İnsanın maden arayışı yeryüzünde ne tür izler bıraktı?

İnsanın yakıt, elektronik ve diğer teknolojik ihtiyaçlar için maden arayışı yeryüzünde derin ve çarpıcı izler bıraktı.

Değerli metal, karbon içeren yakıt veya maden çıkarmak için yeri kazdığımızda aslında yeryüzünün çok eski bir zaman dilimine geçiş yapıyoruz. Yazar Astra Taylor'ın deyişiyle "yoğunlaşmış geçmişi" ifade eden bu maddeler, yanardağlardan coşkun akan magma, tropik ormanlar va hidrotermal buharlar döneminin kalıntıları.

Oluşması milyonlarca yıl süren bu maddeler, makineler veya patlayıcılarla kısa sürede yeryüzüne çıkarılıyor.

İnsan, yeraltındaki bu zenginliklerin varlığını fark eder etmez, onları kazıp çıkarmaya başladı. Modern yaşantımızı birçok yönüyle madenciliğe borçluyuz. Ancak insanın bu faaliyeti doğada büyük etkiler yarattı, derin izler bıraktı.

Bilgisayar veya telefon ekranlarımızın ardında, elektronik eşyanın içinde, binlerce yıldır yer altında veya kayalar içinde gömülü kalmış metaller saklı. Teknolojik yenilik sevdamız ise bu kaynaklara ulaşmak için daha derinlere inmemizi, daha geniş alanlara yayılmamızı gerektiriyor.

İşte bu arayışımızın yeryüzünde bıraktığı derin izlere birkaç örnek…

Çin'in Şincan eyaletindeki 84 farklı tür mineral içeren bu granit (pegmatit) madeni dünyanın en büyük madenlerinden biri.

Çin'in Çinghay eyaletindeki Zümrüt Göl terk edilmiş bir madenden oluşuyor.

Buradaki eski maden, tuz ve diğer mineraller içeren yeşil renk almış dev bir göl haline gelmiş. Kenardaki beyaz tortular tuz.

İspanya'nın Huelva bölgesinde Rio Tinto maden alanında oksizide olmuş (paslanmış) demir mineralleri bu göle kızılımsı bir renk veriyor.

Mineraller havayla temas edince oksidize olup (paslanıp) kızıl renge bürünüyor ve derin sularda biriktikçe daha da koyulaşıyor.

Suyla karışan demir mineralleri suluboya resimlerdeki renkleri andırıyor.

Brezilya'daki Carajas Madeni dünyanın en büyük demir madenlerinden biri.

ABD'nin Utah eyaletindeki Bingham Kanyon Madeni adıyla da bilinen Kennecott Bakır Madeni dev bir parmak izini andırıyor.

Meksika'nın Guerrero eyaletindeki Los Filos altın madeni.

Brezilya Amazonları'nda Menkragnoti yerlilerinin topraklarında Esperanca IV adıyla açılmış kaçak altın madeni.

Peru sınırlarındaki Amazon ormanlarında ormandan arındırılmış bu bölgedeki kaçak altın madeni Madre de Dios nehir kıyısında bulunuyor.

Şili'nin Rancagua bölgesinde bakır madeni işletmesinin atıkları için bu göl kullanılıyor.

Bakır, Şili'nin en büyük ihraç ürünlerinden birini oluşturuyor.

Rusya'nın Ural bölgesindeki Lyovika köyü yakınlarında artık kullanılmayan bir bakır-sülfür madeni yakınlarındaki su birikintisi turuncuya bürünmüş.

Rusya'nın Kavalerovo bölgesindeki Khrustalny madeni başka bir gezegen görünümünde. Sovyetler Birliği döneminde bu maden ülkenin kalay ihtiyacının yüzde 30'unu karşılıyordu.

Almanya'nın Juechen bölgesindeki Garzweiler açık linyit kömürü madeni. Bataklık kömürü olarak da bilinen linyit, yumuşak bir fosil yakıt ve doğal yollardan sıkıştırılmış fosilleşmiş bitki örtüsünden oluşuyor.

Eskişehir'deki Eti Maden İşletmeleri'nde bor madeninden pil yapımında kullanılan lityum üretiliyor.

Namibya Çölü'nde dünyanın en büyük açık uranyum madenlerinden biri olan Rossing Uranyum Maden işletmesi yer alıyor.

Rusya'da Mir elmas madeni sanki karlar altında kalmış gibi...

Gelecek kuşaklar, bizlerin tüketim alışkanlıklarımızın bıraktığı bu miraslara dair neler düşünecek acaba?