Üniversitelerin uzaktan eğitim çıkmazı

Koronavirüs pandemisi Almanya'da üniversite yaşamını da temelden etkiledi. Uzaktan eğitim, başlangıçta iyi bir çözüm olarak görülse de şimdi bazı öğretim üyeleri yüz yüze eğitime geri dönülmesini istiyor.Koronavirüs pandemisi, eğitim faaliyetlerini de derinden etkiledi. Dünyanın bir çok ülkesinde olduğu gibi Almanya'da da normal zamanlarda tıka basa dolu amfi ve derslikler neredeyse bomboş. Pandemi sonrası öğretim üyeleri ve öğrencilerin bir araya gelmesi asgari düzeye çekildi, üniversitelerin çok sayıda bölümü kapatıldı, kütüphanelere girişler yasaklandı. Kitaplar ancak yazılı başvurularla posta yoluyla öğrencilere ulaştırılabildi.

Üniversiteler ve yüksekokullarda yeni eğitim dönemine de büyük oranda uzaktan devam edilmesi planlanıyor. "Yeni dijital ders formatı kimsede sevinç çığlıklarına neden olmadı, ancak itiraz eden de olmadı" diyen Alman Yüksek Öğretim Kurumları Birliği Başkanı Prof. Dr. Bernhard Kempen, öncelikli amacın öğrencilere tüm kısıtlamalara rağmen eğitim imkanı sunmak olduğunu, dijital ders anlatımı için teknolojik desteğe ihtiyaç duyan öğretim üyelerine de gerekli tüm yardımların yapıldığını söyledi.

Kempen, pandemi nedeniyle "sömestr dondurma" seçeneğinin de gündeme geldiğini, ancak bunun öğrencilerin kariyerleri için erteleme anlamına geldiğini ve olumsuz etkileri olacağı endişesiyle bu seçeneğin hayata geçirilmediğini vurguladı.

Öğrencilerin yaşadığı sorunlar Alman Yüksek Öğretim Kurumları Birliği, dijital eğitime devam edeceği mesajını verirken öğrenciler ise dijital eğitimde birbirinden farklı sorunlar yaşıyor. Dile getirilen en önemli sorun ise her öğrencinin sorunsuz bir internet bağlantısına sahip olmaması. Berlin'deki Alman Yüksek Öğretim Kurumlarında Eğitim Gören Yabancı Uyruklu Öğrenciler Birliği'nin açıklamasına göre ayrıca donanımlı bir bilgisayara sahip olmayan, kaldığı yurtta dersleri takip etmek için uygun ortam bulamayan ya da tek başına ders takip etmekte zorlanan öğrenciler uzaktan eğitimden şikayetçi.

Üniversitelerin ekonomik sıkıntı içindeki bazı öğrencilere dizüstü bilgisayar temin ettiğini ifade eden Duisburg- Essen Üniversitesi İngilizce ve Tarih Öğretmenliği öğrencisi ve Öğrenci Birlikleri Temsilcisi Amanda Steinmaus, aynı zamanda çalışması gereken öğrencilerin durumuna da dikkat çekti. Steinmaus, eğitimlerinin yanı sıra geçimini sağlamak için çalışmak zorunda olan öğrencilerin pandemi nedeniyle işlerine devam edemediklerini söyledi. Öğrencilerin genellikle gastronomide ya da fuarlarda yarı zamanlı işlerde çalıştığını belirten Steinmaus, pandemi nedeniyle bu sektörlere getirilen kısıtlamaların öğrenciler için de büyük bir sorun olduğunu vurguladı.

Almanya'da yüksek öğrenim gören öğrencilerin yüzde 11 ila 13'ü devletten eğitim bursu (BAFÖG) alıyor, ancak çok sayıda öğrenci geçimini sağlayabilmek için yine de çalışmak zorunda. Alman hükümeti, farklı sektörlerde yarı zamanlı çalışan ve pandemi nedeniyle gelir kaybına uğrayan öğrenciler için aylık 500 euroluk geçici mali destek fonu oluşturmuştu. Ancak öğrenci birlikleri temsilcisi Amanda Steinmaus, bu desteğin pandemi nedeniyle oluşan acil durumlar için öngörüldüğünü ve öğrenciler için bunun kanıtlanması sürecinin oldukça karmaşık olduğu eleştirisini getirdi.

"Dijital üniversiteden" çok az öğrencinin memnun olduğunu aktaran Steinmaus, öte yandan uzaktan eğitimden memnun olanların da bulunduğunu ve dijital eğitimin olumlu yanları olduğunu da söyledi. Steinmaus, örneğin artık derslere devam etmek için okula gitmeye gerek kalmadığını, kaçırılan ya da tekrar edilmek istenen derslere internet üzerinden esnek saatlerde ulaşılabildiğine dikkat çekti.

Ancak hem öğretim üyelerine hem de öğrenciler uzun vadede uzaktan eğitimi pek sürdürülebilir görmüyor. Örneğin fizik ya da kimya bölümlerinde laboratuvar derslerinin uzaktan yapılması mümkün değil. Bu yüzden güz döneminde bazı derslerin sıkı güvenlik tedbirleri altında ve küçük gruplar halinde işlenmesi öngörülüyor.

Üniversitelerin geleceği Öte yandan Almanya genelindeki yüksek öğretim kurumlarında ders veren 26 bin eğitimciden 6 bini bir imza kampanyasıyla yüz yüze eğitim çağrısı yaptı. Öğretim üyeleri, üniversitelerin en önemli özelliğinin karşılıklı iletişime dayalı kolektif bir eğitim süreci olduğunu vurguladı. Ayrıca yüz yüze yüksek öğretimin, öğrencilerin bilişsel ve sosyal gelişimi için de önemli rol oynadığı ve pandemi nedeniyle bunun tehlikeye girdiği uyarısı yapıldı. Almanya'da siyasetin, uzaktan eğitimin yaygınlaştırılıp geliştirilmesiyle öğretim üyelerinin sayısı ve maaşlarından tasarruf edilebileceği görüşü de dile getiriliyor. Ancak Alman Yüksek Öğretim Kurumları Birliği Başkanı Prof. Dr. Kempen'e göre bu "tamamen saçmalık". Kempen, "Tabii ki, geçen yüzyılın eğitim alışkanlıkları ve müfredatlarıyla devam etmeyeceğiz, dijital imkanlar yüz yüze eğitime destek verecek. Ancak uzaktan eğitim yüz yüze eğitimin yerini tutamaz. Bilim diyalogla yaşar" diyerek sözlerini noktaladı.

Wolfgang Dick

(c)