"Yeni Anayasa Çalışmaları" Paneli

TBB Özdemir Özok Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen, " Türkiye'de Yeni Anayasa Çalışmaları" konulu panelin ikinci oturumunda, Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyeleri, çalışmalari hakkında bilgi verdi. Komisyonun CHP ve MHP'li üyeleri, AK Parti'nin başkanlık sistemi önerisini eleştirdi.

Anayasa Uzlaşma Komisyonu Üyesi, BDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, panelde, toplumda güçlü bir anayasa talebi bulunduğunu, mevcut anayasanın artık ihtiyaçlara cevap veremediğini söyledi.

Yeni anayasanın sorunların çözümünün önünü açabilmek için yapılması gerektiğini belirten Tan, "Arzulanan, toplumun yüzde yüzünün ittifak edeceği bir metnin ortaya çıkmasıdır. Ama bu, maalesef mümkün değildir. Dünya tarihi üzerinde, peygamberler dahil kimse toplumun tümünü bir konu üzerinde uzlaştıramamıştır" diye konuştu.

TBMM'de 4 partinin bir araya gelerek uzlaşma için çalıştıklarına değinen Tan, BDP olarak, her yönüyle evrensel değerler üzerinden bir teklif getirmeye dikkat ettiklerini belirtti.

-"Türkiye bir anayasa mezarlığı"-

Anayasa Uzlaşma Komisyonu Üyesi ve MHP Milletvekili Faruk Bal da

"Türkiye'nin bir anayasa mezarlığı olduğunu", evrensel değerlerle barışık bir anayasa için renkli bir anayasa kimliğinin oturtulması gerektiğini söyledi.

Bal, "Bu anayasayı kime yapacaksınız- Bu sorunun cevabı çok nettir, bu anayasayı Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne yapacağız, Türk milletine, Türk vatandaşlarına yapacağız. Rengi budur. Rengi bu ise geçmişte yaşadığımız tecrübelerin olumlu yönlerini bu anayasaya aktarmamız lazım" dedi.

Türkiye'de sorunların temelinde tarafsız ve bağımsız yargının bulunmamasının yattığını savunan Bal, bu sorunu çözmek için en radikal, en sert tedbirlerin alınması gerektiğini ifade etti.

AK Parti'nin başkanlık sistemi önerisini de değerlendiren Bal, kişileri değil, başkanlık sistemiyle ilgili metni eleştirdiğini söyledi. Bal, "AKP'nin başkanlık sistemi önerisi, ucube ve dünya literatüründe tanımı olmayan 'süper başkancı' bir rejimdir. Bu metin, dikta kuruluşunu 'başkancı' adı altında, kılıf içinde sunan bir metindir" diye konuştu.

Öneriyle başkana, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile oluşturulacak temyiz mahkemesinin üyelerini atama konusunda geniş yetkiler verildiğini belirten Bal, "Öneriyle başkan, yargıyı külliyen vesayet altına almaktadır. Bu, dünyada örneği görülmemiş bir vesayettir" iddiasında bulundu.

Faruk Bal, öneriyle ayrıca başkana Meclis'in çıkardığı kanunlarla çelişmeyen kararname çıkarma yetkisi verildiğini dile getirerek, "Böylece başkana padişah gibi kararnameler çıkararak, ülkeyi yönetme yetkisi veriliyor" görüşünü savundu.

-"Son derece tehlikeli"-

Anayasa Uzlaşma Komisyonu Üyesi ve CHP Milletvekili Rıza Türmen de Türkiye'yi demokrasi ülkesi yapmak için yeni bir anayasa istediklerini vurguladı.

AK Parti'nin başkanlık sistemi önerisini eleştiren Türmen, bu öneriyle iktidarın, elindeki güç yoğunlaşmasını büsbütün pekiştirerek, ona anayasal güvence kazandıracağını öne sürdü. Türmen, bunun Türk demokrasisi açısından son derece tehlikeli olduğunu ifade etti.

İktidarın, "kısa" bir anayasa istediğini, özerk kurumların anayasaya bağlanmasına karşı olduğunu belirten Türmen, şunları kaydetti:

"(Kısa anayasa) ne demek- 'Anayasada az düzenleme yapıp, geri kalanı kanuna bırakılsın' demektir. İktidarın yetkisi genişliyor. İktidarın bugünkü çabası, iktidarı sınırlandırmayan bir anayasa yapmak. İktidar partisi, özerk kurumların anayasa güvencesine sahip olmasını istemiyor. Bütün bunları birleştirirsek bir taraftan başkanlık diğer taraftan anayasa kısa olsun, özerk kurumlar anayasal güvence dışına çıkarılsın, tüm bunlar demokrasinin koşulu dediğimiz iktidarın elindeki güç yoğunluğunun güç paylaşımına dönüşmesine izin vermemektedir. En büyük problem budur. Bunu yapamıyorsanız temel hak ve özgürlükleri güvence altına alamazsınız."

Türmen, söz konusu öneriyle geniş yetkiler verilen başkanın, cezai sorumluluğu nedeniyle yargı önüne çıkarılmasının da zor olduğunu ifade ederek,

"Bu başkanlık önerisinin ülkeyi tam bir anayasal diktatörlüğe götüreceğinden kimsenin şüphesi olmasın" dedi.

-"Bunu başaracağız"-

Anayasa Uzlaşma Komisyonu Üyesi ve AK Parti Milletvekili Ahmet İyimaya da bütün partilerin bir araya gelerek, eşit temsil temelinde anayasa yapma görevini üstlendiğini söyledi.

Yalnızca bunun bile büyük bir demokrasi olayı olduğunu belirten İyimaya,

"Bu, tarihin Türk siyasetine verdiği randevudur, bu randevunun kaçırılmaması lazımdır. Biz dünya anayasacılığına model oluşturacak bir anayasa yöntemini, küresel standartta örneğine ender rastlanır bir yöntemle taçlandırdık. Anayasayı yapalım arzusu, heyecanı içinde Anadolu'yu didik didik dolaştık. Bir anayasa talepler havuzu oluşturuldu. Bu bile Türk anayasa tarihi açısından önemlidir" diye konuştu.

Muhalefet partilerinin başkanlık sistemiyle ilgili eleştirilerinin tamamen

"abartı" olduğunu vurgulayan İyimaya, abartılı yaklaşımlarla objektif değerlendirme yapılamayacağını ifade etti.

İyimaya, Uzlaşma Komisyonu'nun çok iyi bir performans ortaya koyduğunu, başarısız olunması halinde Komisyon için vahametin orada başlayacağını dile getirerek, "Bunu da başaracağız. Arkadaşlarla kavga yapacağım, bunu başarmamız lazım. Yapamadık mı sorumluluk bizimdir. Bu, tarihi ve vicdanı bir sorumluluktur. Toplumda güçlü bir anayasa talebi var. Bu ırmağın önünü kesecek bir baraj inşa etmek mümkün değil" dedi.

-Altan Tan soruları yanıtladı-

BDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, çıkışta gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Nevruz hazırlıklarının sorulması üzerine Tan, bu yıl 42 il ve 88 ilçe merkezinde kutlama yapacaklarını, 17 Mart pazar günü başlayacak kutlamaların, 21 Mart perşembe günü Diyarbakır'da büyük bir şölenle sona ereceğini söyledi.

Nevruz öncesinde 3. BDP heyetinin İmralı'ya gitmesinin söz konusu olup olmadığı yönündeki soruya Tan, "Bekleniyor. Ama nasıl olacak, kimler gidecek, hangi gün gidecek bunları bilmiyoruz" yanıtını verdi.

Tan, bunların ne zaman kararlaştırılacağı sorusunu ise "Bunu hükümet belirleyecek. İzinler biliyorsunuz Adalet Bakanlığı'ndan çıkıyor" diye yanıtladı.

Adalet Bakanlığı'na İmralı'ya gidecek 3. heyet için başvuru yapılıp yapılmadığı sorusu üzerine Tan, bu konuda görüşmeler yapıldığını belirtti.

Tan, tutanakların sızdırılmasıyla ilgili partisinden yapılan açıklamanın anımsatılması üzerine ise "Gerekli açıklama yapıldı. Üzerine söylenecek bir şey yok" dedi.

Bir gazetecinin, "Bugün Başbakan Yardımcısı Arınç, bunun sürecin sabote edilmesi anlamına geldiğini söyledi. Aynı fikirde misiniz-" sorusuna karşılık Tan, "Bunu biz de söyledik. Doğru olmadığını söyledik. Üzerimize düşen bir sorumluluk varsa ki olduğu kanaatindeyiz. Bununla ilgili hem Sayın Ahmet Türk hem yapılan açıklamada genel başkanımız, eş başkanımız Sayın Gültan Kışanak özür diledi" diye konuştu.

Muhabir: Aylin Sırıklı Dal

Yayıncı: Murat Taydaş - ANKARA