Markalar Ne Kadar Belirleyici Olur?

Kocaeli Üniversitesi BESYO öğretim üyesi Cem Çetin'in "Milyar dolarlık bir sektör haline gelmiş olan futbolda oyunun kaderi sahada oynayan 22 kıllı bacağa bırakılamaz" sözünü her zaman anlamlı buldum ve markaların sektördeki büyük savaşını, dönen meblağları gördükçe bu söze olan inancım her gün daha da arttı.

Futbolun Dünya üzerindeki en önemli ve en eski organizasyonu olan Dünya Kupası'na oyunun en endüstriyel ve gelişmişlik seviyesinin en üst düzeyde olduğu Avrupa kıtasından katılacak son 4 ülkenin belirleneceği kıta play-off'una sadece sportif açıdan değil, sektöre yön veren markaların rekabeti açısından da bakmak önemli…

Brezilya'daki marka pastası

Şu ana kadar Brezilya'da düzenlenecek Dünya Kupası'na katılımı garanti olan ülke sayısı 21… Buna "futbolda böyle bir mucize yaşanmaz" inancıyla kıtalararası play-off eşleşmelerinin ilk maçlarında rakiplerini farklı yenen Meksika ve Uruguay'ı da eklersek bu sayı 23 oluyor. Afrika kıtasından da Mısır'ı ilk maçta 6-1 mağlup eden Gana'nın da Samba diyarındaki otel rezervasyonunu yaptırmış olduğunu düşünebiliriz. Bu 24 takımın marka dağılımına baktığımızda sektörün büyük oyuncuları Adidas ile Nike'a meydan okuyan bir Puma olduğunu görüyoruz. Özellikle Afrika kıtasındaki üstünlüğüyle dikkat çeken Puma'nın sponsoru olduğu İtalya, İsviçre, Şili ile bir futbol mucizesi olmazsa Gana ve Uruguay Brezilya'da boy göstermesi kesinleşen takımlar. Bu ekiplere Afrika'dan Fildişi Sahili, Cezayir ve Kamerun'un eklenme ihtimali de kuvvetle muhtemel.

Dünya futbolunun yönetim mekanizmalarının da –FIFA ve UEFA gibi- sponsoru olan Adidas'ın katılımı kesinleşen takımlarıysa İspanya, Almanya, Arjantin, Rusya, Kolombiya ve Japonya… Yeni Zelanda'ya karşı play-off ilk maçını 5-1 kazanan Meksika ile 2-1 kazandığı maçın rövanşında Etiyopya'yı konuk edecek Nijerya da Brezilya için planlamalarını yapmaya başlayan Adidas ekipleri… Yani şimdiden en az 8 Adidas ekibinin Dünya Kupası'nda boy göstereceğini söylememiz yanlış olmaz.

Nike'ın ise sponsoru olduğu takımlardan 6'sı Brezilya, Hollanda, İngiltere, ABD, Avustralya ve Güney Kore Dünya Kupası katılımını garantiledi.

Bunların dışında İsviçre- Katar ortaklıklı Burrda markasının temsilcisi Belçika, Lotto giyen Kosta Rika, Joma'nın temsilcisi Honduras, Legea giyen Bosna Hersek, Marathon sponsorluğundaki Ekvador ve Uhlsport'un sponsorluğundaki İran Dünya Kupası'nda markalarını temsil edecek yegane ekipler…

Adidas – Nike rekabeti ve Avrupa Play-off'ları

Avrupa kıtasından katılacak takımları belirleyecek play-off eşleşmelerinde kuraya seribaşı giren 4 takımdan 3'ü Portekiz, Hırvatistan ve Yunanistan Nike'ın; Ukrayna ise Adidas'ın sponsoru olduğu takımlardandı. İkinci torbadaysa play-off'un en güçlü takımı olarak gösterebileceğimiz Nike'ın Fransa'sı ve ilk torba ekiplerinin eşleşmekten çekince duyduğu Adidas'ın İsveç'i ile Romanya (Adidas) ve elemelerin en önemli sürprizine imza atan İzlanda (Errea) yer alıyordu.

Kuradaki ilginç tesadüf

Play-off kurasında yaşanan en ilginç tesadüf! ikinci torba ekibi Fransa'nın ilk torbada bulunan 3 Nike ekibinden hiç biriyle eşleşmeyip Adidas'ın Ukrayna'sına rakip olmasıydı. Bu eşleşmenin doğurduğu en önemli sonuçsa aynı markanın takımlarının birbirleriyle eşleşmemesi ve Nike ile Adidas'ın 3 eşleşmede birbirine rakip olmasıydı.

Ukrayna-Fransa

Nike'ın futboldaki Adidas hakimiyetine yönelik son dönemdeki en radikal hamlesi şüphesiz Fransa ile yıllığı 42.6 milyon Euro'dan 7,5 yıllık bir sözleşme imzalaması ve Horozlar'ın Adidas ile 40 yıla varan birlikteliğini sonlandırması oldu. Bu imza sonrası Fransa için tasarlanan formaların farklılığı da rekabete farklı bir boyut getirdi. İşte o Fransa Dünya Kupası'na katılabilmek için Adidas'ın sponsor olduğu Ukrayna ile karşılaşacak. Türkiye'nin dünya üçüncülüğü sonrası Nike ile anlaşması ve sonrasında Euro 2004'e Adidas'ın Letonya'sına "Çek bir Letonya" sloganıyla elenerek ve ilk maçta Adidas bağlantılı Fransız hakem Gilles Vessiere'nin skandal yönetimiyle kaybettiğini göz önünde bulundurursak bu eşleşmeye temkinli bakmakta fayda var. Ancak UEFA başkanının Fransız olması ve karşılaşmayı Jaap Uilenberg'den aldığı denge derslerini! başarıyla geçmiş FIFA kokartlı hakemimiz Cüneyt Çakır'ın yönetecek olması Fransa'yı Adidas'ın zulmünden kurtaracaktır.

Yunanistan – Romanya

Bizim Letonya eşleşmesinde başımıza gelen senaryo komşu Yunanistan için de geçerli olabilir. Zira Euro 2004'te Avrupa şampiyonluğuna ulaşan Yunanistan Adidas ile olan birlikteliğini yakın zamanda sonlandırarak Nike ile anlaştı. Eşleşmede grupta Türkiye'yi geçerek play-off oynama hakkı elde eden Adidas'ın Romanya'sı karşısında favoriler ama Yunanistan adına bu iki maçta bir şeyler ters giderse kafalarda oluşacak sorulara cevap vermek zor olmayacaktır.

Portekiz – İsveç

Şüphesiz play-off'ta sonucu en çok merak edilen ve bir anlamda Ronaldo X Ibrahimovic rekabetine sahne olacak eşleşmede şanslar eşit gibi gözükse de İsveç form durumuyla bir adım önde. Adidas ile olan birlikteliğine Umbro arası veren İsveç'in geri dönüşünü Dünya Kupası katılım hakkıyla ödüllendirmesi de kuvettle muhtemel.

İzlanda – Hırvatistan

İlk torba takımlarının en çok eşleşmek istediği rakip şüphesiz elemelerin en önemli sürprizine imza atan İzlanda idi. 340 bin civarındaki nüfusuyla tarihinde ilk kez Dünya Kupası'na gitmenin hesaplarını yapan İskandinav ada ülkesine, düşüşte olan Hırvatlar karşısında şans verilmese de İzlanda mucizesi sürebilir. Zira 4 eşleşmeden de Nike takımlarının gülerek ayrılmasını müslüman mahallesinde salyangoz satmaya benzetirsek, 2 Nike ile 1 Adidas takımının yanında İzlanda'nın da futbol romantiklerinin gönlünü almak adına Brezilya'da olacağını söyleyebiliriz.

İhtimaller üzerine

Play-off'tan Dünya Kupası biletini almaya en yakın takımın Fransa olduğunu öngörerek, Adidas'ın diğer temsilcileri Romanya ve İsveç'in de Brezilya'da olacağını söyleyebiliriz. Hırvtistan – İzlanda eşleşmesinde ise şanslar eşit… Bu senaryonun tam tersi, Brezilya'da Adidas - Nike rekabeti eşit şartlarda yaşansın düşüncesinden hareketle, Nike'ın Fransa'nın yanında 2 temsilcisi ve Adidas'ın bir takımının play-off'lardan katılım vizesi alması anlamına geliyor. Olan yine Portekiz'e ve Ronaldo'ya olabilir...

Egemen Çimen