'Şiddetin normalleştirilmesi çocukken başlıyor'

Televizyon programlarından gazetelerin üçüncü sayfalarına sıradanlaşan 'şiddet' haberlerinin kaynağı aileyi gösteriyor. Psikolog Prof. Dr. Yıldız Dilek Ertürk ve Doç. Dr. Seher Cesur Kılıçaslan'a  "Şiddet eğilimi olmayan erkeğin nasıl yetiştirileceğini" sorduk ve tavsiyeler aldık.

Şiddetle değil akılla...

Prof. Dr. Yıldız Dilek Ertürk: Şiddetin normalleştirilmesi ailede başlar. Şiddet öğrenilen bir davranıştır ve çocuk gördüğünü yapar. Bu nedenle anne babanın rol model olması gerekiyor. Eşlerin birbirine karşı konuşma tarzları, hitapları, küslükleri, barışmaları dahil, her şey rol modeldir.

Ayrıca nelerin şiddet olduğu da bilinmeli.  Sadece fiziksel,  veya sözlü şiddet yok, psikolojik şiddet de var. Burada annenin etkisi özellikle önemli. Babadan şiddet gören anne aynı şiddeti çocuğa gösterir, çocuk bunu normal görür.

Doç. Dr. Seher Cesur Kılıçaslan: Şiddetin ne yazık ki cinsiyetle bir bağlantısı var. Bu bağlantıda erkek, şiddet uygulaması beklenendir. Atasözlerimizde erkeklerin kadına şiddet uygulamasının öğütlendiğini görüyoruz: "Kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı (bebeği) eksik etme." "Kızını dövmeyen dizini döver." Ayrıca erkek çocuklarının şiddete eğilim geliştirmesinde de iki önemli sebep var. İlki toplumda şiddetin bir erkeklik göstergesi olarak algılanması, diğeriyse şiddet kullanımının bir sorun çözme yöntemi olarak benimsenmesi. Öncelikle bu fikrin ortadan kaldırılması gerekiyor. Çocuk evinde, sosyal hayatında, medyada yetişkinlerin sorunlarını şiddet kullanarak çözdüklerini görüyor. Böylece şiddetin bir sorun çözme aracı olduğu yanılgısına kapılıyor. Erkek çocuklarımıza hayata başladıkları andan itibaren erkeklikle şiddet kullanımının bağdaşmadığını gösterirsek, onlara sorunlarını akıl yoluyla çözmeyi öğretirsek büyüdüklerinde uygar bireyler olacaklardır.

Empatik ve duyarlı çocuk

Psikolog Prof. Dr. Yıldız Dilek Ertürk: "Kocamdır döver de sever de" anlayışı çocukların şiddeti öğrenmesinin baş gerekçesidir. Çünkü aileden gelen bir normalleştirme vardır. Aynı zamanda şiddetin çocuklarda dürtüsel bir boyutunun da olduğunu biliyoruz. Örneğin, çocukta beklenmeyen bir vurma davranışı, bağırma, öfkelenme vb. bir durumda da psikiyatrik destek alınması gerekir.

Oyuncak seçimi de çok önemli. Çocuklar şiddete yönelten silah, savaş aleti vb. oyuncaklarla oynamamalı. Ekrana da dikkat etmek lazım.  Şiddet içerikli yayınlardan çocuklar uzak tutulmalı. Çocuğunun şiddete yönelmeyen bir birey olmasını isteyen aile, empatik ve duyarlı çocuk yetiştirmeli.