Kırkpınar'ın Davetiyesi, "Kırmızı Dipli Mum"

CİHAN DEMİRCİ - Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'ne, devlet erkanı ve önemli yetkililerin, "kırmızı dipli mum"la davet edilmesi geleneği, günümüzde de sürdürülüyor.

Trakya Üniversitesi (TÜ) Balkan Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Günşen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin tümüyle bir gelenek, kültür ve ritüel olduğunu söyledi.

Kırmızı dipli mumun Kırkpınar güreşlerine davetin sembolü olan bir uygulama olduğunu belirten Günşen, şöyle konuştu:

"Kırkpınar ağaları, kırmızı dipli mumları, başta devlet erkanı olmak üzere eşraftan ve erkandan olanlara ve önemli saydıkları dostlarına zamanında atlı postacılarla gönderirlerdi. Atlı postacılar ayrıca kahvelere kırmızı dipli mumu asarak halkı, Kırkpınar Tarihi Yağlı Güreşleri'ne çağırırlardı. Bu uygulama kapsamında bugün, Edirne Valisi, Edirne Belediye Başkanı ve Kırkpınar ağası, sayın Cumhurbaşkanımızdan başlayarak, Başbakanımızı ve devletimizin önde gelen isimlerini bizzat kırmızı mumla Kırkpkınar'a davet eder."

"Türk kültüründeki deyimlerden geliyor"

Günşen, kırmızı dipli mumun çok eski kaynaklarda yer almadığını ancak Türk kültüründeki hikayelerin çoğunda "kırmızı dipli mum" ya da "mumla aramak" deyimlerinin yer aldığını söyledi.

Bu geleneğin çok eskilere gittiğini gösteren kanıtlar olduğunu aktaran Günşen, şöyle devam etti:

"Yöremizde kullanılan, 'Kırmızı dipli mumla mı davet ettim', deyimini hatırlatabiliriz. Bir insan davet edilmediği bir mekana, düğüne gitmiş ve bundan dolayı daha sonra pişmanlık duymuşsa, onun bu pişmanlığına tanık olanlar, 'Seni oraya kırmızı dipli mumla mı davet ettiler, niye gittin, ne işin vardı' diye çıkışırlar. Bu da gösteriyor ki kırmızı dipli mumla davet etme geleneği bizim Kırkpınar geleneğiyle alakalıdır ve Balkanlarla, Edirne ve civarıyla ilgilidir. Kırmızı dipli mumla davet etme geleneğini biz Anadolu'da bulamıyoruz, sadece 'mumla aramak' tabiri var."

"Anlamı bereket"

Günşen, tarihi kaynakların, Kırkpınar'daki kırmızı dipli mumun "nahl geleneği"yle de ilgili olduğunu gösterdiğini söyledi.

Nahlın mumdan yapılan çiçek, ağaç ve benzeri süslemeleri ifade eden ağaç anlamına geldiğini ifade eden Günşen, şunları anlattı:

"Bir kürsü ya da bir direk üzerine mumdan yapılan son derece süslü ağaç ve çiçekleri ifade eden, o çiçeklerden oluşan güzel görüntüyü belirtir. Aynı zamanda bu bereket ağacıdır. Hurma ağacı anlamına da gelir, nahl. Nalh kelimesi Arapça bir kelimedir. Kur'an-ı Kerim'de Nahl Suresi vardır. Bir bereketi de simgeler."

Günşen, kırmızı dipli mumun Kırkpınar'ın "olmazsa olmazı" olduğunu vurguladı.

Kırkpınar ağası ve başpehlivanın, 1990'da kent otogarına ve Sarayiçi Er Meydanına dikilen 4 metrelik mumu yaktığını ve mumun güreşler boyunca yandığını anımsatan Günşen, bu uygulamanın olimpiyatları hatırlattığını ve günümüzde de yapılabileceğini kaydetti. - Edirne