Eskişehir'de Lüle Taşı İşleyen Usta Talat Ürersoy

Eskişehir'de ilkokuldaki öğretmeni aracılığıyla tanıştığı lüle taşını işlemeye 10 yaşında başlayan Talat Ürersoy, yıllardır 15 metrekarelik atölyesinde bıçak yardımıyla çeşitli formlar verdiği madeni tespihe dönüştürüyor.

Ticari bakımdan işlenebilir en kaliteli lüle taşı yataklarının bulunduğu Eskişehir'de çıkarılan madenden, ustaların elinde pipodan takıya, satranç takımından biblolara kadar birçok ürün yapılıyor.

Lüle taşını sanat eserine dönüştüren ustalardan 74 yaşındaki Talat Ürersoy, AA muhabirine, ilkokul 3'üncü sınıfa giderken kentte lüle taşı işleyen bir aileye mensup okul müdürü sayesinde bu madenle tanıştığını söyledi.

Okulda lüle taşı yontmaya başladığını ifade eden Ürersoy, şöyle konuştu:

"Lise öğrenimim sırasında lüle taşını işleyerek içinde harf bulunan kolyeler yapmaya başladım. Bu sayede arkadaşlarımdan para kazanıyordum. Daha sonra hediyelik eşya satan iş yerlerinde lüle taşı ürünler yaptım. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesindeki öğrenimimin ardından çeşitli görevlerde iş hayatıma devam ettim ancak lüle taşı hayatımın bir köşesinde her zaman oldu. Emekli olduktan sonra lüle taşına ağırlık verdim. 1988 yılında Eskişehir Valiliği koordinasyonunda düzenlenen Beyaz Altın Festivali'nin komitesinde yer aldım. O dönemde birçok ürün çıkarttım. İşlediğim lüle taşı ürünlerin bazıları daha sonra, dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a hediye edildi."

Ürersoy, lüle taşından tütün araçları dışında eserler işlemeyi sevdiğini, şekerlik, tabak, kutu, peçetelik, bilezik, kolye, küpe, tespih gibi lüle taşı ürünler yaptığını söyledi.

Yaptığı ürünlerin bir kısmının Eskişehir'deki Lüle Taşı Müzesi'nde sergilendiğini anlatan Ürersoy, " Viyana'da, Milano'da, Berlin'de, Pekin'de, Genk'te, Bükreş'te sergiler açtım. Eskişehir'de 1989'da açılan ve 3 yıl süren Lüle Taşı Okulu'nda yöneticilik ve eğitmenlik yaptım. Lise eğitimini tamamlamış 13'ü kız 36 öğrenciye bu okulda eğitim verdik." dedi.

"Estetik değerlere dikkat ederek farklı modeller yapıyorum"

Talat Ürersoy, 2008 yılından beri sadece lüle taşı tespihler yaptığını, çalışma ritmine ve geniş bir tercih yelpazesine uygun olmasından dolayı tespihe ağırlık verdiğini belirtti.

Tespihte yeni şekil ve teknikler geliştirmeyi denediğini dile getiren Ürersoy, şunları kaydetti:

"Lüle taşının yumuşaklığı ve kolay işlenebilir olması çeşitli tespih yapımında avantaj sağlıyor. Temizlenmesi, tesviye edilmesi, parlatılması, cilalanması, delinmesi, ipe dizilmesi epeyce vakit alıyor. Bir seferde yaklaşık 10 tespih yapıyorum. Bir tespihin işi ortalama 3-4 günü buluyor. Evimin altındaki 15-20 metrekarelik atölyemde üretiyorum. Estetik değerlere dikkat ederek farklı modeller yapıyorum. Hedefim lüle taşı tespihlerin talep edilebilir maliyette, tanıtılabilir ve ihraç edilebilir olmasıdır.

Lüle taşı, alkali kil mineralidir. Sabun gibi ıslatıp ovaladığınızda jelleşir. Sabun gibi eldeki ya da çamaşırdaki kirleri çözüp temizler. Lüle taşını sabun gibi kullanabilirsiniz. Lüle taşından yapılmış tespih elinizi temizler. Elinize aldığınızda adeta insan tenine değişmiş gibi hisse kapılabilirsiniz. Hiçbir tespihten alamayacağınız bir duyguyla elinize alırsınız."