Zimbabve'nin Ankara Büyükelçisi Mutiwazuka (1)

Zimbabve'nin Ankara Büyükelçisi Alfred Mutiwazuka, ülkesi için "Kimseye düşman olmayan, herkesle dost bir ülke." ifadesini kullandı.

Büyükelçi Mutiwazuka, Zimbabve Milli Günü'nde ülkesinin 41 sene önce kazandığı bağımsızlık yolculuğuna ve ardından kaydedilen başarılara ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa'nın, Zimbabve'ye önemli ilerleme kaydettirdiğini, yönetişimi geliştirdiğini, iç siyasi alanı açtığını, hukukun üstünlüğünü ve mülkiyet haklarını desteklediğini ve ülkeyi yeni bir döneme yönlendirdiğini söyleyen Mutiwazuka, "Zimbabve ticarete açık." dedi.

Mutiwazuka, Zimbabve'nin Türkiye'deki ilk yerleşik büyükelçisi olmanın gururunu yaşadığını belirterek "Bağımsızlık Günü'nün de tadını çıkarırken herkese mutlu bir ramazan diliyorum." ifadesini kullandı.

Ülkesinin 1980'de büyük mücadeleyle İngiltere'den bağımsızlığını kazandığını ve eskiden "Rodezya" olarak anıldığını belirten Mutiwazuka, "İngiliz sömürgecilerin Zimbabwe'yi bırakması kolay olmadı. Bu çok önemli çünkü benim ülkemde hala müdahale sorunları var. En önemlisi kaynaklar yüzünden. Zimbabve mineraller, tarım ve dünyanın en iyi güneş ışığı gibi kaynaklar açısından zengin bir ülke." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Mnangagwa, Türkiye'yi ekonomik ilişkiler açısından kurtarıcımız olarak gördü

Büyükelçi Mutiwazuka, Zimbabve Devlet Başkanı Mnangagwa'nın uluslararası toplumdan çok övgü aldığına dikkati çekerek "Türkiye'de varlığımız vardı ancak Cumhurbaşkanı 2017'de göreve geldikten sonra ilk işi Zimbabve'yi ticarete açmak oldu. Türkiye'yi ekonomik ilişkiler açısından kurtarıcımız olarak gördü." değerlendirmesini yaptı.

Ülkesinin önemli ilerleme kaydettiği alanlardan birinin, eğitim sektörü olduğunu belirten Mutiwazuka, "Zimbabve'de okuryazarlık oranı yaklaşık yüzde 93. Bu oran açısından Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütüne (UNESCO) göre Afrika'da bir numarayız. Bugün Zimbabve'ye giderseniz, herhangi biriyle İngilizce veya yerel dillerde konuşabilirsiniz." ifadelerini kullandı.

Mutiwazuka, Türkiye'ye geldiğinde Türk iş insanlarının güneş enerjisi üretiminin uzmanlığından da yararlanabileceklerini fark ettiğini belirterek "Burada (Türkiye'de) güneş enerjisi tesisleri var. Bazı firmaları ziyaret ettim, sanırım bunu da paylaşabiliriz çünkü Zimbabve'de de yıl boyunca güneş ışığı var. Güneş enerjisinden faydalanabiliriz." dedi.

Zimbabve'nin bağımsızlıktan önce izole bir ülke olduğuna dikkati çeken Mutiwazuka, "İngiliz Milletler Topluluğuna katılmamız gerektiğine karar verdik. Bunu yaptık ve uluslararası kuruluşlarda, özellikle Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği, Güney Afrika Kalkınma Topluluğu ve diğer uluslararası finans kuruluşlarında aktif katılımcılar olduk. Bu uluslararası kuruluşlardaki varlığımızın oldukça etkili olduğunu söyleyebilirim." diye konuştu.

"Türkiye ile ilişkilere değer veriyoruz"

Mutiwazuka, Türkiye ile ilişkilere değer verdiklerinin altını çizerek şöyle devam etti:

"Aslında Türkiye'de bir büyükelçilik açmadan önce Türk hükümetinin kurumları aracılığıyla verdiği burslara sahip olma ayrıcalığına sahiptik ve sanırım 165 Zimbabveli öğrencimiz burslar sayesinde Türk üniversitelerinde okuyor. Bir yan not olarak, Kasım 2019'da Ekselansları Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a güven mektubumu sunduğumda, eğitimde iş birliği konusunu ele aldı. 'Ekselansları, üniversite öğrencileri ve liseden ayrılanlar konusunda çok fazla baskı görüyoruz. Yeterli üniversitemiz yok.' dediğimde, 'Ne yapmamı istiyorsun?' diye sordu ve ben de 'Üniversiteye gitmesi gereken öğrencilerimizi alabilirsiniz' dedim. Erdoğan, Türkiye'de okuyacak öğrenci sayısını hemen 20'den 50'ye çıkardı. Gerçekten çok heyecanlandım."

Türkiye'nin Zimbabve'de ülke olarak çok popüler olduğunu belirten Mutiwazuka, "Türkiye'den bahsediyorsunuz ve insanlar ürünlerinin kalitesi nedeniyle Türkiye'ye gitmek istediklerini söylüyor. Yaptırımlar nedeniyle birçok ürünü ithal etmekteyiz. Diğer ülkelerden elde edilen ürünlerin kalitesi nispeten düşük ancak bu ürünler Türkiye'den geldiğinde herkes satın almak istiyor." dedi.

Kovid-19 salgının ikili ilişkilere olumsuz etkileri

Mutiwazuka, Ekim 2019'da Türkiye'de büyükelçilik açtıklarında, belli projeler ve iş birliği alanlarının bir an önce hayata geçirilmesi için çok çalıştıklarını ancak yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla iki ülke arasında üst düzey resmi ziyaret planlarının etkilendiğini anlatarak şunları kaydetti:

"Bu (yüz yüze görüşmek) çok önemli olurdu çünkü birbirinizi gördüğünüzde ve konuştuğunuzda, daha sonra mutabakat zaptı veya anlaşma ile sonuçlanan hızlı bir sürece girersiniz. Ne yazık ki bu başarısız oldu. Geçen yıl Dışişleri Bakanı'mızın Antalya Diplomasi Forumu'na katılması gerekiyordu ama Kovid-19 yüzünden gelemedi. Türkiye-Afrika ortaklığı tartışması da Kovid-19 nedeniyle ertelendi."

Kovid-19 salgınında çıkarılan birçok ders olduğuna işaret eden Mutiwazuka, "Derslerden biri, yeni normal olan çevrim içi iş, yakınlaştırma toplantıları ve benzerlerinin nasıl olabileceği. Bu çok etkili oldu. Buradaki devlet daireleri ile Harare'deki muadillerimiz arasında toplantılar düzenliyoruz. Zoom toplantısı aracılığıyla anlaşma bile imzalayabiliriz ve biz de tam olarak bunu yapıyoruz. Türkiye'de Zimbabve'de enerji, altyapı, oto yollar, alışveriş merkezleri gibi sektörlerde çalışmaya istekli çok sayıda şirket var. Bu konuda zaten anlaşmalar üzerinde çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.

"Afrika'da Çinli Sinopharm ve Sinovac aşılarını ilk alan biz olduk"

Büyükelçi Mutiwazuka, Kovid-19'a ilişkin çok sayıda efsane bulunduğuna dikkati çekerek "Bazıları bunun sadece bir grip olduğunu ve yarın ortadan kalkacağını söyledi ancak bu, tüm hükümetler için oldukça zorlu bir süreç haline geldi. Gururla söylemeliyim ki salgını kontrol altına almak açısından hükümetimiz aşılama konusunda çok iyi iş çıkardı. Afrika'da Çinli Sinopharm ve Sinovac aşılarını ilk alan biz olduk. Aşılama programı çok iyi gidiyor." değerlendirmesinde bulundu.