YAOUNDE/DAKAR - Afrikalılar yerel dillerine sahip çıkmak istiyor

FATMA ESMA ARSLAN/AHMET EMİN DÖNMEZ - Afrika Birliğinin (AfB), yerel dillerden Svahiliceyi "çalışma dili" olarak kabul etmesinin ardından genelde resmi dil olarak Fransızca ve İngilizcenin kabul edildiği kıtada, yerel diller konusu yeniden gündeme geldi.

Doğal kaynaklarının yanı sıra çok sayıda dile ev sahipliği yapan Afrika kıtasında, 2 bine yakın dil ve lehçe konuşuluyor.

Bu dil zenginliği içerisinde kıtanın büyük bir kısmında resmi dil olarak sömürgeci güçlerin mirası İngilizce ve Fransızca kullanılıyor.

Dakar ve Yaounde'de AA muhabirleri, bölge halklarına yerel dillerinin tanıtımı ve bölgesel örgütlere entegre edilmesi konusunda fikirlerini sordu.

"Dilimizi korumamız, kimliğimizi korumamız anlamına gelir"

Yaklaşık 250 dil ve lehçenin konuşulduğu Kamerun'un başkenti Yaounde'de yaşayan Eminu, AfB'nin Svahiliceyi "çalışma dili" kabul etmesinin, kendisi ve bütün Afrika için gurur kaynağı olduğunu belirtti.

Ana dili Fulanicenin 16 Afrika ülkesinde konuşulduğuna dikkati çeken Eminu, "Kendi dilimizi konuşmamız, kültürümüzü ve geleneklerimizi korumamıza yardımcı olacaktır ve gelişmemize imkan sağlayacaktır." dedi.

Aşçılık yapan Ngono Mbarga Audrey de "Biz her şeyden önce Afrikalıyız. Kendi dilimizi korumamız kimliğimizi korumak anlamına gelir." diye konuştu.

"Yerel dillerle toplumun her kesimine ulaşılabilir"

Başta Volofça olmak üzere 39 yerel dilin konuşulduğu Senegal'in başkenti Dakar'da Fransızca öğretmeni Doudou Mane de yerel dillerin AfB'ye entegre edilmesinin toplumla kurumlar arasındaki iletişimi güçlendireceğini söyledi.

Mane, "Afrika'da okuryazarlık genelde İngilizce ya da Fransızca üzerinden öğreniliyor. Bir de hiç eğitim alamayan, okuryazar olmayan kesim var. Dolayısıyla yerel dillerin AfB'ye entegre edilmesi, toplumun bu kesimine de ulaşmayı sağlayacaktır." değerlendirmesini yaptı.

Mamadou Diop ise dilin sadece bir iletişim aracı olmadığını; beraberinde kültürü de getirdiğini belirterek Volof dilinin bölgesel örgütlerde tanınmasının aynı zamanda Senegal kültürünün tanınması anlamına da geleceğini kaydetti.

"Dil ile kültür arasında ayrılmaz bir bağ var"

İngilizce öğretmeni Ndeye Khady Diouf da hem yerel dil hem de İngilizce veya Fransızca konuşabilen çocukların kendilerini ifade etme kapasitelerinin geliştiğine dikkati çekti.

Afrika dillerinin her mecrada tanıtımına sonuna kadar destek olduğunu vurgulayan Diouf, ana dilin aynı zamanda bir kimlik olduğuna işaret etti.

Diouf, şunları kaydetti:

"Fransızca, Senegal'de sadece okulda, resmi yazışmalarda ya da idari işlerde kullanılmıyor aynı zamanda birçok aile çocuğuyla Fransızca iletişim kuruyor. Okula giden çocukların Fransızcası gayet iyi ancak kendini yerel dilde ifade etmek de çok önemli. Çünkü kültürünü kaybetmiş kişi, kaybolmuş kişidir. Dil ile kültür arasında ayrılmaz bir bağ var. O nedenle yerel dillerin resmi mecralarda daha çok kullanılmasından yanayım."