Nazar Boncuğuna "Nazar Değdi"

YAVUZ KARADUMAN - RAUF MALTAŞ - Kemalpaşa ilçesine bağlı Nazarköy'de 39 yıldır camdan nazar boncuğu yapan ve Türkiye'nin "Yaşayan İnsan Hazinesi" listesinde yer alan Mahmut Sür, boncuk üretiminde girdilerin çok yükseldiği ifade ederek "Bir yıl daha dayanabilir miyim? Bilemem. Belki bırakırım bu işi" dedi.

Sür, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mesleği 13 yaşında amcasının atölyesinde öğrendiğini, 39 yıldır da bu işi sürdürdüğünü belirtti.

Bu boncuğu nazara karşı kullanımı dışında kadınlara takı olarak da kullandırmayı amaçlayarak üretim atölyesi açtığını anlatan Sür, "Yaptığım çalışmalarla nazar boncuğunda kullanılan renk sayısını 12'ye çıkardım. Nazar boncuğu artık kadınlar tarafından takı yapılmaya başlandı. Daha önce böyle bir şey yoktu" diye konuştu.

Sür, UNESCO tarafından "Yaşayan İnsan Hazinesi" seçildiğini anımsatarak, "Nazar boncuğu UNESCO Dünya Miras Listesine girdi. Sadece ben kazanmadım, Nazarköy kazandı, İzmir kazandı" dedi.

"Ham madde üretilmiyor"

İşini çok sevdiğine ancak boncuk üreticilerinin bazı zorluklar yaşadıklarına işaret eden Sür, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Nazar boncuğu üretiminde girdiler çok yükseldi. Bir yıl daha dayanabilir miyim? Bilemem. Belki bırakırım bu işi. Girdiler yüzde 300 yükseldi, artık çırak yetişmiyor. Ham madde bulamıyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı bu duruma el atıp malzemelerimizi İstanbul'daki cam fabrikalarının üretmesini sağlayabilir. Ham madde ihtiyacımız bu şekilde karşılanabilir. Çünkü Dünya Mirası Listesine girdiyse bu meslek, ayakta kalmak zorunda."

Mahmut Sür, nazar boncuğunun bin - bin 200 derece sıcaklıkta yapıldığını, yapımının emek istediğini söyledi. Anadolu'da var olan kültürlerin yaşatılması gerektiğini belirten Sür, "Anadolu'da çok güzel kültürler var yaşatılması gereken. Ama biz güzelliklerimizin farkında değiliz. Boncukçuluk, keçecilik ve bakırcılık gibi kültürlerin yaşatılması lazım" diye konuştu.

"5-6 yıl sonra bir tane boncuk ustası bulamayız"

Nazarköy'de 37 yaşındaki nazar boncuğu ustası Ömür Yıldırım da 25 yıl boncuk üretimi yaptığını belirterek, nazar boncuğuna talebin giderek azaldığını kaydetti.

Köyde 13 olan ocak sayısının 5'e kadar düştüğüne dikkati çeken Yıldırım, "Çin boncuklarının piyasaya girmesiyle, bu geleneksel sanat yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Ucuz Çin malları, mesleğin ilerlemesine engel oluyor. Boncuğun ömrü 6 sene. Yani 5-6 yıl sonra burada bir tane boncuk ustası bulamayız" dedi. - İzmir