Kağıdın Serüveni, Müzede Anlatılacak

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ :

Kağıt müzesinden detaylar

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Ali Yeşildal'ın konuşması KADİR YILDIZ - Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk sanayi kuruluşlarından, Kocaeli'deki SEKA Kağıt Fabrikası, ilk deneme üretimini gerçekleştirdiği 18 Nisan 1936'dan 80 yıl sonra, "Avrupa'nın en büyük kağıt müzesi" olarak tarih meraklılarına hizmet vermeye başlayacak.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, 1934 yılında dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından temeli atılan fabrika, 1936 yılında hizmete açıldı. Yıllık 12 bin ton üretim kapasitesiyle faaliyete başlayan ve o yıllarda dünyanın en modern tesislerinden olan fabrikanın 18 Nisan 1936'da ilk yerli kağıdı üretmesine en çok medya camiası sevindi.

Öyle ki ünlü yazar Peyami Safa, 21 Nisan 1936 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan "Kağıt" başlıklı makalesinde "Ekmeksiz yaşaması mümkün olduğu halde kağıtsız yaşama imkanı olmayan meslek için, yani mesleğimiz için 18 Nisan, bir kağıt bayramı günü sayılmaya değer. Kağıt, bizim her şeyimizdir" ifadelerine yer verdi.

Fabrika sayesinde ülkenin kağıttaki ithalat bağımlılığı sona erdi, gazeteler Kocaeli'de üretilen milli kağıtlarla basılmaya başlandı. Kuruluş sürecinde zarar edeceği öne sürülen fabrika, kısa sürede büyüyerek, bölgedeki binlerce insanın ekmek kapısı haline geldi. Fabrika alanında bulunan spor tesisleri ve sinema salonları, Kocaelililerin sosyal ihtiyaçlarını da büyük ölçüde karşıladı.

Fabrika, 2005'te Büyükşehir Belediyesine devredildi

Özelleştirme Yüksek Kurulunca 1997 yılında bünyesinde bulunduğu Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları AŞ'nin (SEKA) özelleştirme kapsamına alınmasıyla fabrika, 2005 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesine devredilerek üretim faaliyeti sonlandırıldı.

Belediye, bu tarihten sonra fabrikanın arazisi üzerinde Türkiye'nin en büyük endüstriyel dönüşüm projesini başlattı. Kıyı kesimini kapsayan alanda yapılan çalışmalar sonucunda 2006'da son halini alan Sekapark, ülkenin en büyük eğlence ve dinlence alanlarından biri olarak hizmete açıldı.

Bunun yanında, fabrika binalarının değerlendirilmesi için de "Seka Bilim Merkezi" ve "Seka Kağıt Müzesi" projeleri hazırlandı. Restorasyon çalışmaları kapsamında üretimde kullanılan tarihi makineler onarılarak ilk günkü görünümüne kavuşturuldu. İç mekan düzenleme çalışmaları devam eden birinci fabrikanın, ilk deneme üretimini yaptığı 18 Nisan 1936'dan 80 yıl sonra, Avrupa'nın en büyük kağıt müzesi olarak hizmete açılması planlanıyor.

"Müzeye gelenler elleriyle kağıt üretip, baskı yapabilecek"

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Ali Yeşildal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 6 yıllık çalışmayla Avrupa'nın en büyük kağıt müzesini ortaya çıkardıklarını söyledi.

İlk kağıdın bobinlere sarıldığı 18 Nisan 1936'dan 80 yıl sonra, 18 Nisan'da müzeyi açmayı planladıklarını ifade eden Yeşildal, çalışmalarda son aşamaya geldiklerini anlattı.

Yeşildal, fabrikayı yaşayan müze haline getireceklerine dikkati çekerek, "Müzede kağıdın ilk yola çıktığı, Çin başlangıcından bugüne kadarki serüveni aktaracağız. İlk kağıttan modern teknolojik yöntemlerle üretilmiş ne varsa müzede olacak. Fabrikadaki bazı küçük makineleri de çalıştıracağız. 18 büyük salonda bin 100 obje sergileyeceğiz. Orijinal bir şekilde vitrinlerde yer alacak. O dönemde hatıralar da burada bulunacak" şeklinde konuştu.

"Yeni Türkiye" vizyonuyla vatandaşlara dayalı hizmet ortaya koyduklarını aktaran Yeşildal, bu kapsamda Türkiye'nin ilk kağıt fabrikasını müzeye dönüştürdüklerini vurguladı.

Yeşildal, müzenin yerli ve yabancı turistleri kente çekeceğini belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu değer ortaya çıktığında İstanbul'a gelen turist buraya da uğrayacaktır. Kocaeli, İstanbul'un nefes aldığı bir alan, binlerce insanın burayı ziyaret edeceğini düşünüyorum. Kocaeli çok değişti. Denizimizde uluslararası yüzme yarışları yapılıyor. Buradaki dağlarda insanlar temiz havayla buluşuyor. Buradaki küçük makineleri nostaljik olarak çalıştıracağız, buraya geldiklerinde elleriyle kağıt üretebilecekler ve isimlerini basıp hatıra olarak alıp gidebilecekler. Eski SEKA çalışanları... Zaten o dönemki işçiler belediyede çalışıyordu, şimdi onların birçoğuyla bunu birlikte başardık. 15 Avrupa ülkesinden buraya hocalar geldi, çalışma yaptı. Buradaki çalışmanın müzecilik tarihinde devrim olduğunu söylediler.

Burada kağıtla ilgili her makine var. İlk Tercüman gazetesinin basıldığı matbaa makinesini de buraya kazandırdık."