Öztanrıöver: "Öfkeli Biriyle Karşılaştığımızda İlk Önce Kendi Duygularımızı Yatıştırmalıyız"

Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR) Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Psikiyatrist Sümer Öztanrıöver, öfkeli birinin vücudunun alarma geçip ilkel beyninin egemenliğine girdiğini belirterek, "Düşünme durur, onunla iletişim neredeyse imkansızdır. Öfkeli biriyle karşılaştığımızda ilk önce kendi duygularımızı yatıştırmalıyız" dedi.

Psikiyatrist Öztanrıöver, Fatma Kemal Timuçin Diş Hastanesi personeline "Stres Yönetimi ve Öfkeli Hasta ile Başa Çıkma" konulu bir sunum gerçekleştirdi. "Öfkeliyken filtreli gözlüğümüzle biz, haksızlığa uğradığımızı düşünürüz" diyen Öztanrıöver, "Bize göre karşımızdaki öyle davranmamalı, öyle düşünmemeli ve hatta öyle hissetmemelidir" ifadesini kullandı.

Aslında olayların nötr olduğunu anlatan Öztanrıöver, "Bizi etkileyen, olumsuz duygu yaratan şey, ona verdiğimiz bu anlamdır. Bir anlamda bir tartışmada her iki taraf da haklıdır. Şöyle ki karşı karşıya duran iki insanın arasına yere, 6 rakamı çizdiğimizi düşünelim. Bu durumda biri onu 6, diğeri 9 olarak görecektir. Tarafsız bir gözlemci ise her ikisinin de kendi açısından haklı olduğunu bilir: Tıpkı Mevlana'nın dediği gibi, 'Kimse sana karşı değil, herkes kendinden yana"' dedi.

Öztanrıöver, öfkeli birinin vücudunun alarma geçip ilkel beyninin egemenliğine girdiğini ifade ederek, şunları kaydetti:

"Düşünme durur, onunla iletişim neredeyse imkansızdır. 'Öfkeden gözü dönmüş' deyimi bunu anlatır . Öfkeli biriyle karşılaştığımızda bizde de kızgınlık, çöküntü veya korku duygusu ortaya çıkabilir. Bu duygularımız bizim etkili yanıt vermemize engel olacaktır. Böyle bir durumda ilk adım, kendi duygularımızı yatıştırmak olmalıdır. Bunun için bir çeşit duygu radarı kullanabiliriz. Bunun için kendimize: 'Şu anda hangi duyguları hissediyorum?', 'Bu duygular bedenimde nerede?' ve '0-10 arası bir ölçekte kaç şiddetinde? (0 sakin, 10 en şiddetli) sorularını sormak, sonra da yavaş ve derin nefesler alıp vermek gerekir. Duygumuzun şiddeti 6'dan fazla ise (düşünen beyin devre dışı olduğundan) iletişim durdurulmalıdır. 5'in altına düştüğünde ise iletişime geçilebilir. Bu farkındalık, yetmezse hareket etmek, olumsuz duygularımızın şiddetini azaltacaktır. Kendimizi sakinleştirdikten sonra karşımızdakini sakinleştirmek için ona; deneyimini, duygularını anlattırmak ve yorum getirmeden dinlemek, onu hareket ettirmek, yapabileceğimiz şeylerdendir. Biz diğer insanlarda uygusal parmak izleri bırakırız. Ne söylediğimizin bazen hiçbir önemi yoktur, nasıl hissettirdiğimize göre ona ulaşabiliriz."

"Olumsuz yaşam koşullarıyla başa çıkma becerimizi belirleyen şey, psikolojik esnekliğimizdir" diyen Öztanrıöver, sözlerini şöyle tamamladı:

"Psikolojik katılık olduğunda öfke kontrolümüz zayıf olabilir. Bu durum olumsuz yaşam deneyimleri ve çocukluk çağı travmalarıyla ilişkili olabilir. Profesyonel yardımla psikolojik esnekliğimizi artırabiliriz. Psikolojik esnekliği olan insanlar; hem kendi öfkeleriyle, hem de başkalarının öfkesiyle esnek biçimde başa çıkabilirler, olumsuz yaşam koşullarına dayanıklıdırlar. Psikolojik esnekliğimizi ve dolayısıyla stresle başa çıkma gücümüzü artırmak için "Çocuk ve ergen becerilerimizi" kullanmamız yararlı olacaktır. Bunlar oyun oynamak (hobiler), güvenli yaramazlık yapmak (bir şey kırmak, duvarı çizmek, çok dakik biriysek arada bir biraz gecikmek, çok düzenliysek bir gün evi toplamamak vs), 1 Nisan şakası şeklinde yalan söylemek, birinden bir iyilik istemek, kendimizin iyi yaptığı bir şeyi övmek, kızdığımızda ise yanımızda biri varsa içimizden, yalnız kaldığımızda ise sesli olarak küfretmek çocukluk becerilerimizdir. Ergen becerilerimiz ise hayır demek (karşı gelmek) ve duygularını ifade etmektir." - ADANA