İran'da Bulundu İsmini Türk Bilim Adamı Koydu

EFSUN YILMAZ - Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Murat Özbek, Hazar Gölü'nün güneyinde bulunan bir santim boyundaki tatlı su hayvanını ilk kez tanımlayıp isimlendirdi ve bilim dünyasına sundu.

Özbek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 5 yıl içinde 37 deniz, tatlı su ve mağarada yaşayan su canlısını tanımladıklarını belirtti.

Nehir havzalarını inceleme aşamasında olduklarını ve yoğun çalışmalarını sürdürdüklerini kaydeden Prof. Dr. Murat Özbek, İran asıllı Azeri bir yüksek lisans öğrencisinin İran'da Hazar Gölü'nün güneyinde Aznav adı verilen bölgeden bazı canlıları örnekleyerek Ege Üniversitesi'ne getirdiğini anlattı.

Mikroskobik inceleme sırasında bir canlının diğerlerinden farklı karakteristik özellikler gösterdiğini belirlediğini kaydeden Özbek, karides ile akraba olan 1 santim boyundaki bu canlıya ilişkin çalışmalarının da Turkish Journal of Zoology adlı dergide yayımlanarak bilim dünyasınca kabul edildiğini ifade etti.

Dergide yayımlanan yazının hem yüksek lisans öğrencisi Hamidreza Rasouli hem de kendi adını taşıdığını dile getiren Murat Özbek, bulunduğu bölgeden esinlenerek tatlı su canlısına "Gammarus komareki aznavensiz" adını verdiklerini açıkladı.

"Farklı isim de verebilirdik"

Türkiye'nin su ürünleri canlılarını geç keşfetmeye başladığını anlatan Murat Özbek, Anadolu'da bulunan birçok su canlısının da Avrupalılar tarafından isimlendirildiğini kaydetti.

Bir canlı tanımlandıktan sonra isminin değiştirilmesinin mümkün olamayacağını anlatan Prof. Özbek, şöyle konuştu:

"Avrupalı bilim adamları Türkiye'yi bu konuda uzun süre arka bahçesi gibi değerlendirmiş. Avrupa'dan ülkemize gelip örnekleyip gitmişler. Türkiye'yi seviyorsa Anadolu'dan esinlenerek isim vermişler ama eski Bizans isimlerini verenler de olmuş. O isim artık değiştirilemez. Urfa'da yaşayan bir balığa kurdistanacus adı verilmiş. O bulmadan sen bulursan adını da sen verirsin. Biz de İran ile tezat bir isim verebilirdik ancak bulunduğu bölgenin adını vermeyi uygun bulduk."

"Ne işe yaradığı belki 30 yıl sonra anlaşılacak"

Gammarus komareki aznavensiz adlı canlının hangi işe yaradığını henüz bilmediklerini ancak bilimsel çalışmaların sürdüğünü dile getiren Özbek, "Biz temel bilimler yapıyoruz, faydası belki 30, belki 50 yıl sonra anlaşılacak" dedi.

Karidesle akraba olan bu canlının bir vücut sıvısı, enziminin gelecekte bir hastalığa ilaç olabileceğini aktaran Murat Özbek, bir canlı türünü tanımlamadan sağlayacağı faydaya da ulaşılamayacağını dile getirdi.

Toplumların uzun yıllar yılandan uzak durduğunu, korktuğunu hatırlatan Özbek, "Yılanlardan elde edilen etken maddeler bugün bazı kanser hastalarında kullanılıyor. Biz yaptığımız çalışmaları bilim dünyasına sunduk" diye konuştu. - İzmir