TBMM'nin 'İlk'leri Kitaplaştırıldı

TBMM'nin "ilk"leri kitaplaştırıldı. İşletme Yapım Müdür Yardımcısı Mustafa Köksal tarafından kitaplaştırılan "ilk"lerde ilginç bilgiler yer alıyor. TBMM Başkanı Bülent Arınç'ın önsözüyle yayımlanan ktitaptaki bazı ilkler şöyle:

- Kürsüden ilk konuşma yapan milletvekili: Meclis'in açılış konuşmasını yapan Sinop Mebusu Şerif Bey. Ardından Mustafa Kemal Atatürk kürsüden konuşma yaptı.

- İşçi kökenli ilk milletvekili: Numan Usta (Fişekçi Ustabaşı)

- En uzun milletvekilliği yapan ilk milletvekili: Mustafa İsmet İnönü (1961-1973)

- TBMM'de ilk gizli oturum: 24 Nisan 1920

- TBMM'de ilk kanun: Ağnam resmi kanunu. Küçükbaş (koyun) vergileri hakkında.

- TBMM'nin ilk şehit milletvekili: Trabzon Milletvekili İzzet Bey ile Gümüşhane Milletvekili Ziya Bey. (1920 yıllarında Çarşamba yakınlarında eşkıya saldırısına uğradılar)

- TBMM'de ilk fotoğraf 5 Mayıs 1920 yılında çekildi.

- TBMM'de ilk idam kararı: 1. Dönem 55 nolu karar ile Yeniyapan Karyesi'nden (köyünden) Hasanoğlu Hakkı ve Hasanoğlu Celal hakkında 21 Eylül 1920'de verildi.

- TBMM'de ilk af: 5 Aralık 1921 tarihinde çıkarıldı.

- TBMM'de ilk siyasi anket: 1921 yılında 1. dönemde yapıldı. Yüzde 89.5 gibi yüksek bir katılım olan ankette milletvekillerine "Kazanılanıcak olan milli istiklal mücadelemizin feyizdar ve semaredar olması neye mütevakkıftır?" (Kazanılacak olan istiklal savaşımızın bolluk getirici ve verimli olması neye bağlıdır?) sorusu soruldu.

- TBMM'de öldürülen ilk milletvekili: Tek parti döneminde TBMM'de ilk milletvekilinin vurulması olayı 1925 yılında (9 Şubat 1925) oldu. Genel Kurul'da 51. birleşim yapılırken, bütçe görüşmeleri esnasında koridorda tartışan Afyonkarahisar Mebusu Ali Bey, Ardahan Mesubu Halit Paşa'yı silahla vurdu.

- TBMM'ye gelen ilk kadın: Latife Hanım, açılış konuşması yapacak Mustafa Kemal Paşa'yı balkonda dinlemek için 1 Mart 1923 tarihinde Meclis'e gelen ilk kadın oldu.

- TBMM'de ilk kadın memur: 1926 yılında göreve başlayan Rukiye İlkim.

Kitapta, ilginç ilkler arasında Kubilay Uygun'un ilk kez en çok parti değiştiren milletvekili olduğu belirtilirken, ilk küfrün ise Meclis-i Mebusan'da yapıldığı belirtildi. Kayıtlara geçen ilk küfürle ilgili bilgiler şöyle:

"Parlamento tarihimizin ilk sövgüsü, yapılan bazı araştırmalara göre zabıtları İstanbul'da Yıldız Sarayı yangınında yanmış olan 1877 Osmanlı Meclis-i Mebusan'ı Bakanı Ahmet Vefik Paşa'nın bir üyeye 'sus e...k...' demesiyle başladığı ileri sürülmektedir."

(AU-MAY-SN-SN-Y)