Engelli Çocukların Eğitim Haklarına Dikkat!

(İZMİR)- İzmir Barosu Engelli Hakları Komisyonu, engelli çocukların eğitim haklarıyla ilgili hazırladığı raporu açıkladı. İzmir Barosu Başkanı Sefa Yılmaz, "Yıllardır devam eden engelli çocuklarla ilgili yapılması gereken yasal düzenlemelerin aslında var olan düzenlemelerin ve yönetmeliklerin gereği gibi uygulanmaması sebebiyle 9 Eylül'den bugüne belli alanlarda çalışan engelli derneklerine, komisyonlara ve tabii İzmir Barosu'na bu alanlarda çok ciddi şikayetler geldi" dedi.

İzmir Barosu üyeleri, "Öğretim yılında engelli çocukların eğitim hakkı engelleniyor" başlıklı basın açıklaması yaptı. İzmir Barosu önünde yapılan açıklama öncesinde konuşan Baro Başkanı Sefa Yılmaz, "Bugün burada bu açıklamayı yapmamızın sebebi, 9 Eylül 2024 günü başlayan yeni eğitim ve öğretim döneminde engelli çocuklarımız karşısında okulların, eğiticilerin ilgililerin, yetkililerin duyarsızlıkları ve yetersizlikleri. Önce bunu belirtmek istiyorum. Çünkü yıllardır devam eden engelli çocuklarla ilgili yapılması gereken yasal düzenlemelerin aslında var olan düzenlemelerin ve yönetmeliklerin gereği gibi uygulanmaması sebebiyle 9 Eylül'den bugüne belli alanlarda çalışan engelli derneklerine, komisyonlara ve tabii İzmir Barosu'na bu alanlarda çok ciddi şikayetler geldi. Anayasal bir hak, eğitim öğretim hakkı 5378 sayılı bir yasa var. Bu yasanın hükümleri ve uygulama yönetmelikleri ve uluslararası sözleşmeler, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi, iç hukuk düzenlemesi olarak kabul edilmişken, Anayasa'nın 90'ıcı maddesine göre bu yasal düzenlemelerdeki açık hükümler ne yazık ki ya bilgisizlikten ya da yetersizlikten ya da farklı saiklerle uygulanmıyor" dedi.

"Engelli hakları bir insan hakkıdır"

Yılmaz  şunları söyledi:

"İzmir Barosu Engelli Hakları Komisyonu bu anlamda bir çalışma yaptı ve bunu bir rapora dönüştürerek aynı zamanda bu basın açıklamasıyla da sizlerle paylaşmak istedi. Unutmamak gerekir; engelli hakları bir insan hakkıdır. Yaşam hakkıdır. Yaşam hakkının engellendiği bir süreçte ne yazık ki diğer haklar gibi aynı mücadeleyi burada, alanlarda, açıklamalarda, o alanlarda arkadaşlarımızın yanında bulunmak suretiyle vermeye çalışıyoruz. Bu anlamda da İzmir Barosu Engelli Hakları Komisyonu önceki çalışmalarda yaptığı gibi bundan sonra da bu çalışmalarını her zaman ortaya koymaya, üretmeye devam edecek."

İzmir Barosu Engelli Hakları Komisyonu Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Anıl Güler tarafından okunan açıklamada ise yeni eğitim – öğretim yılında engelli çocukların eğitim hakkının engellendiği dile getirilerek İzmir Barosu Engelli Hakları Komisyonu tarafından gerçekleştirilen ve farklı engellilik alanlarının İzmir'deki temsilcileriyle yapılan görüşmeler sonucu hazırlanan çalışma raporu açıklandı.

İzmir'de engelli bireylere yönelik tam kapasiteli ilkokul yok

Söz konusu raporda yer alan bilgiler ise şu şekilde:

"İzmir ve çevresinde işitme engelli bireylere yönelik tam kapasiteli ilkokul mevcut değildir. İşitme engelli öğrencilerin mevcut okullar içinde akranlarıyla birlikte ve bütünleştirilmiş ortamlarda akıllı tahta gibi çok basit çözümlerle eğitim alabilmeleri mümkünken, okul ve/veya eğitimci olmadığı gerekçesiyle eğitim hayatından uzaklaştırılmaktadırlar. Ailelerin talebi doğrultusunda işitme engelli bireyler için ilk, orta ve lise düzeyinde, herkesin kolaylıkla ulaşabileceği merkezi noktalarda okullar açılması gerekmektedir. İzmir gibi büyük bir şehirde lise düzeyinde işitme engelli okulu sadece Kınık'ta bulunmaktadır. Okul binalarının uluslararası ve ulusal erişilebilirlik mevzuatı çerçevesinde düzenlenmesi, standartlara uygun rampa, kapı genişliği, asansör yapısı, aydınlatma düğmeleri, tuvalet yapısı, okul kantini, kütüphane, spor salonu gibi tüm fiziki özelliklerinin yeniden yapılandırılması gerekmektedir. Tekerlekli sandalye ya da koltuk değneği gibi yardımcı cihaz kullanan çocuklara örgün eğitim içinde Milli Eğitim tarafından servis (liftli araç) hizmeti verilmemesi bu çocuklar için eğitime erişim açısından büyük sorun teşkil etmektedir. Özel eğitim okullarında ya da Milli Eğitim içinde özel eğitim sınıflarına giden öğrencilere servis hizmeti sağlanmakta iken bu hakkın bedensel engelli öğrencilere tanınmaması ayrımcı bir uygulamadır. Tüm engelli çocukların akranlarıyla birlikte eğitime dahil olabilmeleri için nitelikli kaynaştırma/bütünleştirme eğitimi sağlanması ve eğitimde öğretmenler başta olmak üzere, destek personelin de donanımlı hale getirilmesi gerekmektedir."

"Temel  bir insan hakları sorunu"

Açıklamanın devamında ise engelli çocukların, eğitim hizmetlerine erişiminde yaşadıkları sorunların bir insan hakları ihlali olduğu vurgulanarak şu ifadelere yer verildi:

"Engelli bireylerin Anayasa'dan, yasalardan ve Anayasa'nın 90. maddesi uyarınca iç hukuk normu haline gelmiş uluslararası sözleşmelerden doğan haklarının karşılanması, devletin sosyal hukuk devleti olma niteliğinin getirdiği bir sorumluluk, yurttaşlarının eşitliğini gözetmesi yükümlülüğünün ve nihayetinde insan haklarına saygının bir gereğidir. Engelli bireylerin gereksinimlerinin karşılanamaması, bir vicdan ya da empati sorunu değil, temel  bir insan hakları sorunudur. Engelli çocukların, eğitim hizmetlerine erişiminde yaşadıkları sorunlar bir insan hakları ihlalidir. Cumhuriyetimizin 101. yaşını kutladığımız bu dönemde, sosyal hukuk devleti olmanın bir şartı olarak, engelli bireylerin toplumsal yaşamdaki yerlerini alması ve koruması için hızlı ve etkin adımların atılması talebimizi yineliyoruz. Ayrımcılıktan uzak, eşit bireyler olarak yaşama hakkının önündeki engelleri ortadan kaldırma mücadelesi veren engelli yurttaşlarımızın yanındayız."