Yeşil Sahalarda "Irkçılık" Olayları Bitmiyor

Hüseyin Burak Demirer - Spor Toto Süper Lig'de hafta sonu oynanan derbide yaşanan olay, ırkçılık tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı.

Alınan tedbirlere rağmen sporculara yönelik ırkçı eylem ve söylemlerin önüne geçilemiyor. Özellikle Avrupa'da top koşturan Afrika kökenli futbolculara yönelik

"maymun taklidi yapması", "sahaya muz veya fıstık atılması", ırkçıların başvurdukları yaygın yöntemler olarak dikkati çekiyor.

Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), ırkçılık olaylarının önüne geçebilmek verdiği mücadeleye rağmen hala ırkçılık olayların önü alınamıyor. Kulüplere verilen saha kapatma ve para cezalarının yanı sıra futbolcular ve taraftarlara da hapis veya para cezası verilebiliyor. UEFA ayrıca taraftarların ırkçı eylemlerde bulunmaları durumunda hakemlere maçı durdurma yetkisi de veriyor.

-Sahalara yansıyan ırkçık olayları-

İskoçya'nın önemli iki kulübünden Glasgow Rangers'ta forma giyen ilk siyahi oyuncu Mark Walters'ın, Celtic maçında başına gelenler, belki de "muz fırlatma" olaylarının başlangıcını oluşturuyor. 2 Ocak 1988 tarihindeki karşılaşmada Celtic taraftarları, Walters'a muz fırlatmanın yanı sıra maymun sesleri çıkarmış hatta bazıları karikatürize edilmiş "takım elbiseli maymun" figürüne gönderme yaparak, smokin giymişti.

-Bu yıl yaşanan olaylar-

Irkçılık sicili kabarık futbolda, bu yıl yaşanan bazı olaylar şöyle:

İtalya 1. Ligi (Serie A) ekiplerinden Milan'ın, Ganalı futbocusu Kevin-Prince Boateng, takımının dördüncü lig temsilcisi Pro Patria ile yaptığı hazırlık karşılaşmasında ırkçı söylemlerin hedefi oldu. Topu, tezahüratın yapıldığı tribüne atan Boateng, daha sonra sahayı terk etti.

Hollanda 1. Ligi (Eredivisie) takımlarından AZ Alkmaar'ın, 2011 yılında Bursaspor forması da giyen ABD'li forvet oyuncusu Jozy Altidore, takımının Hollanda Lig Kupası çeyrek final ilk maçında karşılaştığı ikinci lig ekibi Den Bosch'un taraftarlarınca yapılan ırkçı tezahürata maruz kaldı. Altidore, takımının 5-0 kazandığı ve bir gol attığı maçta başına gelenlerin bir benzerini daha önce yaşamadığını ancak çok da aldırış etmediğini ifade ederek,

"Yapabileceğim tek şey, onların daha iyi insanlar olması için dua etmek" dedi.

Son olarak Serie A'nın 37. haftasında San Siro'da, Roma'yı ağırlayan Milan'ın siyahi futbolcuları Mario Balotelli ve Kevin-Prince Boateng'e, Roma taraftarlarının maçın ikinci yarısında ırkçı tezahüratlar yaptı. Olay üzerine hakem, oyunu durdurdu ve stat hoparlöründen uyarı anonsu yapıldı. Birkaç dakikalık aradan sonra maça devam edildi.

-2012'de Ferdinand, 2011'de Evra, ırkçılıktan nasibini aldı-

İngiltere 1. Ligi'nin (Premier League) ilk yarısında Queens Park Rangers ile Chelsea arasında oynanan maçta, Manchester United'lı Rio Ferdinand'ın kardeşi ve Queens Park Rangers forması giyen Anton Ferdinand'a ırkçı ifadeler kullandığı ileri sürülen Chelseali John Terry hakkında dava açıldı.Mahkeme, Terry'i suçsuz bulsa da İngiltere Futbol Federasyonu (FA), 31 yaşındaki İngiliz futbolcuya 4 maç oynamama ve 220 bin sterlin para cezası verdi.

Premier League'de 15 Ekim 2011'de oynanan maçta, Liverpool'un Uruguaylı forveti Luis Suarez'e, Manchester United'lı Evra'ya ten rengiyle ilgili hakaret ettiği gerekçesiyle 8 maç oynamama ve 40 bin sterlin para cezası verildi.

Suarez, cezasını tamamlamasının ardından takımların 11 Şubat'taki karşılaşmasında maç öncesi yapılan seremonide Evra'nın elini sıkmayı reddetti. Evra, Suarez'in bu hareketine sinirlenerek, Liverpoollu golcünün kolunu havada yakalayıp uyardı. Suarez'in davranışı tepki çekerken, Manchester Unitedlı Rio Ferdinand da Suarez'in elini sıkmadı.

-Akıllarda kalanlar-

Son yıllarda yaşanan olaylardan bazıları ise şunlar:

İtalya Futbol Merkez Ceza Kurulu, 2001 yılında Verona Kulübü'ne, taraftarlarının Parmalı Thuram'a karşı ırkçı tezahürat yapmasından dolayı 40 milyon İtalyan liret para cezası verdi.

Bir dönem Manchester United ve Atletico Madrid'in son olarak da Nottingham Forest'ın teknik direktörlüğünü yapan Ron Atkinson, 2004 yılının Nisan ayında ITV kanalındaki programda, mikrofonun kapalı olduğunu düşünerek, Chelsea'de oynayan defans oyuncusu Fransız Marcel Desailly hakkında ırkçı yorumlarda bulundu. Kanaldan ayrılmak zorunda kalan Atkinson'ın, Guardian'daki köşesi de kapandı.

İngiltere Milli Takımı'nın oyuncuları Shaun Wright-Phillips ve Ashley Cole, 2004 Kasım'ında İspanya ile Madrid'de yapılan hazırlık maçında, "maymun" tezahüratına maruz kaldı.

Bir dönem Fenerbahçe'yi de çalıştıran İspanyol teknik adam Luis Aragones, İspanya Milli Takımı'nın başındayken, Jose Antonio Reyes'i motive etmek için Fransız forvet Thierry Henry'e karşı ırkçı sözler sarf ederken kameralara yakalandı. Henry, Reyes'in Arsenal'den takım arkadaşıydı.

Fransa 1. Futbol Ligi'nde (Ligue 1) Paris Saint Germain'in, 2005'in Ocak ayında Lens'i konuk ettiği maçta, ırkçılığa karşı mesaj vermek isteyen PSG oyuncuları beyaz, Lens oyunluları ise siyah formayla sahaya çıktı. PSG'nin "Kop of Boulogne" tribünündeki taraftar grubu, Lens oyuncuları topa dokunduğu anda maymun sesi çıkararak, "Haydi beyazlar" tezahüratı yaptı. Maçı izleyen Fransız milli oyuncu Patrick Vieira, "Parc des Princes Stadı'na bir daha ayak basmayacağını" söyledi.

-"Yeter artık"-

Barcelona'nın Kamerunlu forveti Samuel Eto'o, takımının, 2005 yılının şubat ayında Real Zaragoza deplasmanında oynadığı karşılaşmada, topa her dokunduğunda Zaragoza taraftarları, maymun sesi çıkardı, fıstık attı. Hakem Fernando Carmona Mendez, maç raporunda yaşananlara yer vermedi.

Kamerunlu Eto'o, bir yıl aranın ardından Real Zaragoza deplasmanında bir kez daha ırkçı tezahüratla karşılaştı ve "Yeter artık" diyerek yedek kulübesine yöneldi. Başta Zaragoza'nın siyahi oyuncusu Alvaro olmak üzere tüm futbolcular, ünlü futbolcunun oyunda kalması için ikna etmeye çalıştı. Hakem Victor Esquina Torres ve Barça Teknik Direktörü Franck Rijkaard da Eto'o'dan oyuna dönmesini rica etti. Kamerunlu, oyuna devam etti.

İtalya 1. Ligi (Serie A) takımlarından Messina'da top koşturan Fildişi Sahilli Marc Zoro, 2005 Kasım'ında İnter taraftarlarının, maymun sesleri çıkarması sonrası topu alarak, sahadan çıktı. Serie A'nın sonraki haftasında oynanan tüm maçlar, ırkçılığa karşı mücadeleye destek vermek için 5 dakika geç başlatıldı.

-Irkçılığın sonu ölüm oldu-

2006 yılının kasım ayında Paris Saint Germain'in, İsrail ekibi Hapoel Tel Aviv karşısına çıktığı UEFA Kupası maçında, görevli olmayan polis memuru Antoine Granomort, büyük bir PSG'li taraftar grubunun ortasında kalan Yahudi bir taraftarı kurtarmak için PSG taraftarı Julien Quemener'i vurdu. Taraftar olaydan sonra hayatını kaybetti.

Litvanya ile Fransa milli takımları arasında 2007 Mart'ında oynanan karşılaşmada, Litvanya tribünlerinde "Fransa bayrağının renklerine boyanmış Afrika kıtası"nın bulunduğu bir pankart açılarak, Fransa Milli Takımı'nda forma giyen siyahi oyuncuları hedef alındı. Taraftarlar, oyuncuları "Avrupa'ya hoş geldiniz" sloganıyla karşıladı.

Almanya Futbol Federasyonu, Schalke 04'ün siyahi forveti Gerald Asamoah'a,

"siyah domuz" dediği iddiasıyla 2007 yılının ağustos ayında Borussia Dortmund kalecisi Roman Weidenfeller hakkında soruşturma başlattı.

-Hapis, para, stada almama cezaları verildi-

2008 yılında Sırbistan'ın Borac Cocak takmının taraftarları, kulübün Ganalı oyuncusu Solomon Opoku'ya bir maç dönüşünde saldırdı. Mahkeme, dört taraftara toplam 4,5 yıl hapis cezası verdi.

Fransa'nın Marsilya takımında oynayan Mamadou Niang, Ronald Zubar ve Taye Taiwo, Rusya'da, Zenit Saint Petersburg taraftarlarının maymun sesi çıkarması ve muz atma eylemiyle karşı karşıya kaldı. Marsilya'nın olayı UEFA'ya şikayet etmesinden sonra Zenit'e 59 bin dolar para cezası verildi.

İngiltere 1. Ligi (Premier League) takımlarından Portsmouth'un, 2007'ye kadar İngiltere Milli Takımı'nda da forma giyen defansı Sol Campbell, Tottenham taraftarlarının, ırkçı tezahüratıyla karşılaştı. Taraftarlar, Campbell'ı "ağaca tırmanırken resmeden bir pankart" açtı. 2009 yılının ocak ayında olaya karışan taraftarlara, 3 yıl boyunca maçlarına gitmeme cezası verildi.

-2011 yılının olayları-

Brezilyalı genç yetenek Neymar'a, İskoçya ile Brezilya arasındaki hazırlık maçında, kullandığı penaltı atışını gole çevirdikten sonra muz fırlatıldı.

Fenerbahçe'nin eski futbolcusu Roberto Carlos'a da Anji Mahaçkala forması giyidiği dönemde Zenit tribünlerinden muz atıldı. Rusya Futbol Federasyonu, Zenit'e 10 bin dolar cezası verirken, muzu fırlatan tarafarın, ömür boyu stada girmesi yasaklandı.

Gana asıllı İtalyan vatandaşı Mario Balotelli, İnter'de oynarken ırkçı saldırılarla karşılaştı. Balotelli, İtalya ile Hırvatistan arasındaki milli maçta Hırvatistan taraftarlarının ırkçı davranışlarına maruz kaldı.

Ashley Young ve Theo Walcott'ın da kadroda yer aldığı İngiltere Milli Takımı'nın, Bulgaristan ile deplasmanda oynadığı maçta taraftarlar, maymun sesi çıkardı ve nazi selamı yaptı. İngiltere Futbol Federasyonunun, olayları şikayeti sonrası UEFA, Bulgaristan Futbol Federasyonuna 40 bin avro para cezası verilmesini kararlaştırdı.

Yayıncı: Selçuk Aval - ANKARA