Pandemi bir bitsin bakın daha ne rekorlar kıracaklar

Onlar Türkiye'nin altın çocukları... Aldıkları madalyalarla göğsümüzü kabarttı, kırdıkları rekorlarla isimlerini tarihe yazdırdılar... Pandemi hepimiz için zordu. Ama her gün güneş doğmadan antrenmana başlayan, ödevlerini başka zamanı olmadığından serviste yapan, turnuvalara katılmak için evden uzak kalmayı göze alan bu gençler açısından daha da zor oldu. Jimnastik alanında madalyalar alsak da, SwimSwam dergisi tarafından yüzme dalında ülkece takdire değer görülsek de sporu bırakmayı dahi düşünenler oldu. Hayatlarını spor üzerine kuran gençlerin yaşadığı bu durum karşısında pek çok ebeveyn de çocuklarını nasıl yönlendireceklerini bilemiyor.

Süreci atlatan gelecekte kazanacak

Klinik spor psikoloğu Seren Akıncı "Rutininden uzak kalmak ve rekabet içinde olamamak, bazı sporcularda kimlik krizine sebep oldu. Yoğun tempoda çalışırken bir anda eve kapanınca bocaladılar. Eskiden hayatlarının her saati programlıydı. Pandeminin getirdiği belirsizlikle baş etmek zorlayıcı oldu" diyor ve devam ediyor: "Bazıları tamamen antrenmanlarını boşladı, bazıları geride kalma endişesiyle verilen çevrimiçi programları iki katına çıkardı. Her iki durumun da farklı açılardan olumsuz etkileri yaşandı."

Türkiye A Milli Kadın Voleybol Takımı'nın da psikoloğu olan Seren Akıncı'ya göre başarılı bir sporcu olmak için fiziksel kondisyon, yetenek ve çalışmak yeterli değil. Performansın temelde sağlam bir zihinsel dayanıklılık ve güçlü psikolojik becerilerle geldiğini belirten uzman psikolog, pandemi döneminde mutsuzluğa ve umutsuzluğa kapılan gençlerin spordan uzaklaştığını da ifade etti: "Daha önce vakitsizlikten yapamadıkları pek çok şeye fırsat buldular: Bilgisayar oyunları, filmler, diziler... Becerilerinin ve fiziksel kondisyonunun zayıfladığını, diğer sporcuların gerisinde kaldığını, hedeflerine ulaşmaları için çok daha fazla çabalaması gerektiğini düşünen sporcular için bırakmak cazip bir alternatif olarak göründü. Bence pandemi, özellikle genç sporcuların spora olan tutku ve bağlılıklarını test eden bir süreç."

Sporculara olumlu bir bakış açısı kazandırmanın önemine değinen Akıncı, "Kontrolümüzde olmayan şeyler yerine kontrolümüzde olanlara çevirmeliyiz. Pandemi tüm dünyayı etkiledi. Yeniden başladığımızda, bu süreci fiziksel ve psikolojik olarak en az hasarla atlatan sporcular, geleceğin kazananları olacak" diyor.

Rehabilitasyon açısından büyük bir fırsattı

Ayşe Begüm Onbaşı, Aerobik Cimnastik Milli Takım ve Red Bull sporcusu. 2001 doğumlu. 2016'da Güney Kore'deki Dünya Şampiyonası'nda altın ve gümüş madalya sahibi oldu. 2017'de İtalya'daki Avrupa Şampiyonası'nda iki altın, bir gümüş madalya aldı. 2019'da Portekiz'de düzenlenen Dünya Kupası'nda büyükler tek kadınlarda birinci oldu. Bu, Türkiye tarihinde bir ilkti. 2013'ten beri Milli Takım'da. İstanbul Gelişim Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ikinci sınıf öğrencisi.

"Pandemi dolayısıyla tüm yarışmalarımız ve hedeflerimiz ertelenmek zorunda kaldı. Şimdi en yakın hedef 2021'de düzenlenecek Dünya Şampiyonası ve Avrupa Şampiyonası. Dünya Şampiyonası, 2022'de ABD'deki Dünya Oyunları'nın seçmesi niteliğinde olduğu için en büyük hedef yarışma.

Pandemi öncesinde her gün en az 4-5 saat antrenman yaptığım ve okula gittiğim bir düzenim vardı. Pandemiyle birlikte önce tüm yarışmaların ertelenme, iptal haberlerini aldık. Sonra üç aylık bir karantina süreci... Başlarda tüm motivasyonum ve konsantrasyonum bozulmuştu. Sonra bu psikolojiden çıkıp neler yapabileceğimi, bana ne gibi artıları olabileceğini düşünmeye başladım. Sakatlıklarımın geçmesi ve rehabilitasyon için büyük bir fırsattı. Ayrıca aileme ve kendime hiç bu kadar vakit ayırmadığımı fark ettim.

Evde antrenmanlara da devam ettik, dijital ortamda da. Çok verimli geçirdim süreci. Bir de Red Bull ile birlikte, insanların evde kaldığında uygulayıp formda kalabilecekleri 10'ar videodan oluşan üç serilik Red Bull Project Pro isminde bir platform oluşturduk. Pandemi yüzünden hayallerimde bir değişiklik olmadı, yalnızca tarihlerinde değişiklikler oldu."

Hedefimiz Süper Lig'e yükselmek

Basketbolcu Bulut Altın, 1993 doğumlu. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nde oynuyor. Anadolu Efes altyapısında yetişti. Genç ve Ümit Milli Takımı'nda oynadı. Genç Milli Takım Avrupa üçüncülüğü, Ümit Milli Takım'da Avrupa altıncılığı var.

"Pandemi öncesi hafta içi 7-8 antrenman, hafta sonuysa maçımız oluyordu. Bu yoğun tempodan tamamen bir hiçliğin içine girdik. İki ay sahaya girip topu elimize alamadık bile. Herkes bireysel antrenman yaptı ama takım sporunda bu çok zor. Ben hem fiziğimi hem de psikolojimi güçlü tutmaya çalıştım. Daha sonra takım antrenmanlarına yavaş yavaş başladık. Uzun ara verince sakatlanma riskimiz vardı. Başlarda performansımın düştüğünü fark ettim. Ama şimdi toparlanıyoruz.

Bu sene takım olarak hedefimiz şampiyon olup Süper Lig'e yükselmek. Bu dönemde sporcular için kriz yönetimi çok iyi yapılmadı. Herkes kendi imkanıyla antrenman yapmaya çalıştı. Genç sporcular için bu çok daha zordu."

Olimpiyatların ertelenmesi beni çok üzdü

Milli yüzücü Emre Sakçı, 1997 doğumlu. 2010'dan beri Fenerbahçe'nin sporcusu. 2019 Avrupa Kısa Kulvar Şampiyonası 50 metre kurbağalamada ikinci oldu. 2015'te erkekler 50 metre kurbağalamada 26.67 saniyeyle dünya gençler rekorunu kıran ilk Türk sporcu oldu.

"Normalde yoğun bir antrenman, kamp, yarış tempom var. Pandemide fiziksel aktivitelerin kısıtlanması bedenen ve zihnen zorlayıcı oldu. Fenerbahçe olarak antrenman yapamasak da her gün düzenli görüştük, evdeki antrenmanlarımızı değerlendirdik, bu da motivasyon açısından yardımcı oldu. Süreci en verimli şekilde değerlendirmeye çalıştım ve sonuçtan memnunum. Yarışların iptal olması, özellikle olimpiyatların ertelenmesi başta beni çok üzdü. Sonradan bakış açımı değiştirerek, fazladan bir yıl daha olimpiyat yılı yaşayacağım için bunu avantaja çevirmeliyim diye düşündüm. ve pandemi döneminde Uluslararası Yüzme Ligi'nin (ISL) IRON takımından bir teklif aldım."

Klinik spor psikoloğu Seren Akıncı'dan motivasyon için 5 öneri

Sporcu psikoloğu Seren Akıncı sporcuların pandemiyi fırsata çevirebileceği görüşünde. "Bu süreci adeta bir 'pit-stop' fırsatı olarak gördüğümüzde motive kalmak zor olmuyor" diyor.

Dinlenme fırsatını değerlendirin

Bu süreci bedensel ve ruhsal yorgunluklarınızı giderecek bir toparlanma fırsatı olarak değerlendirin. Hafif antrenmanlar, hobiler, stretching, yoga, gevşeme egzersizleri yararlı olur.

Haftalık hedefler koyun

Evde daha çok kaldığınız yeni rutininiz doğrultusunda tamamlayabileceğiniz günlük ve haftalık hedefler koyun, bunlara odaklanın.

Zihinsel antrenman önemli

Antrenman yapmadığınızda 'zihinsel antrenmanınızı' iki katına çıkarın. Geçmiş müsabakaların analizini inceleyin, ilham verici sporcuların yaşamlarını okuyun, branşınıza ait teknik, taktik çalışmalar yapın.

Hedeflerinizi gözden geçirin

Kendinize 'Bugüne kadar neyi hedefliyordum? Bu hedefte bugün neredeyim? Ne yapmam gerekiyor?' gibi sorular sorarak hedeflerinizi değerlendirin. Hatta yeni hedefler belirleyin.

Psikolojinizi güçlendirin

Kendinizi objektif biçimde değerlendirin. Psikolojik becerilerinizi geliştirmek için gerekirse profesyonel destek alın. Sizi motive eden sözleri, hedefleri, görselleri görünür bir yere asmak, eskimeyen etkili yöntemler arasında...

Formumu kaybetmeye başladım

Efe Çetiz, buz pateni yapıyor. 2005 doğumlu. 2011'den beri İzmir Büyükşehir Belediyesi Spor Kulübü lisanslı milli sporcusu. Dokuz yıldır kendi yaş kategorilerinin Türkiye Şampiyonu. Türkiye çapında 24 altın madalya sahibi. Uluslararası yarışmalarda 12 kez birincilik kürsüsüne çıktı.

"Pandemi öncesi çok yoğun bir tempom vardı. Okulda dokuz saat ders, sonra direkt antrenman, sonra da eve gidip ödevlerimi yapıyordum. Salgında okula ve buza gidemez oldum. Evde kendi başıma antrenman yaptım ama çok zorlandım. Hala da İzmir'deki buz pisti kapalı olduğu için diğer şehirlerdeki sporcular antrenman yaparak kendilerini geliştirirken ben tam tersi formumu kaybetmeye başladım. Pandemiden önce hedefim Gençlik Olimpiyatları'na katılmaktı ve bunun için çok çalışıyordum. Ama hedefimde bir değişiklik olmadı. Buz tekrar açıldığında formumu geri kazanmayı hedefliyorum."

Aileme ağlayarak yüzmeyi bırakmak istediğimi söyledim

Milli yüzücü Nida Eliz Üstündağ, 1996 doğumlu. 2016 Rio Olimpiyatları'nda 200 metre kelebek Türkiye rekorunu kırdı. 2017 Universiade Oyunları'nda üçüncü olarak Türkiye'ye yüzmede ilk Universiade madalyasını kazandırdı. Başkent Üniversitesi Psikoloji bölümü mezunu.

"Olimpiyata hazırlık sürecinde yalnızca spora odaklanmak istedim. Programımız oldukça yoğundu. İyi bir şekilde forma girdiğimi hissediyordum, pandemiyle bir anda her şey sekteye uğradı. Uzun süre havuzdan uzak kaldım. Düzenim tamamen değişti. Çok zorlandığım anlar oldu. Bir keresinde aileme ağlayarak yüzmeyi bırakmak istediğimi açıkladım. Her zaman arkamda olduklarını söylediler ama 'Neden ağlıyorsun, mutlu olman gerekmez mi?' diye sordular. Anladım ki aslında yüzmeyi bırakmak istemiyordum, sadece tükenmiştim. Profesyonel sporcu olmak kolay değil, ciddi fiziksel ve zihinsel dayanıklılık istiyor. Yine Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları'na gitmeyi ve orada Türkiye Cumhuriyeti tarihinde final yüzen ilk Türk sporcu olmayı istiyorum."