Dünyanın İlk Biyonik Olimpiyatları İsviçre'de Düzenleniyor

Melanie Abbott

Radyo 4 Muhabiri

Biyonik Olimpiyatlar 8 Ekim'de İsviçre'nin Kloten şehrinde düzenlenecek.

Dünyada ilk defa düzenlenen Biyonik Olimpiyatlar gelecek ay başlıyor. Pek çok farklı ülkeden katılımcı robot dış iskeletler, elektronik kollar, elektrikle çalışan tekerlekli sandalyeler gibi teknolojileri kullanarak yarışacak.

Zürih'te düzenlenecek organizasyon, yeni teknolojilerin fiziksel engelli kişilere nasıl yardımcı olduğuna dikkat çekecek.

Etkinlikte 50 takım yarışacak. Katılımcıların ekmek kesmek, merdivenlerden çıkmak ve çamaşır asmak gibi kategorilerde yarışması bekleniyor.

Kevin Evison, "Engelli sporları Londra Paralimpik oyunları sayesinde halkın ilgisini toplamıştı. Ancak insanlar günlük hayatlarımızda karşılaştığımız zorlukları hala bilmiyor. Biyonik Olimpiyatlar, bizlerin daha bağımsız ve üretken olmasını sağlayan, var olan en gelişmiş protez teknolojilerini bir araya getirecek ve bunu bir yarışmaya çevirerek şirketler ve araştırma laboratuvarları arasında da rekabet başlatacak" diyor.

Evison Londra'nın Imperial College University takımında protez bir kol kullanarak yarışacak.

Kevin Evison Imperial College takımı için yarışacak.

Gelişmiş nesil

29 yıl önce bir dalış sırasında felç geçiren David Rose ise İngiltere'nin Essex Üniversitesinin rakibi Brainstormer (Beyin fırtınacısı) takımıyla yarışacak.

Rose, yalnızca beynini kullanarak bir bilgisayar oyununu yönlendirmek için yaklaşık iki yıldır egzersiz yapıyor.

Beyin sinyallerini algılayabilen ve bu sinyalleri bilgisayara gönderen elektrotlarla kaplı bir bone takacak.

David Rose bilgisayar oyunundaki karakterini yalnızca düşünerek hareket ettirecek.

Rose, "Aslında bu oldukça yorucu bir şey. Karakterimi hareket ettirmek için belirli düşüncelere odaklanmalıyım ve başka hiçbir şey düşünmemeliyim. Gün içinde bir şey düşünürken herkesin aklına 'acaba bugün çay saatinde ne yesem' gibi fikirler gelir. Beyniniz sürekli çalışıyor" diyor.

'Beyin kendisini yeniden yapılandırır'

Siberatlon'u ETH Zurich Üniversitesi düzenliyor ve mühendisleri yardımcı teknolojiler yaratmaya teşvik etmeyi hedefliyor.

Essex Üniversitesi takım lideri Ana Matran-Fernandez, "Sorun şu ki, şu an yapılan araştırmaların çoğu sağlıklı kişiler üzerinde test ediliyor. Ancak beyinlerimiz kendini yeniden yapılandırır, David gibi biri yıllarca bacaklarını kullanmazsa, beyni başka bir şey yapmaya başlar. Bu seviyede fiziksel engeli olan insanlara laboratuvarda saatlerce egzersiz yaptıramayız. Biyonik Olimpiyatlar bunu yapabilmemiz için bir platform sağladı. Bu yarışma sayesinde bilgisayar ve beyin arasında farklı komutları algılayabilen ve elektrikli sandalyeyi kontrol etmeye yarayan bir arayüz yarattık" dedi.

Biyonik Olimpiyatlar insanları algılayıcı teknolojisiyle ilgili eğitmeyi amaçlıyor.

Protez kol yarışmasına katılan takımlar daha uygun fiyatlı elektronik protez kollar yapmayı umuyorlar. Evison'ın elektronik kolunun manevra kabiliyeti çok yüksek ancak fiyatı 9 bin dolardan fazla.

Imperial College da daha ucuz alternatif teknolojiler üretme çabasında.

Kevin Evison neredeyse 30 yıldır elektronik protez kol kullanıyor.

Dr Ian Radcliffe, "Algılayıcı (sensor) teknoloji üzerinde çalışıyoruz. Mesela kas liflerinin yarattığı ses dalgasını algılayabilen bir mikrofon gibi. Kevin'in kullandığı teknolojiden daha kuvvetli ve hata payı daha düşük, ayrıca kullanımına alışması daha kolay" diyor.

Imperial College Üniversitesi'nin takımı merdiven inip çıkabilen bir elektrikli sandalye teknolojisi üzerinde de çalışıyor.

Biyonik Olimpiyatlar ETH Zürih Üniversitesi'nden Profesör Robert Riener'in projesi.

Fikrin, protez kolu olan bir tanıdığıyla konuşurken aklına geldiğini söylüyor.

"Bana sinemada sırada beklerken protez koluyla cüzdanını çıkarmaya çalışmasını anlatıyordu. Her seferinde bunu yapmasının uzun sürdüğünü ve kolunun çıkardığı yüksek sesten utandığını söyledi. Var olan teknolojinin geri kaldığını ve bir yarışma düzenlemenin araştırma laboratuvarlarını motive edebileceğini düşündüm" diyor.