Adıyaman'da arılar badem bahçeleri ile buluşuyor

Zengin bir bitki florasına sahip Adıyaman'da meyve çiçeklerinin döllenmesini sağlamak ve balda ürün kalitesi ile veriminin artırılması amacıyla protokol imzalandı.

Tarım ve Orman İl Müdürlüğü öncülüğünde, Sert Kabuklu Meyve Üreticileri Birliği, Besni Badem Üreticileri Birlikleri, Sert Kabuklu Meyve Araştırma Enstitüsü ve Türkiye Arı Yetiştiricileri Birliği arasında işbirliği protokolü Adıyaman Valiliği makamında gerçekleştirildi.

Vali Mahmut Çuhadar'ın himayesinde düzenlenen işbirliği protokolüne Tarım ve Orman İl Müdürü Nurettin Kıyas, Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin, Sert Kabuklu Meyve Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Sena Yıldırım, Besni Badem Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Ali Sağ ve Sert Kabuklu Meyve Araştırma Enstitüsü Müdürü Türker Yener katıldı.

Paydaşlar arasında imzalanan işbirliği protokolü ile arı ürünleri üretimini ve çeşitliliğini artırmak, ürün kalitesi ve bademin veriminin artırılmasını sağlamak amacıyla arı kovanları badem bahçeleri içerisinde dağıtıldığında kovan başı 70 TL bahçe sahibi tarafından arıcılara ödeme yapılacak.

Protokol öncesi Tarım ve Orman İl Müdürü Nurettin Kıyas, Adıyaman il genelindeki mevcut badem varlığı ile arıcılık faaliyetleri hakkında kısa bir sunum yaptı.

Protokol imza töreninde konuşan Sert Kabuklu Meyve Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Sena Yıldırım, Türkiye'de bir ilkin gerçekleştirildiğini belirterek, "Bugün imzalayacağımız protokol ile arı ile bademi buluşturuyoruz. Yaptığımız bu çalışmanın Türkiye'ye örnek olmasını diliyoruz" dedi.

Besni Badem Birliği Başkanı Mehmet Ali Sağ ise "Bugün imzalayacağımız işbirliği protokol Türkiye'de model bir proje olup arı ile bademin buluşması projesidir. Bu proje ile hem badem üretiminin verimi artacak hem de arıcılarımıza katkı sağlanmış olacak. Valimizin himayelerinde gerçekleştirdiğimiz bu projede emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum" cümlelerini kullandı.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin ise, "Bugün gerçekten çok heyecanlıyım. 55 yıldır bu sektörün içerisindeyim. Badem dediğimiz zaman akla ABD gelmektedir. Ancak ABD bal üretimi yapan bir ülke değil, balı bizden alıyor. Bugün bu proje ile ilk defa bir basamak bir kapı açılıyor. Bu kapıda Adıyaman'da valimizin himayelerinde açılıyor. Bunu çok önemsiyorum. Bugüne kadar polinasyonda biz ancak ayçiçeğini kullanabiliyorduk. Bunu bademde kullanamadık. Badem dediğimiz zaman polinasyon dediğimiz zaman ilk akla gelen yerde Adıyaman olacak. Bugün Türkiye'de tarımla arıcılığı Adıyaman'da buluşturuyoruz. Emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum" şeklinde konuştu.

Meyve çiçeklerinin döllenmesinde arının çok önemli bir rolü olduğunu dile getiren Vali Mahmut Çuhadar, "İlimiz ekonomisinin büyük bir bölümü tarıma dayalı sanayiye dayanmaktadır. İlimiz geniş ve verimli tarım arazilerine sahiptir. İklimin elverişli olması dolayısıyla birçok ürün yetiştiriciliğine müsaittir. Bunların başında da badem gelmektedir. İlimiz tarımında gelecek vaat eden bademle ilgili hedeflerimiz ve ideallerimiz bulunmaktadır. Bugüne kadar üreticiye verdiğimiz desteklerle il genelinde Türkiye'de ilk sıralarda yer alan badem üretimimizi her geçen yıl biraz daha artırarak ilimizi badem diyarı yapmakta kararlıyız. Dikili alanlarımızı son 5-6 yılda yaklaşık 3 katına çıkardık. Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. Yılı olan 2023'te 100 bin dekara çıkarmayı hedefimize koymuştuk. Bu hedefe şimdiden ulaşmanın ilimiz ve çiftçilerimiz adına gururunu yaşamaktayız. 2021 İVA verilerine göre hedefimiz olan 100 bin dekar hedefimize ulaşılmış 100 bin 82 dekar badem ekili alana gelinmiştir. Kentimizin sosyo-ekonomik yapısına ciddi katkılar sağlayan ve Türkiye'nin badem üretim ihtiyacının çok önemli bir bölümünü karşılayan Adıyaman'da 2021 İVA verilerine göre 2021 yılında 38 bin 951 ton badem üretimi elde edilmiştir. 100 Bin dekara ulaştığımız ekili alanlarımızda toplam 4 milyonu aşan (4.071.010 adet) badem ağacı varlığına ulaşılmıştır. Bu varlığımızın 3 milyon 150 bin adet (3.158.112) ağaç meyveli ve ürün alınmakta 1 milyona yakın (912.898) badem ağacımız yeni dikimi gerçekleşmiş ve ürüne geçişi beklenmektedir. İlimiz badem verimi ise İVA verilerine göre ilçelere göre değişiklik göstermekle birlikte 8 ile 13 kg/ağaç olarak gerçekleşmiştir. 4 milyon ağaç varlığımızın açan çiçeklerinin ilimizi bir beyaz gelinlik gibi süslerken her ağaçtan alınan badem verimini de artırmak yani her çiçeğin meyveye dönüşmesini sağlamak için en önemli gereksinim ağaçlarda polinasyonu gerçekleştirmektir. Bunun içinde en güçlü polinatör arıdır. Badem bahçelerinde verim arının polinasyon için bahçede uygun konumlarda bulundurulması ile yüzde 100'e yakın artmaktadır. İlimiz arı yetiştiriciliğinde de hedefimiz olan 100 bin kovan sayısına adım adım ilerlemektedir. İlimizde arı yetiştiriciliği 944 işletmede 75 bin 640 kovan varlığıyla toplam 764 .300 kilogram bal elde edilmiş olup son dönemlerde tarım il müdürlüğümüzün yürütmüş olduğu projeler ile üretilen alternatif arı ürünlerinde çeşit ve miktarda artışlar olmuştur. Alternatif arı ürünleri üretimine destekler sayesinde 2021 yılında ilimizde 4270 kilogram polen, 563 kilogram propolis, 18 kilogram arı sütü üretilmiş ayrıca son dönemlerde yapılan alternatif arı ürünleri üretimine destekler sayesinde arı zehri üretimine başlanmış olup gr fiyatı 300 TL' den sözleşmeli üretim modeli ile üretime başlanmıştır.

Bugün paydaşlarımız arasında imzalanan iş birliği protokolü ile kovan başı 35 TL toplu indirildiğinde bahçe içerisine dağıtıldığında ise kovan başı 70 TL bahçe sahibi tarafından ödeme yapılacağı ve daha birçok hem arı yetiştiricimizin hem de badem yetiştiricimizin hak ve sorumlulukları belirlenmiş ve sözleşmeye yerleştirilmiştir.

2022 yılında hedefimiz 50.000 dekar badem alanını 30.000 kovan ile buluşturmaktır. Şu anda Türkiye'de badem üretiminde ve yetiştiriciliğinde ilk sıralardayız. Her geçen gün badem alanlarımız gittikçe artıyor. İmzalanan bu protokolün ilimiz Badem Üreticileri ve Arı Yetiştiricilerimize hayırlı ve bereketli olmasını temenni ediyorum" diye konuştu. - ADIYAMAN