Soba Zehirlenmeleri ve Hava Kirliliğine Dikkat

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Kumbur, dünyada her yıl yaklaşık 3 milyon insanın hava kirliliğinden öldüğünü söyledi.

Hava kirliliği ve soba zehirlenmeleriyle ilgili açıklamalarda bulunan Kumbur, ülkemizde her yıl özellikle kış aylarında soba ve kaloriferlerde düşük maliyetli kalitesiz yakıtların kullanılması, soba ve kalorifer yakma tekniklerinin iyi bilinmemesi, baca temizliğinin iyi yapılmaması gibi nedenler hem hava kirliliğinin hem de soba zehirlenmeleri ve ısınma maliyetlerinin artmasına neden olduğunu söyledi.

Isınma amaçlı kullanılan düşük kalorili ve kükürt oranı yüksek kömür tüketimi ve yanlış yakma tekniklerinin uygulanması, motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazları ve sanayi kuruluşlarının bacalarından atılan çeşitli maddelerin hava kirliliğine neden olduğunu ve yeryüzündeki canlı hayatını olumsuz yönde etkilediğini vurgulayan Kumbur, "Yetişkin bir insan günde ortalama 20 metreküp hava solurken, çocuklar yetişkinlere göre iki katı daha fazla hava solumakta ve ağızdan soludukları için de kirli hava direk akciğerlere gittiğinden daha çok etkilenmektedir. Dünyada her yıl yaklaşık 3 milyon insan hava kirliliğinden ölmektedir. Bu, dünyadaki toplam ölümün yüzde 5'i kadardır. Bu ölümlerin yüzde 90'ı gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir" dedi.

ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Bilinçsiz, yoğun ve niteliksiz yakıt tüketimi nedeniyle Mersin ve Tarsus kent merkezlerinde de özellikle kış aylarında havada yoğun ve bunaltıcı sis katmanlarının oluştuğuna dikkat çeken Kumbur, " Oluşan bu kirli hava çevre ve insan sağlığını tehdit etmektedir" ifadelerini kullandı.

Kumbur, soba zehirlenmeleri ve hava kirliliği yaşanmaması için dikkat edilmesi gereken hususları ise şöyle sıraladı; "Soba yakma tekniklerine uyulması, evlerde ve işyerlerinde pencere, kapı ve çatıların hava izolasyonlarının iyi yapılması, bina yakıt tesisatlarının standartlara uygun olması, ısıtmada yüksek kalorili-kaliteli yakıt kullanılması, bacaların, soba borularının ve bağlantı elemanlarının her yıl düzenli olarak temizlenmesi, kullanılan sobaların TSE belgeli olması, gaz sızdırmazlığının kontrol edilmesi sağlanmalıdır."

Sobada kömür yakılırken can kaybını önlemek için üç hususa dikkat edilmesi gerektiğini kaydeden Kumbur, bu hususları kaliteli yakıt, sobanın üstten yakılması ve sobanın hava alıcı kapaklarının kapatılmaması olarak sıraladı.

Baca ve borularla ilgili alınması gereken önlemleri de açıklayan Kumbur, şöyle devam etti; "Soba boruları mümkün olduğunca kısa ve düşey doğrultuda olmalıdır. Yatay borular bacaya hafif bir eğimle döşenmelidir. Baca yılda en az iki kez temizlenmelidir. Fazla dirsek ve borudan kaçınılmalıdır. Böylece tıkanma ve sızma olasılığı azalır. Boru ucunun bacaya fazla sokulup tıkanması önlenmelidir. Baca rüzgardan fazla etkilenmeyecek şekilde iyi çekişli olmalıdır. Soba ve kaloriferlerin nefes boruları olan bacaların belirli aralıklarla, soba borularının da iki ayda bir kez temizlenmesi gerekir. Baca yangının sebebi, bacaların temizlenmemesi, çatlak ve sıvasız olmasıdır. Şiddetli fırtınalarda soba yakılmalıdır."

Zehirlenmelerde acil tedavi uygulamalarına da dikkat çeken Kumbur, zehirlenme olduğu zaman hemen bir sağlık kurumuna gitmek gerektiğini belirterek, "Zehirlenme olduğu zaman kişiye yoğurt, sarımsak gibi yiyecekler verilmesi çok yanlıştır. Çünkü zehirlenme midede değil, solumun yolu ile ilgilidir. Zehirlenen kişi açık havaya çıkartılmalı ve acilen oksijen verilmelidir. En kısa zamanda teşekküllü bir sağlık kuruluşuna baş vurulmalıdır" diye konuştu. - MERSİN