Veri analizi, Federer ve Djokovic gibi üst seviye oyunculara nasıl avantaj sağlıyor?

Erkek tenisinde gizli bir veri analizi devrimi yaşanıyor. Üst seviye oyuncular, analist ekiplerine gizlilik anlaşması kuralları çerçevesinde altı haneli rakamlar ödeyerek hizmet alıyor.

Alexander Zverev, The Daily Telegraph’a verdiği bir röportajda konuya ilişkin şunları söylüyor:

“Tüm üst seviye oyuncular artık veri analizini kullanıyor, sadece bundan bahsetmekten hoşlanmıyorlar. Keza ben de çok kullanıyorum. Veri analizi günümüzde oyunun büyük bir parçası. Bana oyun planlarımı hazırlamamda ve bireysel olarak rakiplerime karşı hazırlanmamda oldukça yardımı oluyor. Özellikle ATP Tour Finallerinde Novak Djokovic’e karşı aldığım galibiyette veri analizinin oldukça faydasını gördüm.”

Önemi giderek artan bu markette, Tennis Stat ve Golden Set Analytics (GSA) gibi firmalar sektörün öncüleri olarak dikkat çekiyor. Kadın tenisinde de erkek tenisinde olduğu gibi uzmanlaşmak isteyen veri analizi firmaları, henüz aynı seviyede bilgi birikimine sahip olmasalar da araştırmalarını kadın tenisine de yoğunlaştırmış durumda. Bu firmalardan hizmet almak isteyen sporcularsa yıllık 80 bin paund’dan başlayan ücretleri ödemeyi göze almak zorunda. Eğer sporcular, rakiplerinin ulaşamayacağı veriler içeren özel anlaşmalar yapmak isterlerse bu fiyat elbette daha da yukarı çıkıyor.

2017 sezonunun başında veri analizinin önemi iyiden iyiye açığa çıktı. Avusturalya Açık’ta dramatik bir geri dönüşe imza atan Roger Federer’in turnuvadan kısa bir süre önce Golden Set Anlaytics ile çalışmaya başlaması, başarısının en önemli nedeni olarak değerlendirildi. Kendine sürekli yatırım yapmasıyla ve ileri görüşlülüğüyle tanınan Federer’in bu kararı artık herkesin gözlerini veri analizi firmalarına çevirmesine sebep oldu.

Aynı dönemde Novak Djokovic, Brain Game Tennis internet sayfasının sahibi olan Avusturalyalı Craig O’Shannesy ile çalışmaya başladı. Djoker ve O’Shannesy, ilişkileri ve çalışmaları hakkında oldukça açıklardı. GSA’ya standart ücretlerinin iki katından fazlasını ödediği ortaya çıkan Federer ise Djokovic’in aksine üzerinde çalıştığı verilerin gizli kalması konusunda bir hayli hassas.

Rafael Nadal’ın ekibi, dışarıdan bir veri analizi firmasıyla çalışmadıklarını söylüyor. Ancak bu analizlerin öneminin farkında olan ekip, 2016 Aralık’ta aralarına katılan Carlos Moya’nın bu analizleri yaptığını açıkladı. Oldukça yenilikçi bir karaktere sahip olmasıyla tanınan Andy Murray’nin de uzun süredir Britanya Tenis Federasyonu analisti Lorcan Reen ile çalıştığı biliniyor.

Şirketin internet sitesine göre GSA, teniste veri analizi ve “büyük veri” işleme üzerine hizmet veren alanında lider bir firma konumunda. Harvard, Yale, Stanford gibi üniversitelerden mezun ekonomist, matematikçi ve istatistikçilerin yönettiği şirket, tenis dünyasında çığır açan istatistiki modellemeler ve yazılım algoritmaları oluşturdu. Yaptıkları bu çalışmalar sayesinde oyuncular, stratejilerinde devrim niteliğinde değişikliklere gitti.

Taktiksel analizler neredeyse oyunun kendisi kadar eski. Ancak oyunun en iyi antrenörleri tarafından bile takdir gören bu yeni analiz teknikleri, taktiksel analizlere çok büyük bir derinlik kattı. “İstatistik ağacı” adı verilen yöntem bu teknikler arasında oldukça popüler. Bu modelde, hizmet alan oyunculara rakiplerinin her ayrı pozisyonda topları nerelere vurduklarının istatistiki bilgisi veriliyor. Bu sayede; hizmeti alan sporcuların, ikili vuruş kombinasyonlarını rakiplerinin zaaflarına göre belirlemesi kolaylaşıyor.

Bu veri analizi modelleri, hizmetlerin ücretlerini karşılayabilen oyuncular için sahada büyük bir rekabet avantajı yaratıp onların üst seviyede kalmalarına olanak sağlıyor.

Birçok tenis oyuncusu bu analizlerden faydalansa da hem ekonomik olarak zorlayıcı olmaları hem de spesifik oyun planlarını oyuncuların portföyüne ekleyebilmek özel bir yetenek seviyesi gerektirdiği için bu sistemler çoğu sporcu için hala lüks sınıfında.

Bu analizler, oyuncuların topa saate 120 km hızla vurmaları gerekmesi gibi zorlukları daha da karışık hale getirmek yerine kendi oyunlarını çeşitlendirmelerini hedefliyor. Bu sistemler, sporcunun oyununu ne kadar çeşitlendirirse oyuncuya aynı ölçüde ek fayda sağlıyor. Kadınlar dünya bir numarası Ashleigh Barty, bu analiz yöntemlerini ilk kullananlardan. Barty, on yıldır Avusturalyalı analist Darren McMurtrie ile çalışıyor.

Konuyla ilgili The Telegraph’a konuşan O’Shannesy'nin görüşleri oldukça zihin açıcı:

“İnsanlar Rafa, Novak, Roger gibi elit sporcuları izlerken; sonuçların oyun şablonları ve yapabildikleriyle ilgili olduğunu düşünüyor. Ancak arka planda aralarında süregelen, birbirilerinin zayıf yönlerine atak etmeyi amaçlayan gizli bir mücadele var. Yıldız isimler, oyunlarını ortalama bir izleyicinin fark edemeyeceği şekilde rakiplerine göre düzenliyor. Bu üç isim diğer oyunculara nazaran bu tip düzenlemeleri daha sık yapıyor. Oyuncular sıralamasında aşağılara indikçe daha alt seviye oyuncularda kendi planlarına daha fazla sadık kalma ve kortun karşısında ne olduğuyla daha az ilgilenme eğilimi görülüyor.”

Teknoloji gelişmeye devam ediyor ve teknik ekipler tribünlerden oyuncuları yönlendirmeye devam edecekse yakında bu analizler maç içerisinde bile kullanılmaya başlanabilir.