Remzi Gür Koleksiyonundan Ferman Sergisi

Osmanlı Devleti'nden devralınan zengin arşiv mirası belki de Türkiye Cumhuriyeti'ni dünyanın en önemli arşivlerinden birisinin sahibi yapmakta.

Geniş bir coğrafyada altı yüzyılı aşkın süre ile ayakta kalmış, farklı toplumları barış içinde bir arada yaşatmayı başarmış bir imparatorluktan cumhuriyet sonrasına intikal etmiş zengin tarih, arkeoloji, mimari, kültür ve sanat mirası, yalnız Türkiye'nin değil, bugün bağımsız devletler kurmuş Ortadoğu'dan Balkan'lara, Akdeniz 'den Afrika'ya dek uzayan pek çok ülkenin millî ve ortak tarihlerinin tesbiti ve yazılmasında başvurulacak en önemli kaynak niteliğini de taşımaktadır.

Bir dönemi en iyi yansıtan unsurlardan birisi de muhakkak ki, o dönemin sanat eserleridir. Sanat eseri, her dönemde insan düşüncesinin ve zevkinin, soyuttan somut hale dönüşmesidir. Sanat bu yönüyle de, bir toplumun içinde yaşadığı dönemi geleceğe taşıyan bir ayna görevi üstlenmektedir.

Türkiye sanatının köken, işlev ve içerik açısından en önemli alanı geleneksel klasik sanat örneklerinden bir yazma cilt, bir hat ya da bir tezhib günümüzde hala hayranlıkla seyredilen sanat kudretini ve ifade tonunu, estetik bir olgunluğa erişmiş ince ruhunu yansıtmaktadır. Bugün, Remzi Gür Koleksiyonundan Ferman örneklerinin yer aldığı bu sergi, estetik zevk ve inceliğin yanı sıra dönemin önemli olaylarını, konularını ihtiva etmekle kalmaz, dönemin sanat ifadesini ve üslubunu da ortaya koyar.

Çok yönlü koleksiyonerlik anlayışına sahip olan Remzi Gür'ün; başta hat, ferman, berat, tuğra ve resim seçkisi arasından uzun soluklu bir çalışma sonucunda fermanlardan bir demet seçerek sergileme fikri, sanatsal bir beğeniyi paylaşmanın yanı sıra Osmanlı döneminin hukuki, siyasi, ekonomik, kültürel değerlerini arşivcilik ve yerli yabancı tarih ve bilim çevrelerine de tanıtmış olacaktır.

Fermanlar gönderildikleri kimseler ve yerine getirilmesi istenen istekler (emirler) açısından da farklılıklar göstermektedir. Elçilikler, önemli mevki atamaları gibi amaçlar için yazılmış olan fermanlar hattat ve tezhibçilerin incelikli çalışmaları ile nakşedilmiştir. Bu sergide de birbirlerinden farklılıklar gösteren fermanlar içerikleri okunduğunda bu ehemmiyetin nasıl ustalıkla sergilendiği görülecektir.

Kendi içinde de ayrı bir kronoloji oluşturan seçki, padişahlara ve emr-i şeriflerin yazıldığı kimselere göre de bir sıralama oluşturur. Sultan II. Selim'in; " Bosna'nın Kostaniçe Kalesi'nde topçu olan Ömer B. Hüsrev'in görev beratının yenilenmesi…" emri ve tuğrası 28 Şevval 974 Hicri/ 17 Mayıs 1567 Miladi tarihli berat ile başlayan seçki Sultan Mehmed VI. Vahdettin'in; 20 Rebiülahir 1338 Hicri/1920 Miladi tarihli, Umur-i Hariciye Nezaretine gönderilen Şehbenderlik (Başelçilik) ile ilgili hükmü şerifi ile son bulmaktadır.

Bu açıdan Remzi Gür Koleksiyonundan Ferman Seçkisi başlığı ile sergilenen 64 adet muhtelif tarih ve emr-i şeriflere tekabül eden seçki, 1500'lü yıllardan 1920 tarihine dek uzayan bir dönemin sanatsal ve devlet yönetimi açısından önemli ayrıntılarını da gözler önüne sermektedir.

Remzi Gür koleksiyonundan ferman ve beratların yer alacağı ve yakın bir tarihte çalışmaları tamamlanacak müze açılışından önce ilk kez sergilenecek bu tarihi eserler dönemlerinin siyasi, ekonomik ve kültürel yapısına da ışık tutmaktadır.