Yerli tanı kitiyle yapılan araştırmalar Türk üniversitesini "Referans gösterilenler" listesinin zirvesine çıkardı

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Prof. Dr. Özcan Erel tarafından geliştirilen ve vücuttaki "kimyasal stresi" ölçen yerli tanı kiti kullanılarak yapılan çalışmalarla dünya tıp literatüründe en çok referans gösterilen üniversiteler sıralamasında zirveye çıktı.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesini Web of Science veri tabanında taranan dergilerde en çok bilimsel çalışma yapan üniversite unvanına kavuşturan Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Ankara Şehir Hastanesi Tıbbi Biyokimya Laboratuvarı sorumlusu Prof. Dr. Erel, kan örneği ile vücudun oksidan ve antioksidan dengesini gösteren "tiyol" ve "disülfit"i ölçen bir kit geliştirerek 1,5 milyon dolar değerindeki 500 bini aşkın testi Türk araştırmacılara hibe etti.

Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) asli üyesi Prof. Dr. Özcan Erel, ABD'deki Stanford Üniversitesi koordinatörlüğünde yürütülen "Dünyanın En Etkili Bilim İnsanları" listesinde üst sıralarda yer alan Türk akademisyenler arasında bulunuyor.

The Eleventh John M. Kinney International Award (ABD), TÜBİTAK ve Aziz Sancar Bilim, Hizmet ve Teşvik Ödülleri'nin de sahibi olan Erel'in geliştirdiği biyokimya test ölçüm yöntem ve kitleri dünya çapında kullanılmaya devam ediyor.

Yayınladığı makalelere 14 binin üzerine atıf yapıldı

Prof. Dr. Özcan Erel, dünya tıp literatürüne imza atan çalışmalarına ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Bilimin kendisi için bir hayat felsefesi ve yaşam tarzı olduğunu ifade eden Erel, hastalara verdikleri hizmetlerin yanında eğitim ve araştırma alanında da ekibiyle çok güçlü çalışmalar yaptıklarını belirtti.

Sadece bu yıl Web Of Science veri tabanındaki yayın sayısının 70'in üzerinde olduğunu, çalışmalarının ülke refahına katkı vermesi için üniversitenin teknokentinde inovasyon odaklı AR-GE şirketi kurduklarını anlatan Erel, şunları aktardı:

"Bugüne kadar uluslararası alanda 700'e yakın makalem yayımlandı ve 14 binin üzerinde atıf aldım. Ayrıca, bu çalışmaların 11'i somut ürünlere çevrildi. 'Tiyol ve Disülfit Dengesi' adlı araştırma testimiz ile Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ve ben Web Of Science veri tabanında liste başında yer aldık. Dünyada bu alanın öncüleriyiz. Ülkemiz araştırmacılarının bu alanda önde ve öncü olmalarına katkı sağlamak için bu testimizi isteyen araştırmacılara da ücretsiz destek verdik ve bu desteğimizi sürdürüyoruz. Türk bilim insanlarımız, verilen bu destekle 1000'in üzerinde ulusal ve uluslararası alanda prestijli dergilerde yayınlar çıkardı. Bu desteğimizle ülkemiz ve üniversitemiz dünyada üst sıralara taşındı."

"Testlerimiz, yüksek katma değerli ürünler"

Prof. Dr. Erel, 25 ülkeye ihraç edilen araştırma testlerinin laboratuvarlarda kullanılmaya devam ettiğini belirterek, "Testlerimiz, yüksek katma değerli ürünler." dedi.

Gençlere, analitik düşünme ve iyi kritik yapma önerisinde bulunan Erel, "Öğrenilmiş çaresizliğe düşmesinler, kendilerine güvensinler, çok çalışsınlar, hata yapmaktan hiç korkmasınlar. Zaten AR-GE'nin temel felsefesi budur, 100 tane deney yaparsınız, 95'i yanlış çıkar, ama doğru çıkan 5 tanesi sizi alır götürür, o da size yeter." diye konuştu.

Özcan Erel'in araştırma ekibinden Öğretim Üyesi Doç. Dr. Salim Neşelioğlu, tiyol ve disülfit dengesini ölçen araştırma testinin 2014'ten itibaren AR-GE amaçlı kullanıldığını bildirdi.

Basit bir kan testiyle önemli veriler elde ediliyor

Yöntemlerinin bir tür icat olduğunu anlatan Neşelioğlu, şöyle konuştu:

"Tiyol ve disülfit denge sistemi, vücutta var olan bir sistem. Geliştirilen bu test sayesinde hastaların antioksidan ve tam tersi olarak oksidasyon dengesini basit bir kan testiyle artık ölçebiliyoruz. Bu testi geliştirebilmek 3,5 yıl sürdü. Doğruluk oranları çok yüksek. Tüm dünyada her laboratuvardaki mevcut donanımla ölçülebilen bir sistem geliştirilmiş oldu. Bu test, şu anda rutin uygulamaya geçmedi ve AR-GE amaçlı kullanılıyor. Ancak yıllar sonra makalelerin toplanmasıyla ve ortaya çıkabilecek bilgilerle bu testin klinik anlam kazanma olasılığı yüksek."

"Test, hastalıkların tanısından tedavi takibine kadar bir belirteç olma potansiyeli taşıyor"

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Merve Ergin Tunçay da oksidan-antioksidan dengesinin bugüne kadar pek çok hastalıkta çalışıldığını belirterek, şunları kaydetti:

"Bu testin ileride kliniklerde kullanımı söz konusu. Test, AR-GE çalışmalarında hastalığın ilk anından tedavi sürecine kadar bir belirteç olarak kullanılabiliyor. Makale sayılarıyla veriler biriktikçe hangi hastalıklarda nasıl kullanılacağı daha net ortaya çıkacaktır. Bu testi şu an klinisyenlerle birlikte çalışıyoruz. Mesela enfeksiyon hastalıklarında bu oksidan-antioksidan denge nasıl artıyor, nasıl azalıyor, sabit mi kalıyor bu farkları tespit ediyoruz."