Bir Zamanlar Çok Ünlüydüler!

Bir dönemin ''ünlü'' sanatçıları ile sinema ve müzik dünyasının adı bilinmeyen emektarlarının yaşlandıklarında ''muhtaç'' hale gelmesi, sinema, müzik ve edebiyat dünyasındaki tüm emekçilerin sosyal güvenlikleri ve yaşam tarzlarıyla ilgili sorunları gündeme getiriyor.

Ömrünün 50 yılını tiyatro ve sinemaya adayan ve şimdilerde huzurevinde kalan Baykal Kent ile en son ' 'Kurtlar Vadisi'' dizisinden hatırlanan, bugünlerde geçim sıkıntısı yaşayan oyuncu İstemi Betil bunlardan sadece bir kaçı. Yeşilçam'ın bir döneme damgasını vuran aktörlerinden Mesut Engin, Adile Naşit ve Münir Özkul ile birlikte yaklaşık 300 filmde rol alan, 40 yıl sinemaya emek veren ''Şişko Nuri'' lakaplı Sıtkı Sezgin de Yeşilçam'dan sonra sıkıntı yaşayanlardan...

Özellikle ''Hababam Sınıfı'' ile özdeşleşen, Yeşilçam filmlerin emektar ''baba''sı Münir Özkul, yaşlanınca ''kıyıda'' kalan sanatçılardan oldu. Film setinde çalışırken görme duyusunu kaybeden sinema ve ses sanatçısı Deniz Akbulut ise sanatçı arkadaşlarından ilgi bekliyor. ''Salako'', ''Hanzo'' gibi birçok filmde oynayan Meral Zeren de sıkıntı çekenler arasında...

Türk sinemasına yıllarca emek veren emektarlardan Muzaffer Efe de zor durumda. Filmlere ses veren Nevin Akkaya gibi dublaj sanatçıları da geçim derdinden çok sektörün vefasızlığından dertli.

Bunların yanında kendini sinemaya adamış, ancak ömrünün son yıllarını yoksullukla geçirip, hayata gözlerini yuman sanatçılar da var.

Türk sinemasının ilk kadın yönetmeni ve ilk kadın yıldızı olan, adı dillerden düşmeyen Cahide Sonku, şöhretten yoksul ölüme gidenlerin biri... ''Hababam Sınıfı'nın ''Tulum Hayri''si Cem Gürdap, geçtiğimiz yıllarda sıkıntılı bir hayatın ardından yaşama gözlerini yumdu. Yeşilçam'da 800'den fazla filmde oynayan, ismi bilinmediği halde ekranda görülünce hemen tanınan Yadigar Ejder ise yıllar sonra soğuk bir kış gecesi Taksim Parkı'nda donarak ölmüş bulundu. Yaşamının son günlerini parasız geçiren oyuncu Danyal Topatan da 1975 yılında 59 yaşındayken bir otel odasında hayata gözlerini kapadı.

Türkiye Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (SE-SAM) Başkanı Yılmaz Atadeniz, aralarında Türkiye'nin önemli senarist-yönetmenlerinden Safa Önal gibi isimlerin de bulunduğu kamera önünde veya arkasından çalışmış birçok ismin emekli olamadığını söyledi.

''Bu arkadaşlarımız paralarını ödemeyememişlerdir'' diyen Atadeniz, bakanlıktan muhtaç veya emekli olamamış sanatçılara yardım çıktığını, ancak bu konuda ciddi bir yeni düzenlemenin yapılması gerektiğini ifade etti.

Atadeniz, sanatçı Selda Alkor ile birlikte yürüttüğü Türk Sinema Vakfı vasıtasıyla kendilerinin de bu konuda bazı çalışmalar yaptıklarını belirterek, şunları kaydetti:

''Vakfımızın tek geliri olan kafemizin geliriyle, parasız sinema eğitimi alanlar ile sinemada çalışmış olanların torunları veya çocuklarına eğitim yardımında bulunuyoruz. Bu kapsamda şu anda 11-12 öğrenciye destek veriyoruz. Bu sayısı önümüzdeki günlerde 25 kişiye çıkartmayı düşünüyoruz. Bu kampanyamız devam ediyor. Ama bizim yapabileceklerimiz de imkanlarımızla sınırlı.''

Se-Sam Toplu Sözleşme ve Hukuk Dairesi Başkanı Zafer Ayden de toplamda 420 sinemacının emekli olamadığını bildirdi.

Senaryo Yazarları Derneği Başkanı (SENDER), Türkiye'nin önemli senarist ve yönetmenlerinden Safa Önal, emeklilik konusunun tüm sanatçıların ortak derdi olduğunu söyleyerek, ''Emekliliğe hak kazanmış, emekli olması gereken kişinin böle bir birikimi yok. Bu parayı yatıramadığı zaman da emeklilikten istifade edemiyor. Bir de benim gibiler var. Bir başvuru tarihi konmuş yasal olarak. O tarihi ben atlamışım. Yani treni kaçırmışız" dedi.

Önal, müzik, sinema ve tiyatro derneklerinin bir araya gelerek Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yeni tasa tasarısı hazırladıklarını ifade ederek, bu tasarının yasalaşmasıyla hiçbir sanatçının devlet koruması dışında kalmayacağını bildirdi.