İyi Parti Yalova İl Başkanı Kendir: "A'dan Z'ye Her Şeyi Yanlış Yapıyoruz"

NEDİM GÜLER

İYİ Parti Yalova İl Başkanı ve eski Yalova Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Osman Kendir, 6 Şubat depremiyle ilgili "Biz A'dan Z'ye her şeyi yanlış yapıyoruz. Ben 9 yıl Yalova Belediyesi'nde çalıştım. 'Aman benim zeminimi çürük çıkarma' diyen vatandaş suçlu. Yani diplomayı alıyor mühendis hemen ertesi günü ofisini açıyor. Bu insanları kontrol eden belediyelerde genelde ilgili mühendis olmuyor. Yani jeoloji mühendisi bulundurmuyorlar" dedi. Kendir, şehirlerin acilen deprem master planlarının yapılması gerektiğini söyledi.

İYİ Parti Yalova İl Başkanı, eski Yalova Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Osman Kendir, 6 Şubat depreminin 5 adet 17 Ağustos depremi gücünde olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Biz 7,4 şiddetinde bir deprem yaşadık. Yalovalılar şunu hayal etsin. 5 tane 17 Ağustos depremi yaşadıklarını düşünsünler. 5 adet 17 Ağustos depreminin nasıl bir etkisi olacaksa orada da öyle bir etki oldu.

"KAR YAĞIŞINDA DIŞARIDA ATLET VE ŞORTLA GEZEN ADAM GİBİYİZ"

Kar yağıyor dışarıda eksi 15 derece bir soğuk var. Dışarıda atlet ve şortla gezen bir adam görseniz ne söylersiniz. 'Delirdin mi' dersiniz. Şöyle bir ülkede yaşıyoruz. 24 tane ilin ve 110 tane ilçenin aktif fay hattının üzerinde olduğu, ülkenin yüzde 90'ının birinci derece deprem bölgesinde olduğu bir alanda bizim de o atlet ve şortla gezenden bir farkımız yok.

Sadece zemine veya bir yapıya bakamıyoruz. Genel durum itibarıyla bizler maalesef deli pozisyonundayız. Afet bölgesini incelediğimizde yapıların fay hattı boyunca açılan ovalara yerleşmesinden ve inşaat zemin uyumunun çoğunlukla sağlanmaması, hatta yeni binalarda bile bu uyumun olmamasından dolayı yıkımın gerçekleştiğine şahit oluyoruz. İlk yıkım onların ağır hasar verdiği binaların ikinci depremde yıkılıyor olması çok anormal bir durum değil ama ilk depremde bu hasarları alan ve yıkılan binaları çok ciddi anlamda sorgulamak gerekir. 7,7'nin üzerine 7,6 olması birazcık daha oradaki durumu aslında vahim, karmaşık hale getiriyor. Önemli olan konu şu; böyle bir depremde bütün dünyanın arama kurtarma ekiplerini bir araya getirseniz burada bu mücadeleyi veremezsiniz. Önemli olan böyle bir pozisyona düşmemek. Yani 6 bin binanın yıkılmasını oluşturacak pozisyona düşmemek."

"AFET MASTER PLANI YAPILMALI"

Oluşan depremin beklenen Marmara Depremi ile bir ilgisi olmadığını da kaydeden Kendir, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Bilmemiz gereken burada bir fay hattı var. Bu fay hattı süresini tamamladı, artık kırılacağı zamanı bekliyor. Biz de o kırılmadan önce önlemimizi almamız gerekiyor. Bu bölge Türkiye'deki riskli alanlardan bir tanesi. Burada ne yapmak gerekir diye sorarsanız bence Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu bilmemiz gerekiyor. Bunların artık sürelerinin yaklaştığı veya geçtiği konusunda hemfikir olduğumuz alanlarda bir 'afet master planı' -bir şehrin, bölgenin olabilir- deprem master planı yapılması gerekiyor. Oradaki fay hatlarının ortaya konulduğu, zemin koşullarının belirlendiği, yapıların durumunun analizinin çıktığı, röntgenini, hastalığın tespit edildiği bir deprem master planı. Şehir planlarının ortaya konduğu, harita uygulama sorumluluklarının hukuki boyutlarının açıldığı ve bütün bunların bir arada yer aldığı deprem master planı. Bu bize ne fayda sağlayacak? Bu bizim afet öncelikli kentsel dönüşüme yöneleceğimiz alanları belirleyecek. Bugünkü dünyanın içerisinde bulunduğu sadece ülkemizin değil ekonomik olaya baktığımız zaman ekonomik göstergeler şunu gösteriyor. Bizim bütün Türkiye'yi dönüştürmemiz. Bütün fay hatlarındaki yapıları dönüştürmemiz söz konusu değil. Öncelikle riskli alanları tespit edip bu alanlarda dönüşüme başlamamız gerek. Yalova da bunlardan biri."

"Fay hattı üzerine ev yapılmaz" yorumlarına da değinen Başkan Osman Kendir, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şöyle söyleyeyim; bugün Maraş'ta, Hatay'da, 17 Ağustos'ta Adapazarı Ovası'nda, Yalova Hacımehmet Ovası'nda, sahil kesiminde, Düzce depreminde Düzce Ovası'nda yapılar yıkıldı ve bu ovadaki yapıların hiçbirinin altında fay hattı geçmiyordu. Fay daha güneyde dağdan ilerledi ancak ovada yıkım meydana geldi. Bugün Kahramanmaraş'ta da fay hattının geçtiği alanlarda yıkım var ancak ovada baktığımızda sadece zemin yapı ilişkisi sağlanamadığından dolayı yıkılan gevşek zeminlerin olduğu görülüyor."

"A'DAN Z'YE HERKES SORUMLU"

Osman Kendir, Türkiye'de deprem konusunda pek çok şeyin yanlış yapıldığından da bahsederek şunları söyledi:

"Biz A'dan Z'ye her şeyi yanlış yapıyoruz. Ben 9 yıl Yalova Belediyesi'nde çalıştım. 'Aman benim zeminimi çürük çıkarma' diyen vatandaş suçlu. Oğluna büro açan, en ucuz işi yaptıran vatandaş da suçlu. Yani diplomayı alıyor mühendis hemen ertesi günü ofisini açıyor. Hiçbir tecrübesi olmadan ucuz yaptığı için bütün işleri alabiliyor ve ona yönlendirebiliyorsunuz. İşini bilen insanların piyasada iş yapma olasılığı düşüyor. Bu insanları kontrol eden belediyelerde genelde ilgili mühendis olmuyor. Yani jeoloji mühendisi bulundurmuyorlar. Sahadan bir veri geliyor bilmiyor, masaya oturttuğunuz adam bilmiyor. Kontrol edeceksiniz yapı denetiminin imza atacak arkadaş bilmiyor. Yerindeki kontrol eden bilmiyor kim biliyor bu işi? Yani bileni nerede? Ne yapıyor yani onun için söylüyorum. Bu işten A'dan Z'ye herkes sorumlu. Onun için yapılan yönetmeliklerin hepsi muazzam dört dörtlük. Sahada uygulaması, demir bağlayan usta, bu usta nereden yetişti? Yani Yalova'daki demir ustası ile Maraş'taki ustanın aynı işi yaptığını düşünmüyorum ben bu yapıyı, yıkıldığını gördükten sonra."

İlk öncelikle imar planlarının ele alınması gerektiğine de değinen Kendir, "Bir yerde dönüşüm yapılacak. Şimdi herkesin ağzında her zemine her bina yapılır yeter ki sağlam yapılsın. Tamam da 1 liraya yapacağınız şeyi 100 liraya mal ederseniz yaparsınız. 1 liradan kaçan adam 100 lirayı harcar mı? Harcamaz. O zaman demek ki her yere her bina da yapılmaz. Bu anlamda da bunu bilerek hareket etmek lazım. Ülkenizin koşullarına göre o planlama sürecini işletiyor olmanız gerekiyor. İşte bir alanda biz burayı ada bazında kentsel dönüşüm yapalım bir dakika belki oraya yapı yapmamamız gerekiyor. Önce bir deprem master planı yapalım ve bu anlamda ortaya bir veri koyalım sonra önümüze bakalım. 99 depreminin kazanımları var. Bilimsel anlamda çok şey kazandık biz 99 depreminde. İki aşamada. Bir tanesi planlama bir tanesi inşaat" diye konuştu.

"YALOVA, GÜNEYE TAŞINMALI"

Yalova'daki binaların yerinde dönüşüme ihtiyacı olduğunu kaydeden Osman Kendir, şehrin güneye taşınması gerektiğini ifade ederek şunları söyledi:

"Yerinde dönüşümü sağlayalım ama aynı zamanda da şehri geliştirirken rezerv alanlar belirleyelim, şehri biraz daha artık güneye taşımamız gerektiği aşikar değil mi? Bunu sadece bir belediye değil tüm Yalova olarak ele almak lazım. Çünkü kuzeyde fay hattı var. Kuzeyde ovalar var, deniz kenarları bizim sahil şeridi boğazına kadar sıvılaşmaya yatkın zeminlerle dolu. Hacımehmet Ovası bataklık. Niye yıkıldı o kadar bina işte bataklık üzerine bina yaptınız, zemin taşımadı. Taşımadığı için de bunlar geldi başımıza. Her şey belli, göre göre arabayı duvara sürmenin anlamı yok."