Aşar vergisi nedir? Aşar vergisi ne zaman ve neden kaldırıldı? Aşar vergisi kanunu nedir?

Herkesin merak ettiği aşar vergisi nedir ve aşar vergisi neden kaldırıldı merak ediliyor. Vatandaşlardan, aşar vergisi neden alınıyordu ve ne kadar alınıyordu insanlar tarafından araştırılıyor. 17 Şubat 1925 yılında aşar vergisi kaldırılmıştır. Aşar vergisi nedir ve aşar vergisi ne kadar alınırdı insanlar tarafından merak ediliyor. 17 Şubat tarihinde kaldırılan aşar vergisi, neden kaldırıldı herkes tarafından araştırılıyor. Aşar vergisi nedir? Aşar vergisi ne zaman ve neden kaldırıldı? Aşar vergisi kanunu nedir? Detaylar haberimizdedir...

AŞAR VERGİSİ NEDİR?

Aşar (öşür) vergisi, Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan vergi türüdür. Osmanlı Devleti'nin temel gelir kalemini oluşturan vergi, arazi para ile sulanıyorsa yirmide bir oranında verilir. Arazi mahsulleri, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler gibi mahsüllerdir.

Arapça olan "öşür" sözcüğünün anlamı "onda bir"dir. Öşrün çoğulu âşardır. Hububat çeşitlerinden bağ, bahçe, bostan, meyve ağaçlarından ve otlaklardan aynî, nakdî ve maktû olmak üzere üç ayrı biçimde alınmaktadır. Ziraî ürünlerin çeşidi, yetiştirilme usulleri, ziraî toprakların verimliliği ve mahalli özellikler göz önünde bulundurularak 1/3 ile 1/20 arasında değişen oranlarda öşür alındığı görülmektedir. %10 olan bu vergi, 1800'lerde artmış ve %30'ları bulmuştur. Ayrıca, bu verginin ürün çeşidine ve/veya bölgelere göre farklı oranlarda alındığı, zaman zaman %50'lere vardığı görülmüştür.

AŞAR VERGİSİ NEDEN ALINIYORDU?

Aşar şer'î bir kural, ziraatle uğraşan Müslümanların yediklerinin helâl olabilmesi için bu öşür zekatını mutlaka vermeleri gerekir. Bunun yanı sıra, Türkiye'de uygulanan mülkiyet düzeninin bir sonucudur. Aşar vergisi, Osmanlı mülkiyetini temsil eden en önemli vergilerdendir.

AŞAR VERGİSİ NEDEN KALDIRILDI?

Türkiye Cumhuriyeti'nin 1923- 1929 dönemi ekonomi politikasına damgasını vuran İzmir İktisat Kongresi'nin oy birliği ile alınmış kararlarından biri de 1925'te aşarın kaldırılmasıdır. Aşar, bütçenin gelir kaleminde önemli bir yer tutmaktaydı. Ancak İzmir İktisat Kongresi'yle liberal bir ekonomi tasarlandığı ve liberalizmin temeli özel mülkiyete dayandığından, aşarın varlığı bir çelişki haline gelmiştir. Yani Cumhuriyet idaresi, Sultan'ın mülkünün sahiplik sıfatını halka intikal ettirince, aşarın alınmasının mantığı da sona ermiştir.

Öte yandan aşarın kaldırılmasında güdülen ekonomik amaç kanun gerekçesinde şöyle açıklanmaktadır:

"Bu yasa tasarısında izlenen amaç tarım ürünlerinin safi hasılatının vergiye tabi tutulması ilkesine ve aşarın serbest tarımı kısıtlayan ilkelerinin ortadan kaldırılması ile halkın gereksinimlerini baskı altına almayacak bir şekilde tahsiline yönelik olmasıdır.