Yeni Bir Organik Gübre; Yengeç Kabuğu

MEHMET BAYER - Namık Kemal Üniversitesinde (NKÜ) yapılan bir araştırmada, artan oranlarda yengeç kabuğunun organik gübre olarak kullanılmasının, özellikle asit toprakların bazı kimyasal özelliklerinin, makro ve mikro element kapsamı üzerinde olumlu etkiler meydana getirdiği bildirildi.

NKÜ Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Adiloğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deniz ürünleri arasında yer alan yengeç kabuğunun organik gübre olarak kullanılabilirliğini iki çalışmayla incelediğini söyledi.

Tarımsal üretimde kullanılan kimyasalların (ilaç, gübre) olumsuz etkilerinin, insan ve toplum sağlığı üzerindeki zararlarının artarak kendini göstermeye başladığını belirten Adiloğlu, bunların ortadan kaldırılmasına yönelik kimyasal gübre ve tarımsal savaş ilaçlarının hiç kullanılmaması ya da mümkün olduğunca azaltılmasına ilişkin ekolojik tarım uygulamalarının son yıllarda arttığını vurguladı.

Yengeç kabuğunun organik gübre olarak kullanılmasının özellikle asit topraklarda pH'nın (bir çözeltinin asitlik veya bazlık derecesini tarif eden ölçü birimi) düzeltilmesi, bitkinin kuru ağırlığı ve mikro element alımını etkilediğinin yapılan çalışmalarda ortaya konulduğunu aktaran Adiloğlu, şöyle devam etti:

"Dünya çapında, deniz ürünleri üreticisi şirketler tarafından büyük miktarlarda yengeç kabuğu değerlendirilmeden çevreye atılmaktadır. Özellikle son yıllarda atıkların yeniden değerlendirilmesinin gündeme gelmesiyle kabuklu su ürünleri çürümeye bırakılmak yerine kimyasal veya biyolojik yöntemlerle yeniden değerlendirilmekte, yeni organik gübreler elde edilmektedir. Organik tarımda gübreleme hem toprak verimliliğinin sürdürülebilirliğini sağlamak hem de bitki besin maddesi ihtiyaçlarını karşılamak açısından önemlidir. Çalışmamız kapsamında artan oranlarda yengeç kabuğunun organik gübre olarak kullanılması, özellikle asit toprakların bazı kimyasal özelliklerinin, makro ve mikro element kapsamı üzerine olumlu etkileri tespit edilmiştir."

Demir, bakır, çinko ve mangan içeriklerinde artış

Adiloğlu, asit topraklara artan miktarlarda uygulanan yengeç kabuğunun, mısır bitkisinin kuru madde miktarı ile azot, fosfor, kalsiyum ve magnezyum içeriğini artırdığına dikkati çekti.

Yengeç kabuğu gübresi uygulanmasıyla mısır bitkisinin potasyum içeriğinin azaldığını, demir, bakır, çinko ve mangan içeriklerinde artış görüldüğünü aktaran Adiloğlu, "Asit topraklarda yengeç kabuğu bir organik gübre olarak uygulandığında verimliliğin artmasını sağlamaktadır. Bu durum, asit topraklar için önemlidir. Asit topraklarda fosfor eksikliği, demir, bakır, çinko, mangan toksisiteleri ve azot mineralizasyonunun engellenmesi sık sık görülmektedir. Yengeç kabuğu, yeni bir organik gübre olarak asit toprakların verimliliğinin artırılması ve bu tip topraklarda bitki beslenmesi için önerilmektedir" ifadesini kullandı.

Yurt dışında yayımlanan önemli bilimsel dergilerde yer alan çalışmanın ikinci ayağında ise yengeç kabuğu gübresinin asit toprağın kireç materyali ile ıslahına alternatif olabileceğinin araştırıldığını dile getiren Adiloğlu, yüksek kalsiyum içeren yengeç kabuğunun asit toprakların ıslahında kullanılabileceğinin ortaya konulduğunu anlattı.

Aydın Adiloğlu, söz konusu iki araştırmanın bulgularının, kontrolsüz kullanım sonucu toprakların verimliliğinin azalmasında önemli yer tutan kimyasal gübrelere alternatif olması bakımından önemli olduğunu sözlerine ekledi. - Çanakkale