Davutoğlu "Büyük bir dönüşüm yaşanıyor"

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, insani boyut bağlamında Türkiye'nin, Suriye'ye herhangi bir dönemde, herhangi bir ülkenin, herhangi bir krizde yapabileceği katkıyı çok çok aşan büyük bir insani tepki gösterdiğini belirterek, "Suriye halkının insani dramını bir anlamda hafifletebilmek için 2 milyar dolara ulaşan yardımlar yaptık" dedi.

Dışişleri Bakanı Davutoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, bakanlığının 2014 yılı bütçesinin görüşmeleri öncesinde Türk dış politikasına ilişkin sunum yaptı.

Davutoğlu, Türkiye ile komşu ülkeler arasında yürütülen mekanizmaların en önemli araçlarından birinin Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) olduğunu, bu mekanizma sayesinde 14 ülkeyle son 4 yıl içinde 358 anlaşma imzalandığını kaydetti.

Komşu ülkelerle yürütülen çalışmalardan örnekler veren Davutoğlu, Yunanistan ile 87 yıl içinde 35 anlaşma imzalandığını, son iki YDSK toplantısında ise tüm Cumhuriyet tarihi boyunca imzalanandan daha fazla bir rakama ulaşarak, 48 anlaşmaya imza koyduklarını belirtti. Davutoğlu, "Bu, bütün diğer ülkelere de sirayet ettirilebilecek bir yansımadır. Bütün komşu ülkelerle vizeleri kaldırmak, serbest ticaret anlaşması imzalamak suretiyle bu entegrasyon, maksimum işbirliği alanını genişletmeye kararlıyız" dedi.

Komşu bölgelere de değinen Davutoğlu, Türkiye'nin, Balkanlar, Güneydoğu Asya ve Karadeniz'de pek çok ülkeyle ikili mekanizmalar kurduğunu ve özellikle Balkanlar'da sağlıklı işleyen üçlü mekanizmalar yürüttüğünü ifade etti. Davutoğlu, Bosna-Hersek ve Kosova krizlerinin çözümünde her zamanki öncü rolünü oynayan Türkiye'nin, bütün bölgeyi kuşatan projeler ürettiğinin altını çizdi.

Türkiye'nin Balkanlar ve Karadeniz bölgesi ile ticari ilişkilerinde son 10 yılda katettiği ilerlemeye işaret eden Davutoğlu, söz konusu bölgelerle dış ticaretin 4 milyar dolardan 17 milyar dolara, toplam ticaretin ise 10 milyar dolardan 60 milyar dolara yükseldiğini söyledi.

Kafkasya ve Orta Asya'da da ikili, üçlü ve bölgesel işbirliği alanları ürettiklerini anlatan Davutoğlu, bölgesel açıdan en önemli stratejik adımlardan birinin de Türk Konseyi'nin kurulması olduğunu vurguladı.

-"Büyük bir dönüşüm yaşanıyor"

Ortadoğu ve Kuzey Afrika'nın, son dönemde önemli değişimler yaşayan bir komşu havza olduğunu belirten Davutoğlu, "Büyük bir dönüşüm yaşanıyor, tabiri caizse yüzyılın dönüşümü son üç yıldır bütün Ortadoğu toplumlarını hareketlendirdi. Aynen 90'lı yıllarda Balkanlar'da olduğu gibi. Onun için bu gelişmeleri sabırla takip etmek lazım" dedi.

Balkanlar'da o dönemde istikrarsızlık ve gerilimler yaşandığını hatırlatan Davutoğlu, bugün ise bölgede demokrasinin kalıcı şekilde yerleşmeye başladığına dikkati çekti. Davutoğlu, "Ortadoğu'daki değişim de sancılı oluyor, birçok çatışmalar, gerilimler ortaya çıkıyor. Ama nihai kertede şunu söylemek gerekir, Ortadoğu'da Soğuk Savaş yapılanmalarının sonuna gelindi" diye konuştu

"Türkiye olarak her zaman Ortadoğu halklarının haklı taleplerinin yanında yer aldık" ifadesini kullanan Davutoğlu, Türkiye'nin önem verdiği temel hususları; ulusal çıkarlar ve güvenlik, insani boyut, halkların kendi iradeleri doğrultusunda geleceği belirleme hakkına saygı ve bölgesel barışın temini olarak sıraladı.

Bu anlamda 2013 yılının çok parlak geçmediğini kaydeden Davutoğlu, 2011'de Arap halklarının devrimsel heyecanının ivme kazandığını, 2012'de pek çok ülkede geçici yönetimler oluştuğunu hatırlatarak, 2013'te ise bir durağanlık ve eski statüko yanlılarının geçmişe dönme çabalarının gözlendiğini belirtti.

-Suriye'deki gelişmeler

Suriye'nin bu değişim rüzgarından belki de en olumsuz etkilenen ülke olduğunu ifade eden Davutoğlu, Suriye halkının daha fazla özgürlük için barışçıl gösterilere başladığını, ancak Beşşar Esed yönetiminin saldırılarla karşılık vererek, kendi halkına karşı kıyım yaptığını söyledi.

Türkiye'nin Suriye politikasına değinen Bakan Davutoğlu, ilk dönemde Suriye yönetimiyle yürütülen angajmanın yanı sıra, bölgesel ve küresel angajmanlar kapsamında gösterilen çabaları anlattı. Cenevre süreçleri için de katkıda bulunduklarını aktaran Davutoğlu, "Cenevre-2 toplantısının gerçekleşebilmesi için bütün taraflarla görüşerek, bunun mümkünse Aralık ayında, değilse en geç Ocak ayında gerçekleşmesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz" dedi.

Ülkedeki insani duruma da dikkati çeken Davutoğlu, "İnsani boyut bağlamında Türkiye, Suriye'ye herhangi bir dönemde, herhangi bir ülkenin, herhangi bir krizde yapabileceği katkıyı çok çok aşan büyük bir insani tepki gösterdi. Suriye halkının insani dramını bir anlamda hafifletebilmek için 2 milyar dolara ulaşan yardımlar yaptık" diye konuştu.

Şu anda 2 milyon Suriyeli'nin yurtdışında mülteci konumunda olduğunu, 7 milyon kişinin yerlerinden edildiğini, 5 milyon insanın ise acil gıda, su ve ilaç ihtiyacı olduğunun altını çizen Davutoğlu, uluslararası toplumun yeterli ve etkin faaliyeti yürütmediğini, Suriye rejiminin de işbirliği yapmadığını söyledi.

Davutoğlu, "Suriye'deki gelişmelerin Irak ve Lübnan'da mezhep çatışmasına yol açmaması için de yoğun gayret içindeyiz" dedi.

-Afrika, Asya-Pasifik, Latin Amerika açılımları

Afrika'ya yönelik açılım konusunda da bilgi veren Davutoğlu, bölgedeki büyükelçilik sayısının 35'e çıktığını ve dış ticaretin 23 milyar dolara yükseldiğini belirterek, "2023 hedefimiz Afrika'da 100 milyar dolara ulaşmak" diye konuştu.

Asya- Pasifik açılımı konusunda da Davutoğlu, bölgede yoğun ikili ilişkiler geliştirdiklerini vurgulayarak, son olarak Brunei, Sri Lanka, Myanmar ve Kamboçya'da 4 yeni büyükelçilik açıldığını anımsattı. Barış süreçleri bağlamında Afganistan, Myanmar ve Filipinler'de iç barış ve uzlaşı süreçlerine katkıda bulunduklarını aktaran Davutoğlu, geçen hafta, Arakan'daki sorunları yerinde dinlemek üzere Myanmar'ı ikinci kez ziyaret ettiğini söyledi.

Davutoğlu, Latin Amerika ve Karayipler bölgesine ilişkin olarak da Türkiye'nin burada 6 yeni büyükelçilik açtığını, tüm Latin Amerika örgütlerine gözlemci ya da diyalog ortağı olduğunu ifade etti.

-"'Türkiye yalnızlaştı mı?"

Türkiye'nin uluslararası platformlardaki etkinliğinin arttığını da vurgulayan Davutoğlu, 2015-2016 dönemi BM Güvenlik Konseyi üyeliği için yoğun bir kampanya yürütüldüğüne, öte yandan, İstanbul'un bir BM merkezi olması için anlaşma imzalandığına işaret etti.

Türkiye'nin, 2015'te G-20 Zirvesi, 2016'da Dünya Enerji Kongresi, 2017'de ise Dünya Petrol Zirvesi'nde ev sahipliği yapacağını, 2016'da İslami İşbirliği Teşkilatı (İİT) dönem başkanlığını ilk defa üstleneceğini kaydeden Davutoğlu, "Bölgesel ve küresel örgütlere üyelik bağlamında, Türkiye'nin üye, gözlemci, diyalog ortağı olmadığı hiçbir bölgesel ve uluslararası örgüt kalmayacak" diye konuştu.

Türkiye'nin, yurtdışı temsilcilik sayısını 163'ten 221'e, büyükelçilik sayısını ise 94'ten 129'a yükselterek dünyada en fazla temsil edilen 7. ülke konumuna geldiğini belirten Davutoğlu, "'Türkiye yalnızlaştı mı?' diye bazı sorular açmak isteyenlere önümüzdeki en güzel cevap budur" ifadesini kullandı.

Muhabir: Duygu Özbay

Yayınlayan: Kudret Topçu