Tüm İranlı Petrol Gemileri Gözlem Sistemlerine Yakalanmamak İçin Vericilerini Kapattı

ABD'nin, İran petrol ihracatını sıfıra indirmeyi amaçlayan aşamalı planını uygulamada başarılı olması halinde Tahran kendisini büyük bir çıkmazın karşısında bulacak.

Uluslararası petrol nakliyatını gözlemleyen bir grup araştırmacıya göre, petrol ve finans sektörlerini hedef alan yeni yaptırım paketi için belirlenen tarihin gelmesi ile İran petrol tankerleri gözlerden uzak petrolünü satmayı sürdürmeye çalışıyor.

Hasan Ruhani hükümeti, eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın kullanmış olduğu metotların yanında bulacağı yeni metodlar ile ekonominin can damarı olan petrol satışlarından elde ettiği gelirleri koruyabileceğine inanıyor.

Ekim ayının sonunda tüm İranlı gemiler, uluslararası gözlem sistemlerine yakalanmamak için vericilerini kapattı. Tanker Tracker.com (ya da Tanker Takip) hizmeti, 2016 yılında yürürlüğe girmesinden bu yana ilk defa böyle bir şey ile karşı karşıya kaldığını belirtiyor.

Swedish Grup'un kurucularından biri olan Samir Madani, Fransız haber ajansına: "İlk defa u şekilde bir karartma hareketine şahit oluyorum. Gerçekten de eşi benzeri görülmemiş bir durum" dedi.

Bu adım; İran ve müşterilerinin Pazartesi günü yeniden yürürlüğe girecek olan ABD yaptırımlarından önce petrol akışını koruma çabaları çerçevesinde yer alıyor.

Tanker Takip hizmetinin kuruluşunda görev alan uzmanlardan biri olan Lisa Ward: "İran'ın Körfez bölgesinde 30 tane tankeri bulunuyor. Bu nedenle son 10 gün gerçekten de çok zordu. Ama yine de bu bizim çalışmalarımızı aksatmadı çünkü görsel olarak izlemeyi sürdürüyoruz" dedi.

Son yıllarda ticari olarak da sağlanmaya başlanan uydu görüntülerindeki kapsamlı gelişmeler, Tanker Tracker gibi şirketlerin, gemilerin seyrini günlük olarak takip etmelerine yardımcı oluyor. Oysa geçmişte bu görüntüler; sadece haftada bir ya da daha fazla sürelerde alınabiliyordu.

Diğer yandan, Natixis şirketinde uzman olarak çalışan Joel Hancock, İran'ın bu adımının mutlaka yüksek petrol satışlarını korumak için atılmış bir adım olduğu anlamına gelmeyeceğini söyledi. Hanckok: "Tanker Takip hizmetlerinin temel sorunu; satış trafiği yerine sadece ihracatı takip edebiliyor olmalarıdır" dedi. Gemilerin belki de Çin'de ya da başka bir ülkede bulunan depolara petrol taşyor olabileceğini de ekledi. Bu yönteme ek olarak İran; 2010-2015 yılları arasında karşı karşıya kaldığı son yaptırımlar döneminde, petrolü Körfez sahillerinin karşısında demirlemiş dev tankerlerde depolama gibi bir yöntemde kullanmıştı.

Tanker Tracker; halihazırda toplamda 11 milyon varil petrolü depolayabilecek altı geminin bulunduğunu ve bu gemilerin yüzen depolar gibi denizde demirlemiş olduklarına işaret etti. Bu da limanlardaki baskıyı azaltıyor ve tankerlere hızlı teslimat imkanı veriyor.

Çok da şeffaf olmaması ile bilinen petrol pazarında, dakik ihracat ve ithalat rakamlarına ulaşmak zor olsa da çoğu analist, nisan ayında günlük 2.5 milyon varil olan İran'ın petrol ihracatının ekim ayında 1.6 milyon varile gerilediğine işaret ediyor. ABD ile güvenlik ve ticaret alanında derin ilişkilere sahip ülkeler yaptırımlar yürürlüğe girer girmez İran'dan petrol alımlarını düşürme yoluna gitti. Güney Kore, İran'dan petrol alımını hemen sıfıra indirdi. Aynı şekilde Japonya ve birçok Avrupa ülkesinde de bu düzeye yakın rakamlar kaydedildi.