Prof. Dr. Zeynep Ocak: Tek tüp kandan yüzde 99 oranında tanımlama yapılabiliyor

Prof. Dr. Zeynep Ocak, genetik hastalıkların tanısında teknolojinin geldiği noktayı aktararak tek tüp kandan %99 başarıyla tanı konulabildiğini söyledi. Kanserin kalıtsal nedenlerine, kişiye özel ilaçlara ve genetik yatkınlıkla ilgili etik tartışmalara dikkat çeken Ocak, 2028'de her 3 kişiden birinin kanser olabileceğini öngören WHO verisini de paylaştı.

"TÜRKİYE'DE 5 MİLYON KİŞİ NADİR HASTALIKLA MÜCADELE EDİYOR"

Zeynep Ocak, dünyada yaklaşık 300 milyon bireyin nadir hastalıklarla mücadele ettiğini belirtti. "Bu sayı Türkiye'de yaklaşık 5 milyon civarında" diyen Ocak, gelişen teknoloji sayesinde artık hastalıklara daha erken yaşta tanı konulabildiğini vurguladı.

"TEK TÜP KANDAN YÜZDE 99 ORANINDA TANIMLAMA YAPILABİLİYOR"

Taşıyıcılık taramalarında yaklaşık %25 oranında hastalık riski çıktığını söyleyen Ocak, çevresel faktörlerin genetikle birleşerek fiziksel özellikleri ve hastalıkları ortaya çıkardığını aktardı. "Tek bir tüp kandan, 1-2 ay içinde hastalığı %99 oranında ortaya çıkarabiliyoruz" sözleriyle tanı sürecindeki gelişmeyi açıkladı.

"KANSER, ŞİZOFRENİ VE YETENEK TESPİTİ GENETİKLE MÜMKÜN"

Ocak, tüm kanserlerin sadece %15'inin kalıtsal olduğunu söylerken, ailede birden fazla vaka varsa genetik taramanın şart olduğunu belirtti. "Kişiye özel akıllı ilaçlar ile tedavi yan etkisiz şekilde yapılabiliyor" dedi. Ayrıca, bazı taramalarda şizofreni yatkınlığı ve hatta çocukların özel yetenekleri tespit edilebildiğini söyledi.

"CERRAHİ DNA MÜDAHALELERİ HENÜZ RUTİN DEĞİL"

Cerrahi DNA müdahalelerinin halen deneysel aşamada olduğunu belirten Ocak, geçmişte bazı toplumlarda etik dışı uygulamaların yapıldığını da hatırlattı. Genetikle karakterin, kilonun ve hatta yaşam tarzının bağlantılı olduğunu vurguladı. Ocak ayrıca, WHO'nun 2028 projeksiyonuna göre her 3 kişiden 1'inin kansere yakalanabileceği uyarısını da paylaştı.