Pera Film’de Macar Sineması 1940’lardan 80’lere

10 uzun metrajlı filmin yer aldığı programda, Macar sinema tarihine ışık tutuluyor. Özellikle göze çarpan yönetmenler arasında István Szabó, Zoltán Huszárik, Zoltán Fábri, Géza Radványi, Miklós Jancsó ve Péter Bacsó yer alıyor.

István Szabó'nun 1981 yapımı filmi Mefisto, Klaus Mann'ın 1936 tarihli romanından uyarlanmış, sanatına devam etmek için ruhunu Nazilere satmaya razı olan bir adamın son derece dramatik hikayesidir. Faşizmin yükselişini Nazi Almanya'sında politik tiyatronun gelişimiyle yan yana koyan Mefisto tamamıyla performansa odaklanan bir film. Alman aktör Klaus Maria Brandauer tarafından etkileyici bir biçimde canlandırılan ana karakter Hendrik Hoefgen, ün ve sanatsal itibar için her şeyi göze almıştır.

Géza Radványi'nin 1947 yapımı Avrupa'da Bir Yerlerde filmi yeni-gerçekçi sinema tarihinde çok önemli bir yere sahip. Savaş sonrası Macar sinemasının ilk büyük başarısını oluşturuyor. Perişan durumdaki savaş sonrası Macaristan'ında evsiz savaş yetimlerinin başından geçen De-Sica vari bir masaldır. Her türlü yola başvurarak geçinen, yemek yemek için hırsızlık yapan ve çöpleri karıştıran çocuklardan oluşan hırpani bir grup, harap bir kaleye sığınır ve burada, savaş yüzünden duygusal ve ruhsal olarak yıkılmış eksantrik bir orkestra şefinin yaşadığını keşfederler.

Yakalama filmi, Avusturya baskısına karşı 1848 Devrimi'ni inceleyen tarihsel filmde ihanete uğrayan isyancı mahkumlardan oluşan bir grubun sorgulanması konu edilir. Politik baskılara rağmen, pek de örtük olmayan bu Stalinizm eleştirisinin yapımcılığı Studio IV, Mafilm, Macaristan devleti yapım ajansı tarafından gerçekleştirildi. Modern bir belgesel tarzında çekilen film 1966 Cannes Film Festivali'nde gösterildiğinde olay yaratmış, yetenekli genç yönetmen Miklós Jancsó'nun uluslararası üne kavuşmasını sağlamıştı.

21 Ekim'de Pera Müzesi'nde ziyarete açılan, Pécs 2010 ve İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri programında da yer alan "Csontváry: Macar Resminin Sıradışı Bir Ustası" sergisine paralel Pera Film bu programında ünlü Macar yönetmen Zoltán Huszárik'in, gizemli ressamın hayatını konu ettiği Csontváry filmini de gösterime sunuyor. Bu biyografik dramada Ichak Finzi, ressam Csontváry'i (1854-1919) canlandırıyor. Yetenekli sanatçı 1950'lere gelindiğinde onun "rehabilite" olduğunu düşünen komünist bir ülke tarafından, ölümünün üzerinden 30 yıldan fazla zaman geçtikten sonra tanınmıştır.

Macar Sineması: 1940'lardan 80'lere programı 8 – 29 Aralık tarihleri arasında Pera Müzesi Oditoryumu'nda gösterilecek.