Simav'da 5, 9'luk Deprem: Can Kaybı Var, Hasar Büyük

Türkiye'nin neredeyse yarısında hissedilen dün geceki Richter ölçeğine göre 5. 9 büyüklüğündeki deprem, merkez üssü Kütahya'nın Simav İlçesi'nin yanı sıra bazı yerleşim merkezlerinde de can kaybı ve yaralanmalara neden oldu.

Simav'da 18 yaşındaki lise öğrencisi Hüseyin Oran, kaçarken başına yıkılan duvar parçasının düşmesi, 48 yaşındaki Halil Yıldırım da deprem sırasında kalp krizinden öldü. Yetkililer, Kütahya'daki depremde bu kişilerin öldüğünü açıklarken, Bursa'nın İnegöl İlçesi'nde sarsıntı sırasında fenalaşan 75 yaşındaki Müyesser Pehlivan'ın kaldırıldığı hastanede kalp krizinden öldüğü belirtildi.

Balkon ve pencerelerden atlayan, kaçarken düşüp yaralanan ya da krize giren yüzlerce kişi hastaneleri doldurdu. Çoğu hafif ve orta olmak üzere binlerce binanın hasar gördüğü deprem ve ardından gelen artçı şoklar, başta Simav olmak üzere çevredeki yerleşim merkezlerinde kabus gecesi yaşanmasına neden oldu.

İlk deprem şokunu atlatan Simavlılar, durmak bilmeyen artçılar nedeniyle geceyi dışarıda geçirdi.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün merkez üssünü Simav İlçesi'nin 10 kilometre doğusu olarak saptadığı deprem, yerin 7 kilometre derinliğinde olduğu için Ege, Marmara, İç Anadolu ve Akdeniz'in büyük bölümünde hissedildi.

Birçok kentte paniğe kapılan halk açık alanlara çıkarken artçı şoklarla sürekli sarsılan Simav'da kabus gibi saatler başladı. Depremin hemen ardından 25 bin nüfuslu ilçede elektrikler kesildi. Ardından da telefonlar sustu, jeotermal hatları, içme suyu boruları patladı. İlçede evlerin bacaları devrildi, camlar kırıldı, duvarlar yıkıldı.

Gecenin karanlığında can kaybı, yaralı sayısı ile hasarın boyutunu anlamakta zorlanan Simavlılar büyük korku yaşadı. Deprem Simav'a yakın olan Şaphane, Pazarlar, Gediz ilçelerinde de etkili oldu. Depremin merkez üssünün belirlenmesinden hemen sonra çok sayıda kurtarma ekibi bu bölgeye hareket etti.

5 KATLI BİNADAN MUCİZE KURTULUŞ

Deprem en büyük zararı 4 Eylül Mahallesi Hamza Özcan Sokak'taki 5 katlı apartmana verdi. Binanın alt katındaki işyerinin çökmesiyle birlikte birinci kattaki daire, zemin kat seviyesine indi. Dört ailelenin yaşadığı beş katlı bina yandaki dört katlı binanın üzerine yan yattı ve mucize eseri yıkılmadı. Bu sırada apartmandaki dairelerin bazılarında ısınmak için kullanılan sobaların devrilmesiyle küçük yangınlar çıktı.

Yan yatan apartmanda sarsıntı sırasında üzerine dolap düştüğü için yaralanan Alpay Özen, eşi Cansel Özen, 14 yaşındaki kızı Şeyma Özen ile 3 yaşındaki oğlu Ali Mert Özen ve diğer apartman sakinleri, itfaiye ekiplerinin yardım merdiveni ile kurtarıldı.

Hastanedeki tedavisinin ardından taburcu edilen Alpay Özen, "Çocukları uyutmaya çalışırken önce öncü, ardından da büyük deprem meydana geldi. Sonra büyük bir gürültüyle apartmanda yıkılma oldu. Kendimizi güçlükle kurtarabildik" dedi.

İlçe ve bazı beldelerdeki minaraler de kısmen hasar gördü. İlçe halkı hasarlı evlere girmemeleri için uyarıldı. Takviye polis ekipleri getirildi, yağma ve hırsızlığa karşı önlem alıp devriye gezdi.

AÇIKLAR ALANLARDA VE SOKAKLARDA ATEŞ YAKILDI

Çok sayıda artçı sarsıntının da meydana geldiği ilçede, yine yıkıcı deprem olacağı endişesi yaşayanlar sokaklarda, parklarda ve açık alanlarda ateş yakarak topluca ısınmayla çalıştı. Bazıları da geceyi araçlarında geçirdi.

Simav'daki yüksek okullarda okuyan öğrenciler, memleketlerine dömek için garaja akın etti ve bulabildikleri araçlarla ayrıldı. Bu öğrencilerden 2009 yılında Simav'da yine deprem yaşayan Mehmet Akif Erol, o zaman balkondan atlayınca kolunun kırıldığını, bu kez de kaçmaya çalışırken dolaba çarparak kaşının yarıldığını, burnunun kanadığını söyledi.

Bütün geceyi sokakta yaktıkları ateşin başında battaniyelerle geçiren Simavlılar güneşin ilk ışıklarıyla birlikte korka korka da olsa evlerine girerek hasar tespiti yapmaya çalıştı. İlçeye sevk edilen sivil savunma, Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE), Akut ve 112 ambulans ekipleri aralıksız gelen ihbarları değerlendirirken Kızılay da geceyi soğukta geçiren vatandaşlara çorba dağıttı.

ÖNCÜ DEPREM KURTARDI

Simav'da dün gece büyük depremden 16 dakika önce hafif şiddette bir deprem meydana geldi. Saat 22. 59'da 3. 8 büyüklüğündeki öncü depremle birlikte evlerinden dışarı çıkan Simavlılar, saat 23. 15'teki 5. 9 büyüklüğündeki depreme açık alanlarda ve sokakta yakalandı.

Halkın dışarda olması 5. 9'luk depreme göre ölü ve yaralı sayısının korkulan boyutlarda olmamasını sağladı.

ÖLÜ VE YARALI SAYISI

Deprem sırasında Simav ilçe merkezinde balkonlardan atlayan, kaçarken düşen ve sinir krizi geçirerek hastaneye başvuranların sayısı 150'yi geçerken, lise öğrencisi 18 yaşındaki Hüseyin Oran yıkılan enkazdan yaralanarak, 64 yaşındaki Halil Duman da kalp krizi geçirerek öldü.

Hastaneye gelenlerden bazıları ayakta tedavi edilirken, durumları ciddi olanlar Simav Devlet Hastanesi ile başta Uşak olmak üzere çevredeki il ve ilçelerde bulunan hastanelerde tedaviye alındı.

Bursa'nın İnegöl İlçesi'nde deprem sırasında fenalaşan ve kalp krizi geçirdiği teşhisiyle kaldırıldığı hastaneye kaldırılan 75 yaşındaki Müyesser Pehlivan da kurtarılamadı. Böylece depremde ölenlerin sayısı 3 oldu.

Simav'da dün gece hastanede yaşamını yitiren kimsesiz 80 yaşındaki Mustafa Akılkan'ın da önce depremde öldüğü söylendi. Ancak, ameliyat olan Akılkan'ın ölümünün depremle ilgisi olmadığı açıklandı.

HÜSEYİN, YENİ MOTOSİKLET ALMIŞTI

Ölenlerden depreme evde yakalanan Endüstri Meslek Lisesi öğrencisi 18 yaşındaki Hüseyin Oran'ın, zemin kattaki evlerinden çıktığı sırada üst katlardaki duvardan kopan parçaların başına düşmesi sonucu ağır yaralandığı, ardından da kaldırıldığı hastanede müdahalelere rağmen hayatını kaybettiği belirtildi.

Yaklaşık 5 ay önce çok sevdiği motosikleti için ehliyet alan ve 16 gün önce de doğum gününü kutlayan Oran'ın cenazesi, Devlet Hastanesi'ndeki otopsinin ardından yakınlarına teslim edildi.

Deprem sırasında babasının evinde olan anne Nedime Oran ile 10 yaşındaki oğlu Tamer Oran ve badana işleri yapan baba Süleyman Oran, acı haberle yıkıldı.

Lisede bilgisayar eğitimi alan Hüseyin Oran'ın, üniversiteye hazırlandığı bildirildi. Torunun başına düşen duvar parçalarıyla ağır yaralandığı yeri gösteren dede Hasan Duvarcı, "Torunum kaçmaya çalıştığı sırada parçalar başına düşmüş. Apartmandaki kapının önünde beklese bugün aramızda olacaktı" dedi.

ARTÇILAR PSİKOLOJİ BOZDU

Simav, 5. 9 büyüklüğündeki depremin ardından en büyüğü 4. 6 olmak üzere yüzlerce artçı şokla beşik gibi sallandı. Ana depremin şokunu atlamadan artçılarla psikolojileri bozulan Simavlılar, Doç. Dr. İsmail Karakuyu Devlet Hastanesi'ne akın etti. Küçük yaralanmaları olanlar pansumanları yapılıp gönderilirken, bazılarına da sakinleştirici verildi.

Simav Kaymakamı Hüseyin Oran, "Maalesef iki kişiyi kaybettik. Simav, bu depremi ucuz atlattık diyebiliriz. Ayrıca yaralanan 1'i ağır 85 kişi, acil kayıtları alınarak hastaneye götürüldü. Ancak çoğunluğunun şikayeti, bozulan psikolojilerine bağlı. Şu an hasar tespit çalışmaları yapılıyor. Ne kadar evin zarar gördüğü, incelemenin ardından belli olacak.

Görünüş itibariyle iki apartman, yan yatmış durumda. Çoğunluğunda çatlak ve kırılmalar var. Şu haliyle yaraları sarmaya başladık. Çadırlarımız da kuruluyor. İlçenin büyük bölümüne elektrik verilmeye başlandı" diye konuştu.

ÇADIRKENT KURULUYOR

Kızılay Genel Müdürü Ömer Taşlı da ilçeye gelerek çalışmaları koordine etti. Ekipler, Simav Sanayi Sitesi'nin yanındaki boş arazide çadırkent kurmaya başladı. İstanbul, İzmir, Bursa, Afyonkarahisar, Uşak ve Kütahya illerinden bölgeye toplam 343 arama kurtarma, sağlık ve Kızılay personeli, 50 ambulans, kurtarma araçları ve arama köpekleri gönderildi.

Kızılay 2 bin çadır, 10 bin battaniye, 2 bin 292 su, 2 seyyar mutfak, ikram araçlarını bölgeye ulaştırdı. Hasar tespit ekipleri ön hasarı belirlemek için çalışmaya başladı.

Bu arada Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri deprem sırasında tatbikatta oldukları Bilecik'ten, hemen Simav'a geldi. UMKE Simav'a 120 ekibi yönlendirdi.

GIDA SIKINTISI BAŞGÖSTERDİ

Kızılay'ın yardım getirmesine rağmen 25 bin nüfuslu kentte yemek ve ekmek sıkıntısı da baş gösterdi. Evlerine giremeyen yüzlerce kişi lokantalara akın etti. Burada da yemekler tükendi, fırınlarda da kuyruklar oluştu, köy ekmekleri getirilerek satıldı.

Kent merkezi dışında ilçelerde oturanlar da deprem nedeniyle sıkıntıya girdi. Simav'ın köyleri de depremden hasar gördü. En fazla hasarın 200 haneli Gökçeler'de olduğu bu köyde 100'den fazla evin hasar gördüğü belirlendi.

Köyün minaresi de yıkıldı. Köylüler depremin ardından saatler geçmesine rağmen kimsenin kendilerine yardıma gelmediğinden yakındı.

BAKAN EROĞLU SİMAV'DA

Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, sabaha karşı Simav'a geldi ve Kriz Merkezi'ndeki görevlilerden bilgi aldı. Burada depremzedelerle görüşen Bakan Eroğlu, hasar tespit çalışmalarının devam ettiğini belirterek, "Ancak az hasarlı, çok hasarlı diye bir ayrımdan çok vatandaşlarımıza yardımda bulunmak için hareket ettik.

Çok süratli bir şekilde çalışan Kızılay ekiplerimiz saat 06. 00'dan itibaren vatandaşlarımıza çorba ve kahvaltı vermeye başladı. Çadırların kurulması için de 100 asker bölgeye gelecek. Bunun yanı sıra 103 arama kurtarma personeli 22 araçla bölgede hazır olarak bekliyor" dedi.

Bakan Eroğlu kriz merkezinindeki incelemenin ardından en büylük hasarın meydana geldiği ve yan yatan 5 katlı binada da incelemelerde bulundu. Burada ölümden dönen Alpay- Cansu Özen çiftinin sıkıntılarını dinledi.

SINAVLAR ERTELENECEK

Deprem sadece Simav'la sınırlı kalmayıp çevredeki bir çok yerleşim merkezinde de hasara neden olurken, bölgede günlük yaşam etkilendi.

Dumlupınar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Karaaslan, depremden sonra Simav, Şaphane ve Pazarlar'da öğrenim gören öğrencilerin çoğunluğunun memleketlerini döndüğünü bu nedenle final sınavlarının erteleneceğini açıkladı.

Prof. Dr. Karaaslan, "Gediz'in erteleme talebi olmadı, ancak Simav, Şaphane ve Pazarlar ilçelerindeki meslek yüksekokullarında sınav takvimini ileriye çekeceğiz. Sınavları 15 Haziran'dan sonraya almayı planlıyoruz" dedi.

PROF. DR. ULUĞ: DEPREM SÜRPRİZ DEĞİL

Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü öğretim üyesi, deprem uzmanı Prof. Dr. Atilla Uluğ, Kütahya Simav'da meydana gelen depremin sürpriz olmadığını söyledi.

Prof. Dr. Uluğ, "Burası deprem beklenen bir bölge. Sürpriz değil. Geçmişte olduğu için daha büyük de olabilirdi. Ancak, üzüntü verici olan nokta deprem bölgesi olmasına karşın hala yapı kalitesinin düşük olmasıdır. Binalarda hasar olmasa önemsemeyeceğimiz bir deprem olurdu" dedi.

Depremin şiddetinin ve geniş alanda hissedilmesinde fayın boyu, uzunluğu değil mekanizması önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Uluğ, "Yırtılmanın nasıl olduğu önemlidir. Kütahya Simav depremenin modellemesi henüz yapılmadığı için nasıl yırtıldığını bilmiyoruz. Bazı faylar çelik gibi bir anda kırılır. Bazı yerlerde ise fayın yırtılması yavaş olur. Süre uzar" dedi.

Girit Adası'nda ve çevresinde de deprem olduğunu belirten Prof. Dr. Uluğ, Anadolu plakasının yılda 2. 5 santimetre batıya haraket ettiğinin bilindiğini söyledi.

Bu haraketin Ege plakasını döndürdüğünü dile getiren Prof. Dr. Atilla Uluğ, "Bölgede plakalar biraz hareketli. Zaman zaman takılmalar oluyor. Geçince yine kayıyorlar. Hem Batı Anadolu, hem Ege denizinde hareketliliği böyle görmek lazım" diye konuştu. - Kütahya/ Simav