İstanbul'da Gümüş Ustalarının Zanaati Tehlikede

1. Kapalıçarşı'daki tarihi Kalcılar Han'dan çeşitli görüntüler

2. Gümüş ustası Sabri Demirci'nin atölyesindeki çalışmasından çeşitli görüntüler

6. SES 4 (Türkçe): ARMAN TAŞ, Gümüş ustası

7. SES 5 (Türkçe): ŞAHİN ULUTAŞ, Gümüş ustası

8. Gümüşten yapılmış eşyaların çeşitli görüntüleri

İstanbullu gümüş ustası Sabri Demirci son dönemlerde tarımın insan yaşamındaki önemini yansıtan parçalar tasarlıyor.

Yuvarlak bir platform üzerine uzun buğday taneleri yerleştiren usta, bunların aralarına müzik aletleri çalan birkaç çocuk ekliyor.

"Çocuklar geleceğimizi temsil ettiği için, tarlaların arasına çocukları yerleştirdim."

Ancak gümüş ustası, mesleğinin bir geleceği olmadığını düşünüyor.

Demirci'nin atölyesi, bir zamanlar tüm Osmanlı İmparatorluğu, daha sonra da Türkiye ve yurtdışı için parçalar üreten gümüş ustalarıyla dolu bir cazibe merkezi olan tarihi Kalcılar Han'da bulunuyor.

İstanbul'un Fatih semtinde, şehrin eski kısmındaki Kapalıçarşı içinde yer alan Kalcılar Han'ın tarihi 18. yüzyıl Osmanlı dönemine kadar uzanıyor.

Ancak bu zanaat, gerek handa gerekse ülke genelinde yok olmanın eşiğinde.

Demirci'ye göre ülke, bir zamanların köklü ve yaygın gümüş kültürünü kaybetmiş durumda.

Demirci, eskiden neredeyse her Türk'ün evinde şamdan, kase, ayna ya da çatal bıçak takımı gibi gümüş eşyaların bulunduğunu ve "bunların hepsinin kişiye özel üretildiğini" söylüyor.

Ustaya göre, artan maliyetler ve sanayileşme bu zanaatı yok olmaya doğru sürüklüyor.

Demirci, "Artık herkes fabrika ürünlerini satın alıyor" diyor.

"Endüstriyel, fabrikadan çıkan ürünleri yan yana koyun, birbirlerinden bir mikron bile farkları olmaz. Çünkü hepsi standart şekilde çıkıyor. O zaman da ürünün ruhu olmuyor. Benim kanaatim bu yönde."

Sektör için bir başka sorun da yeni neslin bu zanaata ilgi göstermemesi.

"En büyük sıkıntılarımızdan bir tanesi, sektörün gitgide yok olması. Çocuk gelmeyince, burada yetişmeyince bu sektör de yok olmaya mahkum oluyor."

Birkaç yıl öncesine kadar Demirci ve 10 çalışanı, talebe zor yetişiyordu. Bugün ise geriye sadece kendisi ve kardeşi kaldı.

SES 4 (Türkçe): ARMAN TAŞ, Gümüş ustası:

"Ben ilk geldiğim zaman bu handa sadece gümüş atölyeleri ve gümüş mağazaları vardı. Gümüşçülerden başka kimseyi göremezdiniz. Ama şu anki durumda hanın yüzde 60-70'i, belki de daha fazlası dövizci oldu. Gidişat maalesef zamanla bizim de gitmemiz gerektiğini gösteriyor."

1976'dan bu yana sektörde çalışan bir diğer gümüş ustası Şahin Ulutaş da işlerinin giderek azalmasından yakınıyor.

SES 5 (Türkçe): ŞAHİN ULUTAŞ, Gümüş ustası:

"Zanaatımız gitgide erimeye başladı. Bizden sonra yapıcısı yok. Çok acı bir şey bu. İnanın çok acı bir şey. Çünkü biz kendi çocuklarımızı da buraya getiremedik."

Xinhua Haber Ajansı muhabirleri İstanbul'dan bildiriyor. (XHTV)