kapsamında "Yaşayan insan hazineleri" arasında gösterilen keçe yapımını öğrenmek için her yıl çok sayıda kişi, dünyanın farklı ülkelerinden Yalvaç'a geliyor.

Koybolmaya yüz tutmuş zanaatler arasında yer alan keçe dokumacılığının Türkiye'deki birkaç ustasından biri olan Gencer Kondal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, başka yerlerde keçecilerin gelenekselliği bozduğunu, dünyanın hiçbir yerinde geleneksel keçe yapan yer bulunmadığını söyledi.

Son 3-4 yıl içinde dünyanın farklı ülkelerinden 30'a yakın kişinin internetten gördükleri keçe yapımını öğrenmek için Yalvaç'a geldiğini bildiren Kondal, işi öğretmek için bazı ülkelere davet edildiğini fakat imkanı olmadığı için gidemediğini kaydetti.

Mesleği yapacak çırak bulmakta zorlandıklarını, usta yetişmediğini vurgulayan Kondal, Akdeniz bölgesinin keçe yapan tek yeri olan iş yerine gelen sınırlı sayıda kişiye öğreterek mesleği canlandırmaya çalıştığını dile getirdi.

Yalvaç ilçesinin el sanatları açısından zengin bir yer olduğunu ifade eden Kondal, halen Rusya, Kırgızistan ve Gürcistan'dan gelen 5 öğrencisi bulunduğunu anlattı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından geçen yıl kendisine "Somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı" belgesi verildiğini anlatan Kondal, şöyle konuştu:

"Mesleği yeniden canlandırmak için elimizden geleni yapıyoruz ama yetkililer bize maddi değil, manevi destek olursa keçeyi daha da ön plana çıkarırız. Bakanlık bize 'Somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı' belgesi verdi. O da cebimizde süs gibi duruyor.  'Yaşayan insan hazineleri'ne aday gösterdiler. Takipteymiş. Takip bitince ne olacak, onu da bilmiyoruz."

Dünyanın en büyük keçesi için Guinness'e kabul edildi

Doğallığı sebebiyle son yıllarda keçenin perde, yatak örtüsü, şal, çanta, ayakkabı, yelek gibi ürünlerde tercih edilmeye başlandığına dikkati çeken Kondal, şöyle devam etti:

"Aklımıza ne gelirse keçeden yapabiliyoruz. Şimdilerde herkes keçeye, natürelliğe dönmeye başladı. Doğal olmayan ürünler hastalık yapabiliyor ama keçe hastalıkları önlüyor. Mesela romatizmal hastalıklara iyi geldiğini biliyoruz. Bu sebeple Eğirdir'deki devlet hastanesinde romatizma hastalarının yataklarının altı sadece keçeden yapıldı. Bu yünün ortası delik, nefes alma özelliği var, kışın sıcak yazın serin tutuyor."

Kondal, keçe yapımını ilçeye gelenlere anlatmanın yanı sıra bazı ülkelerden de öğretim amaçlı davet aldığını belirterek, bu amaçla Bulgaristan, Macaristan, İtalya, Polonya gibi ülkelere gittiğini bildirdi.

Keçenin tanıtımı için dünyanın en büyük keçesini yapmak amacıyla Guinness Rekorlar Kitabı'na başvurduğunu anlatan Kondal, talebin kabul edildiğini ancak mali açıdan sıkıntı yaşadıklarını, "Biz hazırız" dendiğinde Guinness'ten bir temsilcinin Yalvaç'a geleceğini sözlerine ekledi.

Rus ressam keçe ustalığı için geldi

Keçe yapımını öğrenmek için Rusya'dan Yalvaç'a gelen ressam Liana Kazakova, bu sanatı internette gördüğünü, beğendiği için geldiğini söyledi.

Kazakova, "Dönünce bu işi Rusya'da da yapacağım. Çanta yapmayı, şal yapmayı öğrendim. Rusya'da bu işi yapan çok az" dedi.

Gürcistan'dan gelen Gio Xosroshvili ile eşi Elena Xosroshvili, işi öğrendikten sonra Gürcistan'da mesleğin daha iyisini yapacaklarını ifade etti.

Elena Xosroshvili, şöyle konuştu:

"Burayı internetten duyduk. Gürcistan'da gerek turistik eşya yapıp satmak gerekse günlük kullanım için keçe işini öğrendik. Burada keçeden çanta, eşarp, atkı, yapımını öğrendik. Dönünce eşimle bu işi yapacağız."

Kırgızistan'dan gelen Mirgül Toktobekove ve Kulmanbetova Zarilkan da keçe yapımını öğrenip ülkelerinde devam ettirmek istediklerini bildirdi. - Isparta