Türkiye'de "İyi Pamuk" Üretimi Yaygınlaşıyor

ÖMER FANSA - Çiftçinin daha sağlıklı koşullarda, çevre ve sosyal değerleri iyileştirilmiş pamuk üretmesini öngören iyi pamuk uygulaması, dünyada ve Türkiye'de hızla yayılıyor.

Tarımsal üretimde elde edilen ürünün yüksek fiyata satılması kadar üretim sürecinde çevresel değerler ve üretimde rol alanların, özellikle de işçilerin sosyal yönlerinin geliştirilmesi de önem taşıyor. Bu kriterlerin yükseltilmesi için bir çok sektörde farklı yol izlenirken dünya çapında milyonlarca çiftçinin daha sağlıklı koşullarda kaliteli pamuk üretmesi amacıyla uluslararası tekstil firmalarının da katılımıyla "İyi Pamuk Girişimi" (Better Cotton Initiative-BCI) oluşturuldu.

BCI kapsamında Türkiye'de kurulan İyi Pamuk Uygulamaları Derneği (IPUD), bu ürünü üretmeyi taahhüt eden çiftçilerin tarlalarında, çevre ve sosyal yönden inceleme yapıyor.

Dünyada geçen yıl 900 bin ton, bu yıl 1 milyon 900 bin ton lif halinde iyi pamuk üretildi. BCI'ya göre, 2015 projeksiyonunda bu rakam 2 milyon 600 bin tona ulaşacak.

İyi pamuk uygulamasının iki yıldır sürdürüldüğü Türkiye'de de üretimde artış söz konusu. Geçen yıl 15 bin ton lif halde iyi pamuk elde edilen Türkiye'de bu yıl 12 bin 716 hektarda 24 bin tona ulaşıldı. Üretim miktarı ve üretim alanındaki artış, yüzde 60 oldu.

Bu yıl 17 üreticinin 13 bin 850 dekarda iyi pamuk ekimi yaptığı Adana'da, Ticaret Borsası Başkanı Muammer Çalışkan, AA muhabirine, uygulamanın uluslararası tekstil firmalarının çevre ve sosyal duyarlılığından ortaya çıktığını kaydetti.

İyi pamuk uygulamasının izlenebilir, kontrol edilebilir, disipline edilebilir kavramları içeren iyi tarım uygulamalarının pamuk versiyonu olduğuna dikkati çeken Çalışkan, Türkiye'de bunun IPUD aracılığıyla yürütüldüğünü, çırçır veya pamuk üreticilerinin bu derneğe taahhütte bulunduğunu anlattı.

Çalışkan, şunları söyledi:

"İyi pamuk, tarımda, üretimde, sosyal ve çevresel değerleri ön plana çıkartıyor. IPUD, ürünü, ekiminden mahsulün toplanmasına kadar kontrol ediyor. İşçilerin kaldıkları yerlerden sigortası, iş sağlığı şartları, çocuk işçi çalıştırılmamasına, kullanılan suyun miktarı ve kaynağından ilaçların miktarı, ambalajların istiflendiği yere kadar denetliyor. Bu yıl Adana'da tarım işçilerinin çocukları, tarlaların yanındaki su kanallarına grip, boğulabilir diye ikazda bulunuldu. Kanal etrafına tel örgü çektirilmesini sağlayacağız. Bu bile önemli. Türkiye'de iş güvenliği ihmali yüzünden ölenleri görüyorsunuz. Kim bilir, kaç çocuk ölüyor, haberimiz olmuyor. Onun için kesinlikle hem çevre hem sosyal yönden çok faydalı bir uygulama."

Fiyatı artacak

Çalışkan, iyi pamuk uygulamasının zamanla daha da artacağına inandığını dile getirerek, şöyle devam etti:

"Küçük bir iplik firması, bizden iyi pamuk istedi. O değil, ondan ürün alan firma, 'Bana göndereceğin iplik iyi pamuk olacak' diyor. Çırçır firmaları iyi pamuk satarken, iplik firmalarından normal pamuğa göre 0,5 - 0,8 lira fazla talep ediyoruz ve alıcısı var. İnsanlar arasında iyi pamuk duyarlılığı arttıkça tekstil firmaları bu pamuktan yapılan ipliği isteyecek. Bu talep, daha fazla iyi pamuk üretimi yapılmasını sağlayacak. Talep artıkça çiftçi de buna yönelecek, bu, zamanla fiyata yansıyacak, fiyat artacak. İyi pamuk, önü açık bir sektör. İnşallah daha iyi yerlere gelecek."

Çalışkan, Adana'da ilk aşamada çiftçilere fiyat garantisi vermemelerine rağmen duyarlı çiftçilerin lisansa göre üretim yaptığını da sözlerine ekledi. - Adana