Karadeniz'de Çay Sezonuyla Yüzler Gülüyor

Muhittin Sandıkçı - Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun'da yaş çay sezonunun açılması çay fabrikalarında çalışan mevsimlik işçilerden çay üreticilerine, yöre esnafından sektörle ilgili iş kollarında faaliyet gösterenlere kadar herkesin yüzünü güldürdü.

ÇAYKUR Genel Müdürlüğüne bağlı 47 yaş çay işleme fabrikası ile buna bağlı çay alım evlerinde faaliyet gösteren 7 bin 290 geçici işçi 20 Nisan itibari ile işbaşına çağrıldı. Böylece ÇAYKUR'da kadrolularla birlikte, çalışan sayısı 10 bine yaklaşacak. Bölgedeki 145 özel sektör çay fabrikası, çay alım yerleri, nakliye ve yevmiye işleri ile sektörle ilgili iş kollarında toplam yaklaşık 40 bin kişi daha çay sezonunda işbaşı yapacak. Geçici işçiler, yaş çay sezonunda 120 ile 150 gün arasında çalışacak.

Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sezon hazırlıklarının devam ettiğini, bölgede hava şartlarına bağlı olarak hasadın, 10 Mayıs'ta başlayacağını tahmin ettiklerini belirtti.

Geçtiğimiz yıl Doğu Karadeniz'de yaklaşık 1 milyon 150 bin ton yaş çay üretildiğini ifade eden Erdoğan, "Bu yıl tarladaki yaş çay filizlerine bakıldığında geçmiş yıllara yakın bir üretimin gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Yani Türkiye'de tüketilen çay kadar üretim gerçekleşecek" diye konuştu.

Bölge ekonomisinin lokomotifinin çay olduğunu, alternatifinin bulunmadığını belirten Erdoğan, şunları söyledi:

"Çay eşittir hayat. Bölgede çay her şey demek. Bu nedenle süreci o kadar iyi yönetmeliyiz ki ekonomik kayıpları engellemeliyiz. Sadece Rize'de çay olmadığını düşünürsek ancak 30 bin kişi iş bulabilir. Nüfusun 350 bin olduğunu düşünürsek geride kalan insanların buradan göç etmesi gerekir. Geçmiş dönemlerde yanlışlar yapıldı ve ürün değer kaybetti. Son dönemlerde devlet tarafından başlatılan kaçak çayla mücadele, kaçak çaylarla yakalananların teşhiri, çayla ilgili bilgi seviyesinin yükselmesi insanların daha özverili çalışarak ürünü daha iyi noktaya taşıyacaktır. Bu yıl süreç çok daha iyi yönetilecektir."

Çaydan, tarladan bardağa gelinceye kadar bir milyonu aşkın kişinin istifade ettiğini vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:

"Çay, hasat eden 204 bin müstahsil ile ailelerinden, yeşil çayı siyah çaya dönüştürüp paketleyerek Türkiye'nin bütün köşelerine gönderen sanayicisine, pazarlamacısından çay ocağı işletmecisine varıncaya kadar bin milyonun üzerinde insana ekmek kapısı oluyor. Türkiye'de çay bir kültür haline geldi. Dünyada bu denli özelliği olan ve tüketilen başka bir içecek türü yok. Böylesi bir ürüne devletin de özel sektörün de üreticinin de çok iyi sahip çıkması lazım."

Çay ile ilgili yasal bir düzenleme yapılması gerektiğini savunan Erdoğan,

"Çayda üretimden tüketime kadar tüm süreci kapsayan yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Boşluk bırakmamalıyız. Dünyada çay sektöründeki sorunların çözümünün temelinde yasal düzenlemeler var. Bunu başarabilirsek sadece Rize'ye en az 200 milyon lira fazladan girdi sağlarız. Bu iş için elimizi hep birlikte taşın altına koymalı, başkasında beklememeliyiz" dedi.

-"Yaş çay sezonunda kredi kullanımı azalıyor"-

Rize Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi Başkanı Güven Aksoy, yaş çay döneminin başlaması ile piyasaya sıcak para girdiğini, esnafın kredi kullanımının azaldığını, kredi ödemelerinde artış gözlendiğini belirtti.

Esnaf için mart ve mayıs aylarının maddi açıdan sıkıntılı dönemler olduğunu belirten Aksoy, "Piyasa, çay işçisinin maaşını almasıyla canlanır. İlk yaş çay bedelinin ödenmesi ile ekonomi oldukça rahatlar. Esnafın ödemeleri kolaylaşır. Bölgede ekim ayına kadar ekonomik rahatlık devam eder. Bu dönemde kefil bulma noktasında sıkıntı yaşanmaz. Sıcak para bölge ekonomisini güçlendirir" diye konuştu.

Aksoy, kış aylarına göre azalan kredi oranının yüzde 60 seviyelerinde olduğunu, işçinin ve üreticinin sezonun ilk çay parası ile çay gübresi ve çay malzemesi ücretlerini ödediğini kaydetti.

Yayıncı: Murat Kaban - RİZE