Eileen Collins: Uzayın İlk Kadın Pilotuna Dair Belgesel

O, tabuları yıkan bir astronot. Uzun yıllar da kırmaya devam etti.

Eileen Collins bir uzay aracına pilotluk eden ilk kadın olarak tarihe geçti. Ancak olağanüstü başarılarına rağmen adını herkes bilmiyor.

Şimdi onun öncü kariyerini anlatan Spacewoman adlı uzun metrajlı bir belgesel bu durumu değiştirecek gibi görünüyor.

Collins ile Londra'daki Bilim Müzesi'nde buluştuk. Yumuşak dilli, sıcak ve oldukça makul birisi olduğu belli, ancak odaklanma ve kararlılığını hemen hissettiriyor. Sanki iç dünyasında çelik gibi bir yapısı var.

"Gemini astronotlarıyla ilgili bir dergi makalesi okuyordum. Muhtemelen dokuz yaşındaydım ve bunun harika bir şey olduğunu düşündüm. Ben de bunu yapmak istiyordum" diyor.

"Tabii o zamanlar hiç kadın astronot yoktu. Ama ben, bir kadın astronot olacağımı hayal ettim."

Ama o küçük kız gözünü daha da yükseğe dikti: Bir uzay aracının pilotu olmak istiyordu.

Bunu başarmanın tek yolu da orduya katılıp test pilotu olmaktı.

Hava Kuvvetleri'ndeyken kalabalığın arasından sıyrıldı ve astronot programına katılmak üzere seçildi. NASA'nın yeniden kullanılabilir "uzay uçakları" olan Uzay Mekiği'ni (Space Shuttle) uçuracaktı.

1995'te ilk görevi başladığında dünyanın gözlerinin üzerinde olduğunu biliyordu.

"Uzay Mekiği'ne pilotluk yapan ilk kadın olarak bu konuda çok çalıştım çünkü insanların 'Aa bak, kadın hata yapmış' demesini istemedim. Çünkü bu sadece benimle ilgili değildi, beni takip edecek tüm kadınlarla ilgiliydi" diyor.

"Ve kadın pilotlar için 'Onlar gerçekten iyi' şeklinde bir itibar olmasını istedim."

Aslında o kadar iyiydi ki, kısa süre sonra başka bir ilke imza atarak komutanlığa terfi etti.

Collins aynı zamanda iki küçük çocuğun da annesiydi. Collins'in çalışan bir eş ve anne olduğu gerçeği o dönemde basın toplantılarında sık sık gündeme gelmiş, bazı gazeteciler Collins'in her ikisini de yapabilmesine şaşırmışlardı.

Ancak Collins anne ve komutan olmanın "dünyadaki en iyi iki iş" olduğunu söylüyor.

"Ama size ebeveyn olmanın uzay mekiği komutanı olmaktan daha zor olduğunu söyleyeceğim," diyerek gülüyor.

"Komutan olmak için aldığım en iyi eğitim ebeveyn olmaktı, çünkü insanlara nasıl hayır diyeceğinizi öğrenmeniz gerekiyor."

NASA'nın otuz yıl boyunca uçan Uzay Mekikleri nefes kesici zirvelere ulaşırken aynı zamanda bazı korkunç anlara da tanıklık edildi.

1986 yılında Challenger uzay aracı fırlatıldıktan saniyeler sonra feci bir kaza yaşadı ve araçtaki yedi mürettebatın tamamı hayatını kaybetti.

Ve 2003 yılında Columbia mekiğinin görevinin sonunda Teksas semalarında parçalanması, yedi kişilik mürettebatının da ölümüne neden oldu.

Columbia'nın yakıt tankındaki yalıtım köpüğünün bir parçası fırlatma sırasında gevşeyerek ısı kalkanına zarar verdi ve yıkıcı sonuçlar doğurdu.

Dünya'nın atmosferine alev alarak girmesinin sonucunda, dünya dehşet içinde izlerken parçalandı.

Collins felaketi ve hayatını kaybeden arkadaşlarını hatırlayarak başını sallıyor.

Ancak komutan olarak göreve başladığında, görevi devralması gerekiyordu. Mekiğin bir sonraki uçuşundan o sorumlu olacaktı.

O noktada bırakmayı düşündü mü?

"Mekik programı boyunca insanlar komutanın bu işe sadık kalacağına güveniyorlardı," diyor sessizce.

"Bence görevi bırakmak cesur olmanın tam tersi olurdu... Ve ben cesur bir lider olmak istedim. Kendine güvenen bir lider olmak istedim. Bu güveni diğer insanlara da aşılamak istedim."

Ancak 2005 yılında gökyüzüne çıktığında, kabus senaryosu yine gerçekleşti. Fırlatma sırasında bir parça köpük koptu.

Ancak bu kez hasarı kontrol etmek için bir plan vardı. Bu, uzay tarihindeki en riskli manevralardan birini üstlenmek anlamına geliyordu.

Collins, Uluslararası Uzay İstasyonu'nun altında uçarken mekiği ters çevirerek yönlendirmek zorunda kaldı. Bu sayede yörüngedeki laboratuvardaki meslektaşları mekiğin alt tarafını fotoğraflayabilmiş ve ısı kalkanının delinip delinmediğini kontrol edebilmişlerdir.

"Mühendisler ve yöneticiler bunun yapılamayacağını, çok tehlikeli olduğunu söylüyorlardı," diyor.

"Tartışmayı dinledim, komutan olduğumu biliyorlardı ve ben de dedim ki, 'Bunu yapabiliriz gibi görünüyor'."

Elleri kumandada sabit, sesi sakin bir şekilde görev kontrolle konuşurken Collins aracı yavaş ve zarif bir takla atarak yönlendirdi. Mekiğin alt tarafı artık görülebildiğinden, hasar hızla tespit edildi ve onarılması için bir uzay yürüyüşü gerçekleştirildi.

Bu Collins ve mürettebatının eve sağ salim döneceği anlamına geliyordu.

Bu Collins'in son uçuşuydu. Dördüncü görevinden sonra hep durmayı planladığını, başkalarına da uzaya gitme şansı vermeyi amaçladığını söylüyor.

Ve pek çok astronotun onun izinden gittiğini gördü.

Yıldızları hayal eden yeni nesil için herhangi bir tavsiyesi var mı?

"Ödevlerinizi yapın, öğretmeninizi dinleyin, sınıfta dikkatinizi verin ve kitap okuyun; bunlar size odaklanmanız gerekenleri gösterecektir" diyor.

Collins'i uzaya kadar takip edenler, onun sadece bir kadın olarak değil, aynı zamanda müthiş bir pilot ve komutan olarak ne kadar çok şey başardığını öğrenecekler.

Astronotluk kariyerini sona erdirdiği için pişmanlık duymadığını söylüyor. Kararını vermiş ve arkasına bakmamış. Ancak uzay aracında kendisi için bir koltuk olması durumunda tekrar gidip gitmeyeceğini sorduğumuzda gözlerinde hala hüzünlü bir bakış var.

"Evet, bir gün bir göreve gitmeyi çok isterim. Yaşlı bir kadın olduğumda, belki uzaya geri dönme şansım olur."