TOFAŞ'ta İşten Çıkarma Tartışması

Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, otomotiv devi TOFAŞ'ın 700 işçiyi işten çıkarmasını Meclis gündemine taşıdı. Bu yılın ilk 9 ayında 5 milyar lira net kar elde eden ve 2023 yılında işçi başı karı 3 milyon olan TOFAŞ'ın, üretimdeki daralmaları gerekçe gösterdiğini belirten Bayhan, "TOFAŞ yönetimi, tüm bu işçi çıkarmalar için ödenecek tazminatların toplamda 330 milyon TL olduğu söyleyerek işçilerin anayasal hakkı olan tazminat ödemelerini dahi lütuf olarak sunmuştur" dedi.

Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, sorularının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından Anayasa'nın 98, TBMM İç Tüzüğü'nün 96 ve 99'uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını istedi. Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Stellantis ve Koç Holding'in sahibi olduğu Bursa'da faaliyet gösteren otomotiv devi TOFAŞ, 9 Aralık'ta yaptığı açıklama ile işçi sayısının yüzde 13 azalacağını duyurarak bir kalemde 700 işçiyi işten çıkardı. Bu yılın ilk 9 ayında 5 milyar lira net kar elde eden ve 2023 yılında işçi başı karı 3 milyon olan TOFAŞ, üretimdeki daralmaları gerekçe gösterdi. TOFAŞ yönetimi, tüm bu işçi çıkarmalar için ödenecek tazminatların toplamda 330 milyon TL olduğu söyleyerek işçilerin anayasal hakkı olan tazminat ödemelerini dahi lütuf olarak sundu. Kendisine yıllardır rekor düzeyde üretim yapan işçileri bir kalemde kapı dışarı ederek karını katlamayı alışkanlık edinen TOFAŞ, 2020'de çalışan işçi sayısını 300 kişi azaltmasının ardından karını 300 milyon lira artırmış ve en çok kar eden 2. otomotiv şirketi olmuştu. TOFAŞ, 2022 yılında da net karını yüzde 160 oranında artırmıştı. Koç Holding patronları yıllardır işçilerin alın teri üzerinden performans baskısı ve yüksek üretim hedefleri ve yoksulluk sınırının altında verdiği ücretler ile milyarca lira kar etmiş, kurduğu sömürü düzeninin sefasını sürmüş, bugün yine geçmişte olduğu gibi cefasını işçilere çektirmekte."

"TOFAŞ ortalama ücretleri düşürerek bir kez daha 'kriz'i fırsata çevirdi"

Birçok fabrika ve iş yerinde "küçülme" ve "ekonomik daralma" gerekçe gösterilerek işçilerin işten çıkarıldığını belirten Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, çıkış listelerinin sızdırılmasıyla işçilerin tedirgin edildiğini ve önümüzdeki süreçte kitlesel işten çıkarmaların artacağına dair sinyaller verildiğini söyledi. Patronların yaptırımsız bir şekilde dilediği işçiyi işten çıkardığını ifade eden Bayhan, "TOFAŞ'ta yaklaşık 700 işçinin ve MESS iş yerlerindeki işten çıkarmaların ardından, ortalama MESS saatlik ücretlerinin 220 TL'den 200 TL'ye düştüğü gözlemlendi. İşten çıkarılanların büyük bir fazlasının kıdemi yüksek ve uzun yıllardır fabrikaya emek veren işçiler olduğu anlaşılmakta. TOFAŞ, 'daralma' bahanesiyle kıdemli işçileri işten çıkarmakla kalmamış, aynı zamanda ortalama ücretleri düşürerek bir kez daha 'kriz'i fırsata çevirdi. Bakanlığınız, 2024'ün ilk çeyreğinde 2,8 milyar TL net kar açıklayan TOFAŞ'ın bu işçi kıyımı ve sektörde ücretleri düşürmeye yönelik bu politikalarına karşı bir inceleme başlatacak mı" diye konuştu.

"Bu işçi kıyımları karşısında herhangi bir yaptırım uygulayacak mısınız"

Yerli-yabancı sermaye ve fabrikaların çıkarına hizmet eden destek, teşvik ve imtiyaz politikasının fabrika ve iş yerlerinde ucuz emek sömürüsü, sendikasızlaştırma ve artan mobbing/baskı olarak yansıdığını kaydeden Bayhan, "Ayrıca, kıdem tazminatı, işsizlik sigortası ve işe iade tazminatı gibi işçilerin kırıntı halinde kalmış haklarının dahi ortadan kaldırılması taleplerini dinlemek üzere patronlarla sık sık bir araya geliyorsunuz. Yüzlerce aileyi etkileyen bu işçi kıyımları karşısında herhangi bir yaptırım uygulayacak mısınız, yoksa patronların dilediği zaman dilediği işçiyi keyfi şekilde işten çıkarmalarına imkan tanıyacak yasal düzenlemelerin önünü mü açacaksınız" dedi.

Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, açıklamasını şöyle tamamladı:

"Ekonomideki olumsuz gidişatın faturasını işçi ve emekçilerin sırtına yıkan politikalarınızın bir parçası olarak bu işten çıkarmaları da halihazırda üzerinde çalıştığınız 'güvence' soslu esnek çalışma düzenlemeleriniz için fırsat olarak mı göreceksiniz yoksa işten atmaların yasaklanması, denetlenmesi gibi önlemlerle patronların da yüksek kar hedeflerinden vazgeçmesini zorlayacak adımlar atacak mısınız. İTO Başkanı Şekib Avdagiç, 'Ülkemizde kıdem tazminatı, işsizlik sigortası, işe iade tazminatı, sendikal tazminat gibi düzenlemeler, işverenin ek istihdama yönelmesini zorlaştırıyor' demişti. Sizin de sıklıkla vurguladığınız istihdam ve güvenceli esneklik konularını göz önüne alırsak, Koç Holding'e bağlı TOFAŞ'ın kıdemli işçileri işten çıkarma politikası, hazırlamakta olduğunuz iş yasası değişiklikleriyle uyumlu mudur?" - BURSA