Nasırlı Eller, Dedelerinden Miras Demirciliği Yaşatıyor

MEHMET ŞÜKRÜ DOLAŞ - Şanlıurfa'nın Siverek ilçesinde yaşayan Baran ailesi, dedelerinden miras kalan demirciliği 3. nesil olarak yaşatmaya çalışıyor.

Siverek'te 50 yıl öncesine kadar çok sayıda demirci ustasının bulunduğu Demirciler Sitesi'ndeki 10 dükkandan birinde ateşle buluşturdukları demire şekil veren Sabri (70) ve Enver Baran (40) kardeşler, gelişen teknolojiye rağmen ailelerinden aldıkları mirası günümüze taşıyor.

Demirciliğe 13 yaşında başlayan Sabri Baran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dedesi Osman Baran'ın 1900'lü yıllarda Siverek'te demircilik yapmaya başladığını söyledi.

Geçmişte demirciliğin daha güç koşullarda, teknolojik kolaylıklar olmadan yapıldığını anlatan Baran, dedesinin de köylerde kullanılan kara sabanları demirle yaptığını dile getirdi.

Eskiden kaynak olmadığı için ateşle birbirine monte edilen demirlerin daha sağlam olduğunu belirten Baran, şöyle dedi:

"Demircilik dedem zamanında daha zormuş. O zamanlar elektrik ve bugünkü imkanlar yokmuş. Bir gün önceden odunları ateşe atar sabah gelip o kömürle çalışırmış. O zamanki malzemeler sağlamdı. Demir tek parça olurdu. Şu anda dedemin yaptığı kara sabanın demiri duruyor. Dedemin yaptığı malzemelere bakarak öğrendik mesleği. Babam dedemden, biz de de babamdan öğrendik. Eskiden elektrik ve imkanlarımız yoktu. Demiri döve döve birbiriyle kaynaştırarak balta, kazma ve kürek ve tere yapardık."

Teknolojinin ilerlemesiyle işlerinin daha da kolaylaştığını ancak bu sefer de demirciliğin yok olma noktasına geldiğini aktaran Baran, şöyle devam etti:

"Bugün birçok şey kolay oldu fakat sağlamlık konusunda kötü. Artık el emeği şeyler fazla olmuyor hep fabrikasyon malzemeler çıkıyor. Örneğin demirde çok kaynak yapılmaya başladı. Parçalar kaynak edilip ürün çıkarıyorlar. Eskiden öyle değildi, demir tek parça olurdu. Bilek gücüyle demir ateşte eritilip tek parça halinde sapan, balta, kazma yapılırdı. Bugün hemen iki parçayı kaynak yapıp malzemeyi satıyorlar. Sağlam olmuyor bu şekilde. Eskinden köylerde elektrik yoktu. Malzemelerini bize getirirlerdi bizler burada onarımını yapardık. Para kazanırdık. Bugün herkes köyünde bu tür işlerini yapıyor. Traktörler çıktı kara saban da öldü. Teknoloji geliştikçe insan gücü azaldı."

Yeni nesil ilgi göstermiyor

Demirci ustası Enver Baran da mesleği ağabeyinden öğrendiğini belirtti.

Dedelerinden miras kalan mesleği yaşatmak için var güçleriyle çalıştıklarını ifade eden Baran, "Mesleği abim öğretti, ben onun çırağıyım. Babamız da dedemiz de bu mesleği yaptı. Fakat bizim çocuklarımız bu mesleği seçmedi." diye konuştu.

Baran, demirciliğin gelecek nesillere aktarılmasında önemli rol oynayan çırakların artık kalmadığını anlatarak, "Çıkarak bulamıyoruz, yeni nesil ilgi göstermiyor. Böyle giderse yakın bir zamanda bu mesleği yapacak kimse kalmayacak." sözlerine yer verdi.