AYM, kadının evlenmeden önceki soyadını kullanmasını yasaklayan maddeyi iptal etti

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu'nun kadının soyadını düzenleyen hükmündeki "kadının evlenmeden önceki soyadını, eşinin soyadı olmadan kullanamamasını" eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. Karara karşıoy kullanan üyeler, "Aile soyadı olarak kocanın soyadına öncelik verilmesi, eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmamaktadır" yorumunu yaparken bunun yasa koyucunun taktir yetkisi kapsamında olduğu yorumunu yaptı.

AYM, İstanbul 8. Aile Mahkemesi'nin başvurusu üzerine, Türk Medeni Kanunu'nun kadının soyadını düzenleyen hükmünü, "kadının evlenmeden önceki soyadını, eşinin soyadını kullanmadan kullanamamasını" eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.

Kararın konusu olan Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesi şöyle:

"Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir."

AYM, kadının evlenmeden önceki soyadını, sadece eşinin soyadı ile birlikte kullanabilmesini Anayasa'ya aykırı bularak madde hükmünü oyçokluğuyla iptal etti. AYM, kararın Resmi Gazete'de yayınlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.

"YASA KOYUCUNUN TAKTİR YETKİSİ KAPSAMINDA AİLE SOYADI OLARAK KOCANIN SOYADINA ÖNCELİK VERİLMESİ, EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRILIK OLUŞTURMAMAKTADIR"

AYM üyelerinden Kadir Özkaya, Muammer Topal, Yıldız Seferinoğlu, Selahaddin Menteş, İrfan Fidan ve Muhterem İnce karara karşıoy kullandı. Karşıoy kullanan üyeler itiraz gerekçelerinde şunları belirtti:

"Kadının evlenmekle kocasının soyadını almasının cinsiyet ayrımına dayanan bir farklılaşma yarattığı savı da yerinde değildir. Durum ve konumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları gerekli kılabilir. Belirtilen gerekçelerle yasa koyucunun taktir yetkisi kapsamında aile soyadı olarak kocanın soyadına öncelik verilmesi, eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmamaktadır."