Mantarın Peşinde: Ömer Üngör'ün Hikayesi

Ailesiyle mantar topladığı çocukluk yıllarında bilinmeyen mantar türlerini merak eden ve sorularına cevap aramak için çıktığı yolda "mantar uzmanı" olan Ömer Üngör, Türkiye'nin farklı illerinde düzenlediği etkinliklerle mantar türlerini tanıtıyor.

Kendisini "mantar avcısı" olarak tanımlayan Üngör, çocukluk yıllarından itibaren özellikle memleketi Safranbolu'da babasıyla ormanlık alanlarda mantar topladı. Bilinmeyen mantar türlerini sorduğu ailesinden yanıt alamayan Üngör, bunları araştırmaya başladı.

Çocukluğunda başlayan mantar merakı dolayısıyla yerli ve yabancı kaynaklarda araştırmalar yapan Üngör, Türkiye'nin farklı illerindeki mantarları da inceledi.

Edindiği bilgileri paylaşmak isteyen "mantar uzmanı", "Fungi Turkey" adlı bir mantar akademisi çatısı altında etkinlikler düzenliyor.

Etkinliklerde meraklılarla "ava" çıkan Üngör, toplanan mantarları tek tek inceleyerek katılımcılara bilgi veriyor. Üngör, mantar türleri, yenebilir olup olmadıkları, nerelerde bulundukları ve nasıl tüketilmesi gerektiği konularında bilgilerini paylaşıyor.

"Mantar toplamak için çıkıp ayıdan kaçmak zorunda kaldığım oldu"

İstanbul'da yaşayan Üngör, Antalya'da düzenlenen "mantar avı" etkinliğiyle doğaya çıktığı mantar meraklılarına türler hakkında bilgi verdi.

Ömer Üngör, AA muhabirine, sorularına cevap bulamayan bir çocuk olarak 20 yıl önce başladığı mantar araştırmaları sonucunda binden fazla mantarı tanımlayabilir hale geldiğini anlattı.

Sürecin kendisini bir süre sonra "mantar eğitmeni" olmaya ittiğini kaydeden Üngör, mantar merakıyla Türkiye'yi gezerken keyifli zamanların yanı sıra adrenalin dolu anlar da yaşadığını söyledi.

Unutamadığı anılarından bahseden Üngör, "Yaklaşık 60 santimetre şapka aralığında bir porçini mantarı bulduğum anı hiç unutmuyorum. Mantar toplamak için çıkıp ayıdan kaçmak zorunda kaldığım oldu. Yabani hayatın içinde olunca onları da ürkütmeden mantar toplamak gerekiyor." dedi.

Mantarın halen Türk halkı için yabancı olduğunu dile getiren Üngör, şöyle konuştu:

"O dönemde mantar bir suikast silahı olduğu için Osmanlı mutfağına, dolayısıyla kültürümüze girememiş. İnsanlar etkinliklerimizde topraklarımızda yetişen türleri öğrensin istiyorum. Çok iyi gelir kaynağı aslında. Yurt dışına porçini ve trüf mantarları ülkemizden toplanıp gönderiliyor. Topraklarımızdaki mantarları değerlendirsek ülkemize milyonlarca dolarlık gelir kaynağı olabilir. Türkiye'de çok iyi mantar popülasyonu var ve dört mevsim mantar bulunabiliyor."

Pazarda satılan doğadan toplanmış mantarlar riskli

Mantarlar hakkında genel ifadelerle ayrım yapılamayacağına dikkati çeken Üngör, ancak hiç bilgisi olmayanların "küçük kahverengi", "hem altı hem üstü kahverengi", "hem altı hem üstü beyaz" mantarlara dikkatli yaklaşmaları gerektiğinin altını çizdi.

Mantarların çevresindeki gazları toplayan canlılar olduğuna işaret eden Üngör, bu nedenle kültür mantarı tüketirken de yetiştirildiği ortamın gerekli şartları taşıdığından emin olunması gerektiğini vurguladı.

Üngör, doğadan toplanarak pazarda satılan mantarların da riskli olduğuna değinerek, "Bazıları, doğadan topladıkları yenebilir mantarlara benzeyen zehirli mantarlar olduğunu bilmiyor. 'Bizim orada çıkıyor, yiyoruz bir şey olmuyor.' diyorlar. Ancak karşı köydeki habitat farklıdır ve kendi köyündekine çok benzer bir mantar zehirli olabilir. Aslında zehirlenmelerin çoğunluğu da bu pazarlardaki mantarlardan kaynaklanıyor." diye konuştu.

Mantarlara dair doğru bilinen yanlışlar

Mantarlarla ilgili çok sayıda doğru bilinen yanlış olduğunu aktaran Üngör, bazılarını şöyle sıraladı:

"Bildiğiniz türü satın alın ama 'Amca bildiği için alabilirim.' denilmemeli. Kendinize güvenin, başkasının bilgisine değil. Mantarlar dokunma ve koklamayla zehirlemez. Zehirlenme için belirli porsiyonun tüketilmesi gerekir. 'Kurtlu mantarın zehirli olmayacağı' bilgisi kesinlikle yanlış. Ben birçok ölümcül türü, kurtlanmış olarak gördüm. 'Zehirli türün yanında yetişen yenebilir tür de yenmez' şeklindeki bilgi hatalı. Sporlar uçuşarak yenebilir mantarı zehirli hale getirmez. 'Canlı renkli tüm mantarlar zehirlidir' bilgisi de doğru değil. Canlı renklerde yenebilir tür de zehirli tür de var."