Yeni Normalde Kriz Fırsata Dönüştürülebilir mi: Kültür Sanat STK'ları Çalıştayı

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2020'nin kültür ve sanat alanında durağan olmayan bir yıl olarak hatırlanacağını belirterek, "Biz tüm imkanlarımızla üzerimize düşeni yaparak 2020'yi sanatla dolu dolu olarak 2021'e ulaştıracağız." dedi.

Yıldız Sarayı Vakfı (YSV) tarafından "Yeni Normalde Kriz Fırsata Dönüştürülebilir mi: Kültür Sanat STK'ları Çalıştayı" Conrad İstanbul Bosphorus Otel'de gerçekleştirildi.

Çalıştayın açılışında konuşma yapan Bakan Ersoy, dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının hem çalışma hem de sosyal hayatı olumsuz etkilediğini söyledi.

Kontrollü normalleşmeyle birlikte bu olumsuzlukları en aza indirmek için yoğun bir çalışma sürecine girdiklerini dile getiren Ersoy, şunları kaydetti:

"Bakanlık olarak tüm alanlarda olduğu gibi kültür ve sanat hayatımızda da normalleşme adımlarını atmaya başladık. Elbette ki başarının ilk ve en önemli şartı virüs tehdidinin geçmediği gerçeğinin bilincinde olmak ve yeni normalin kurallarına uymaktır. İkincisi ise salgın öncesi seviyemizi tekrar yakalayarak, yeni hedeflerimize hızla yönelmektir. Bu durgunluğu farklı perspektiflerden değerlendirmelerle bir fırsata dönüştürmek için kamunun ve özel kurumların her alanda işbirliği içinde olması da çok önemlidir."

Kovid-19 önlemleri sürecinde çeşitli çözümler geliştirerek uyguladıklarının altını çizen Ersoy, şöyle devam etti:

"İlk olarak insanımızın bu süreçte kültür ve sanat aktivitelerinden kopmaması için harekete geçtik. Sosyal medyayı sahnemiz yaptık ve 19 Mart'ta başlayan pandemi süreci boyunca konserler, tiyatro oyunları, opera ve bale etkinlikleri gibi çeşitli dallarda 65 etkinlik videosu yükledik.

Bakanlık YouTube kanalımızdaki videoların 5 Eylül 2013'ten bu yana toplam görüntülenme sayısı yaklaşık 2 milyon 232 bin iken, 19 Mart 2020'den beri Evdekal kampanyasında yüklenen videoların görüntülenme sayısı yaklaşık 1 milyon oldu. Aynı şekilde Sanat Cepte uygulamamıza ait sosyal medya hesaplarını da aktif olarak kullandık. 78 sanatçımız, 20 Nisan-1 Haziran tarihleri arasında 67 Instagram canlı yayını gerçekleştirdiler. Sanat Cepte Instagram hesabı çok kısa bir sürede 10 bin takipçiyi geçti. Ben bir kez daha bu yayınlara katılan sanatçılarımıza ve çalışma arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Çok güzel geri dönüşler aldık."

"Sanal Müze çalışmamız büyük ilgi gördü"

Bakan Ersoy, insanları sanatla buluşturmak için farklı yaklaşımların önemli olduğunu belirterek, "Bu süreçte daha önce hiç izlemediği bir sanat dalına yönelen, ilgi duymaya başlayan kaç insan olabileceğini düşünün. Yüzde biri hatta binde biri olsun. Güzel bir fark yaratabildiğimiz açık. 'İnsanımız sanata ilgi göstermiyor' söylemini bırakıp insanımıza nasıl ulaşabileceğiz sorusunun cevabına yönelmek gerektiğini düşünüyorum." şeklinde konuştu.

Kültür alanındaki çalışmalara değinen Bakan Ersoy, "Sanal Müze çalışmamız hem ülkemizde hem yurt dışında büyük ilgi gördü. 6 milyondan fazla ziyaretçi Sanal Müze uygulamamızı kullandı." dedi.

Normalleşme süreciyle birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın kültür-sanat birimlerinin yoğun bir takvim içine girdiğini belirten Ersoy, şunları ifade etti:

"Müze ve ören yerlerimiz tüm hijyen ve sosyal mesafe kurallarına uygun olarak ziyaretçilerine kapılarını açtılar. Kamyon Tiyatrosu projesi kapsamında Ankara, İstanbul, İzmir ve Trabzon olmak üzere dört bölge tiyatromuz çocuk oyunlarıyla, Doğu ve Güneydoğu'da 25 il, 57 ilçeyi kapsayan 50 günlük bir turneye başlayacak. Diğer taraftan Konya Devlet Tiyatromuz da aynı şekilde Konya çevresinde il, ilçe ve köylere çocuk oyunlarını götürecek.

Bölge tiyatrolarımızı Temmuz ayı içerisinde her hafta, Ankara Devlet Tiyatromuzun İrfan Şahinbaş Yerleşkesindeki açık hava tiyatrosunda seyircilerimizle buluşturmayı planlıyoruz. Bodrum Kaleiçi Etkinlikleri kültür-sanat hayatımız kadar turizm için de önemli bir yere sahip. Bu kapsamda Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında üç farklı oyun sanatseverlerimizle buluşacak. Aynı şekilde Bodrum Kaleiçi'nde ve antik kentlerde 10 konser düzenleyeceğiz."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2020 yılının "Patara Yılı" olarak ilan edildiğini anımsatan Bakan Ersoy, "Bu yıla özel bir konserin de Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestramızca sergilenmesi gündemimizde. Tüm bunların yanında, 3. Uluslararası Efes Opera ve Bale Festivali, 18. Uluslararası Bodrum Bale Festivali, 27.Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali ile 11. Uluslararası İstanbul Opera Festivali için öngörülen takvimler çerçevesinde planlamalarımızı yapıyoruz." dedi.

Ersoy, "Dünya çapındaki bu olumsuzluklara rağmen inanıyorum ki ülkemizde 2020 yılı geride kaldığında kimse kültür ve sanat alanında çok durağan bir yıldı diye düşünmeyecek. Biz tüm imkanlarımızla üzerimize düşeni yaparak 2020'yi sanatla dolu dolu olarak 2021'e ulaştıracağız." ifadesini kullandı.

Tiyatrolar için destek üst limitlerini yükselttik"

Salgın sürecinde özel tiyatroların temsilcileriyle bir araya gelerek çözüm odaklı ciddi çalışmalar yaptıklarını hatırlatan Ersoy, bakanlığın her yıl yapılmakta olan yardımların başvuru tarihlerini 15 gün öne çektiklerini söyledi.

Ersoy, 1-31 Temmuz olarak değiştirilen başvuru dönemi sayesinde sanat sezonu başlamadan yardımların gönderilmesinin sağlanacağını vurgulayarak "Bakanlığımıza sunulan projelere, maliyetinin yüzde 50'sine kadar sunulan destek oranını yüzde 70'e çıkardık. Üst limitleri de profesyonel tiyatrolar için 80 bin liradan 150 bin liraya, geleneksel tiyatrolar için 15 bin liradan 30 bin liraya yükselttik." bilgisini verdi.

Kovid-19'un Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edildiği 11 Mart 2020 tarihine kadar gerçekleşmiş olan oyun sergileme sayısının asgari sayı olarak kabul edileceğini kaydeden Ersoy, "Bu sayede, salgın nedeniyle oyunları iptal edilen özel tiyatrolara bir yaptırım uygulanmayacak." diye konuştu.

Profesyonel tiyatrolar kategorisinde, yardımlara ilişkin yönetmelikte yer alan değerlendirme ölçütlerine, "başvuru sahibinin sigortalı çalıştırdığı personel sayısı" şeklinde yeni bir ölçüt eklediklerini anlatan Ersoy, "Özel tiyatroları kurumsallaşmaya teşvik etmek istiyoruz. Sosyal güvencesi olmadan oyuncu ve teknik personel çalıştırılmasının önüne geçeceğiz." dedi.

Aynı amaçla "Kültür Yatırımlarının ve Girişimlerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik"te yapılan değişiklikler sayesinde "Kültür Girişimi Belgesi" edinme sürecini daha da kolaylaştırdıklarının altını çizen Ersoy, "Hedefimiz tüm özel tiyatroların kayıt altına alınmasıdır. Bu sistem sayesinde erişilecek veriler, başta tanımlanma ve kurumsallaşma olmak üzere, sektörle birlikte gerçekleştirmeyi düşündüğümüz birçok plan ve projenin de ilk adımı olacaktır." şeklinde konuştu.

Yerel yönetimlere sektörle işbirliği yapın çağrısı

Kültür ve sanatın sosyal hayatın ayrılmaz bir parçası olmasının gayreti içerisinde olduklarını belirten Ersoy, şöyle devam etti:

"Hem kendi çalışmalarımızda hem özel kurumlara yönelik destek ve teşviklerimizde temel hedefimiz budur. Sizlerle omuz omuza bu hedefe yürümeye devam edeceğiz. Buradan yerel yönetimlere de başta mekan tahsisi ve ekipman desteği olmak üzere sektörle işbirliği yapmaları ve sektörü desteklemeleri çağrısında bulunuyorum. Hepimiz sorumluluk almalı ve hakkıyla yerine getirmeliyiz."

Bakan Ersoy, 23 Haziran 2020 tarihli "Kültür ve Sanat Tesislerinde Kontrollü Normalleşme Süreci Genelgesi" ile belirtilen kural ve düzenlemelere herkesin titizlikle uyması gerektiğini belirterek, "Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca'nın ve sağlık çalışanlarımızın özverili çalışmalarıyla Türkiye bu krizi en iyi yöneten ülkelerden biri olarak büyük takdir kazandı. Lütfen bu zorlu mücadelenin kazanımlarını korumaya azami özen gösterelim." ifadelerini kullandı.

Çalıştayın moderatörlüğünü üstlenen YSV Mütevelli Heyet Başkanı ve Çankaya Üniversitesi HİR Bölüm Başkanı Prof. Dr. Zeynep Karahan Uslu, salgının hayatın her alanını etkilediğini anımsatarak, "Sanat ve kültürün iyileştirici, mutlu edici gücüne ihtiyacın arttığı bir dönemde yaşıyoruz." dedi.

Sürecin üretici tarafını temsil eden, sanatçılarla kültür sanat kuruluşlarının fonlar ve bağışlar aracılığıyla hayatını devam ettirebildiğini dile getiren Uslu, sivil toplum kuruluşlarının toplumsal fayda üretme misyonlarının gereğini yerine getirmeye çalıştıklarını söyledi.

Açılış konuşmalarının ardından basına kapalı devam eden çalıştayda, salgın sonrası kültür sanat alanında oluşan etkilenmeler, bu sürecin yeni ve yaratıcı çözümlerle aşılabilmesine yönelik tespit ve öneriler ele alındı.

Çalıştaya, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcıları Ahmet Misbah Demircan ve Özgül Özkan Yavuz ile İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), Eğitim Kültür ve Araştırma Vakfı (EKAV), Contemporary İstanbul Vakfı, Boğaziçi Kültür Sanat Vakfı, Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı (TÜRSAK), SALT, EPOS 7 Derneği ve İyilik İçin Sanat Derneği'nin de arasında bulunduğu meslek birliği ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı.