Yüzen Adalar Kurtarılıyor

Dünya'da eşi benzeri bulunmayan Adıyaman'ın Çelikhan ilçesi Çat Baraj göletinde bulunan yüzen adaların kurtarılması için sunulan projelerin kabul edilmesinin ardından, bilgilendirme toplantısı gerçekleştirildi.

Adıyaman Üniversitesi Senato Salonu'nda gerçekleştirilen bilgilendirme toplantısında hazırlanan proje ile yapılacak olan çalışmalar anlatıldı. Çelikhan Kaymakamlığı, Adıyaman Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve Çelikhan Belediyesi'nin ortaklaşa yürüttüğü Yüzen Adaları koruma ve turizme kazandırma projesi İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından kabul edildi. Projenin tanıtımında konuşan Çelikhan Kaymakamı Murat Uz, yaptığı açılış konuşmasında son yıllarda yüzen adaların tahrip

oranının arttığına dikkat çekerek, kurtarılmasının önemine işaret etti. Uz, ayrıca yüzen adaların bulunduğu bölgeden torf üretimi yapan işletmelerinde faaliyetlerinin durdurulduğunu kaydetti.

Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Talha Gönüllü ise konuşmasında, Adıyaman'ın her ilçesinde ayrı bir zenginliğin olduğunu, Çelikhan'da ki yüzen adaların binlerce yıllık bitki orijininden ortaya çıktığını belirterek, böyle doğal bir yapının kıymetinin bilinmediğinin altını çizdi. Gönüllü, Adıyaman'da bulunan ve hazine niteliğindeki bu yapıların korunması gerektiğini belirterek, üniversite olarak her türlü bilimsel katkıyı sağlayacaklarını ifade etti.

Atatürk Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Bulut ise, Türkiye'de 15 ilde binlerce yüzen ada bulunduğunu fakat Çelikhan ilçesindeki yüzen adaların eşinin benzerinin bulunmadığını vurguladı. Bu yüzen adaların bir daha oluşmayacağına dikkat çeken Bulut, ülkemizdeki en ilginç yüzen adaların Çelikhan ilçesinde bulunduğunu söyledi.

Proje Koordinatörü Ziraat Mühendisi Abdurrahman Yel, amaçlarının 'Üç bin yılda oluşan yüzen adalarımız, üç yılda bitmesin' mantığı çerçevesinde yüzen adaların korunma altına alınması, sürdürülebilir, yeni nesillere aktarılması, varlığının yok olmaması için kıyıya vurmasını engellemek olduğunu dile getirdi. Abdurrahman Yel, slayt eşliğinde proje hakkında şu bilgileri verdi:

"Yüzen adaların korunması hakkında proje hazırlarken, adaların yüzer pozisyonda olacak şekilde bir planlama yapmayı çok arzu ettik. Ancak yüzen adaların kuvvetli rüzgarların etkisiyle korunma bölgesinden kurtulması riskinin yüksek olacağını düşünerek projemizde ön gördüğümüz 4 ayrı merkezde sabitleme kararı aldık. Projemiz bu şekilde turizm amaçlı mali destek almaya hak kazandı. Bu süre zarfında projemizi tanıttığımız uzman kesimlerce projenin çok güzel hazırlandığını ancak adaların yüzer pozisyonda

sürekli hareket halinde olması, yüzen adaların yaşam süresini arttıracağı ve estetik açıdan daha güzel olacağı tavsiye edildi. Yoğun araştırma ve çalışmalar sonucunda söz konusu riskleri büyük oranda ortadan kaldırarak yeni yöntemler tasarladık. Çelik halatın uç kısımları Çat Baraj'ının su seviyesinin yükselebileceği maksimum kod hizasında iki sıra halinde halkalardan geçirilerek kelepçelenecek. Suyun maksimum kod seviyesinde çekilen çelik halat düzeneğinin 10 metre altında üstteki sette olduğu gibi aynı

teknikle iki sıra halinde ikinci bir set çekilecektir. Birinci sıra ile ikinci sıra arasına 25 metre aralıklarla birbirine paralel dikey istikamette ızgara biçiminde perdeleme yapılacaktır. Çelik halatların barajın kıyısında bağlanacağı halka düzeneklerinin sabitlenmesi çok önemlidir. Projemizde 10 adet halka düzeneği kullanılacak. Bu amaçla kıyı kesiminde uygun görülen noktalar taşlık ve kayalık olduğu için düzeneğin sağlamlığı açısından avantaj sağlamaktadır. Söz konusu çukurlar güçlü iş makineleriyle

açılacaktır. Çat Baraj'ı suyu tarımsal amaçlı kullanıldığından dolayı barajın su seviyesi çok düştüğünden, mevcut durumda koruma altına alınmaya müsait yüzen adaların yaklaşık yüzde 90'ı kısmen karaya oturmuş durumdadır. Yağışların yağması ve karın erimesiyle birlikte ilkbahar aylarında barajın su seviyesi yükselecek bu durumla orantılı bir şekilde yüzen adalar serbest kalacaklardır. Yüzen adalar kıyıdan bağımsız kaldığı durumda rüzgar yönüne doğru hareket ederler. Bu durumdan dolayı rüzgar

kuvvetinden yararlanmak zorundayız. Yüzen adaların taşınma faaliyeti, rüzgarın esme yönü, yüzen adaların toplanma merkezine doğru estiği durumda çalışmalar yoğunlaşacaktır. Projemizi uygulayacağımız havzanın çevresi turizm amaçlı kullanılmaya uygun olup daha sonraki zamanlarda farklı projelerle destinasyon merkezi yapılmaya uygun yerlerden olduğu kanaatindeyim. Ayrıca yüzen adaların toplanma merkezine 1 km uzaklıkta olup yüksek rakımlı seyir tepesi bulunan, her cephesinde yüzen adaların izlenebileceği ve

İpek Yolu Kalkınma Ajansı tarafından mevcut projemizle eş zamanlı olarak turizm amaçlı mali destek sağlanan Çat Barajı rekreasyon projesi, mesire alanına dönüştürülerek turizm yöresi olarak hedeflediğimiz alanlarda oluşacak kompozisyonun birer unsurları olacaktır." - ADIYAMAN