Cumhurbaşkanına 27'nci Yetki: TCK 301

Cumhurbaşkanı'nın yetkilerini daraltmayı amaçlayan AKP, TCK'nin 301. Maddesi'ni değiştirmek amacıyla TBMM Başkanlığı'na sunduğu mini pakette Köşk'ün yetkilerine bir yenisini daha ekliyor.

1982 Anayasa'nın Cumhurbaşkanı'nın yetkilerini düzenleyen 104 maddesi, Çankaya Köşkü'ne "Yasama", "Yürütme" ve "Yargı" erkleri ile ilgili 26 konuda yetki veriyor. Bu yetkilerin yanısıra Cumhurbaşkanı'nın görevleri de belirleniyor. Anayasa'da tek tek sayılan görevlerinin dışında 26 ayrı konudaki yetkiyi 1982 Anayasası'na koyduran Kenan Evren'nin bile fazla bulmasıyla başlayan tartışma AKP'nin anayasa taslağında yankı bulmuş ve önemli bölümü tırpanlanmıştı. AKP, Prof. Dr. Ergun Özbudun'un başkanlığındaki bilim komisyonuna hazırlattığı anayasa taslağında Köşk'ün yetkilerine ciddi sınırlamalar getiren düzenlemelere yer vermişti. Ancak rafa kaldırılan bu anayasa değişikliği girişiminin ardından Hükümetin TCK'nin 301. Maddesi'nde öngördüğü yeni düzenleme Köşk'ün yetkilerine bir yenisini daha ekledi. Köşk'ün yeni yetkisi, 301. maddeyle birlikte 305. maddenin de değiştirilmesini öngören mini pakette yer alıyor. Bu değişikliğin gerçekleşmesi halinde TCK'nın 301. Maddesi'ndeki suçlara ilişkin soruşturma açma yetkisi 305. madde uyarınca Cumhurbaşkanına veriliyor. Anayasa'nın 104. maddesindeki "Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır" hükmü gereği diğer 26 yetkisiyle birlikte TCK'daki değişiklik ile verilen 27. yetkiyi de kullanabilecek.

-CUMHURBAŞKANI'NIN DİĞER YETKİLERİ-

1982 Anayasası'na göre, Cumhurbaşkanı'nın yetkileri şöyle belirleniyor :

Yasama ile ilgili olanlar :

-Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisini gerektiğinde toplantıya çağırmak,

-Kanunları yayımlamak,

-Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek,

-Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,

-Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün, tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davası açmak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,

Yürütme alanına ilişkin olanlar :

-Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,

-Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek,

-Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak,

-Yabancı devletlere Türk Devletinin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,

-Milletlerarası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil etmek,

-Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek,

-Genelkurmay Başkanını atamak,

-Milli Güvenlik Kurulunu toplantıya çağırmak,

-Milli Güvenlik Kuruluna Başkanlık etmek,

-Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,

-Kararnameleri imzalamak,

-Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak,

-Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak,

-Devlet Denetleme Kuruluna inceleme, araştırma ve denetleme yaptırtmak,

-Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,

-Üniversite rektörlerini seçmek,

Yargı ile ilgili olanlar:

-Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Askeri Yargıtay üyelerini, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.

-Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır. (ANKA)

(HF/ZG)