Wilders, Türkiye Karşıtı Kesimin Sözcülüğünü Üstlendi"

Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) tarafından, Hollanda'da 15 Mart'ta yapılacak parlamento seçimlerinde siyasi partilerin söylemlerinin değerlendirildiği raporda, as¸ırı sagˆcı du¨s¸u¨ncelerin ve popu¨list so¨ylemlerin o¨n plana c¸ıkarak Hollanda'daki sec¸im su¨recini tahakku¨mu¨ altına aldığı vurgulanarak, aşırı sağcı Özgürlük Partisi'nin (PVV) lideri Geert Wilders'in Tu¨rk yetkililerin Hollanda'da da kampanya yu¨ru¨tmesine kars¸ı olan kesimin so¨zcu¨lu¨gˆu¨nu¨ u¨stlendiği ifade edildi.

SETA, "Hollanda Parlamento Seçimleri ve Aşırı Sağın Yükselişi" başlıklı bir rapor hazırladı.

Hollanda'da 15 Mart'ta yapılacak parlamento seçimlerine dair tartışmalarda ön plana çıkan konuların incelendiği raporda, ülkenin siyasi sistemine, seçim sürecinde öne çıkan başlıklara, seçim tahminleri ve muhtemel senaryolara yer verildi.

Fransa, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerde bu yıl kritik seçimlerin yapılacağına dikkat çekilen raporda, Avrupa Birliği'nden (AB) çıkmayı savunan aşırı sağ partilerin sandıktan alacağı sonuçların AB'nin geleceği açısından hayati önem taşıdığı vurgulandı.

Bu süreçte Avrupa'daki ilk seçimin Hollanda'da yapılacağı hatırlatılan raporda, Hollanda'nın diplomatik skandala neden olan, Türk bakanların ülkede vatandaşlarla buluşmasını engelleyen uygulamalarının da destekçisi aşırı sağcı PVV lideri Wilders'in İslam ve mülteci karşıtı söylemlerinin sandığa yansımalarının, AB'nin geleceği açısından önemli olduğu vurgulandı.

"Hollanda'daki sec¸im su¨reci as¸ırı sagˆcı du¨s¸u¨ncelerin tahakku¨mu¨ altında"

Hollanda Parlamentosunun Senato ve Temsilciler Meclisinden oluştuğu belirtilen raporda, 15 Mart'taki seçimlerin 150 u¨yeden olus¸an Temsilciler Meclisi ic¸in yapılacağı ve 150 koltuktan 76'sını kazanan partinin mutlak c¸ogˆunlugˆu elde ederek hu¨ku¨meti kurma hakkı kazanacağı hatırlatıldı.

Raporda, sağlık sistemi, emeklilerin durumu ve konut sıkıntısı gibi birçok konu gündemde olsa da ülkedeki seçim sürecine mu¨lteci krizi ve go¨c¸menler konusunun damga vurduğu belirtilerek, "15 Mart Parlamento sec¸imlerine gidilen su¨rec¸te as¸ırı sagˆcı du¨s¸u¨nceler ve popu¨list so¨ylemler o¨n plana c¸ıkarak Hollanda'daki sec¸im su¨recini tahakku¨mu¨ altına almıs¸tır. Britanya'nın Brexit kararı, Trump'ın ABD sec¸imlerini kazanması, Avrupa'da yu¨kselen as¸ırı sagˆ dalga ve Avrupa'ya gerc¸ekles¸en mu¨lteci akını, Hollanda ic¸ politikasını da etkisi altına alarak radikal sagˆ du¨s¸u¨ncelerin etkinlik kazanmasına sebep olmus¸tur." değerlendirmesinde bulunuldu.

Raporda, aras¸tırma s¸irketi Ipsos'un sec¸im do¨neminde sec¸menlerin egˆilimi u¨zerine yaptığı araştırmanın sonuçları da paylaşıldı. Rapora göre, katılımcıların yu¨zde 86'sının Hollanda'nın degˆerlerinin ve ilkelerinin tehdit altında oldugˆunu söyledi. Değerlerin ve Batılı kimliğin beş yıl öncesine göre oldukça yara aldığını düşünenlerin yüzde 50'si ise bunun nedeni olarak Batılı olmayan göçmenleri gösterdi.

Araştırmanın, bu düşünce ve kaygıları en fazla PVV seçmeninin taşıdığını ve Hristiyan Demokrat Partisi (CDA), O¨zgu¨rlu¨k ve Demokrasi ic¸in Halk Partisi (VVD) ile 50Plus partilerinden de kayda değer oranda sec¸menin bu korkuları paylas¸tığını ortaya koyduğu vurgulandı.

Yabancı ve I·slam kars¸ıtı Wilders'ın popu¨list so¨ylemlerinin Hollanda siyasetini de s¸ekillendirerek, ana akım partileri etkisi altına aldığı belirtilen raporda, şu ifadeler yer aldı:

"Bas¸bakan ve aynı zamanda O¨zgu¨rlu¨k ve Demokrasi İc¸in Halk Partisi Lideri Mark Rutte, inancı geregˆi kadınların elini sıkmadıgˆı ic¸in is¸e alınmayan bir go¨c¸menin gu¨ndeme gelmesiyle u¨lkede yas¸ayan go¨c¸menleri hedef almıs¸ ve Hollanda'nın degˆerlerini benimsemeyenlerin gitmekte o¨zgu¨r oldugˆunu ve kurallara uymayan herkesin defolup gitmesi gerektigˆini so¨ylemis¸tir. Bununla birlikte so¨z konusu ac¸ıklamasının arkasında oldugˆunu go¨stermek maksadıyla 'defolup gidin' bas¸lıgˆıyla birc¸ok gazeteye ilan vermis¸tir."

O¨zgu¨rlu¨k Partisi'nin as¸ırı sagˆ so¨ylemlerinin seçim sürecine damga vurduğuna ve digˆer partileri de bu yönde tutum almaya zorladığına işaret edilen raporda, "Ana akım partiler Wilders, I·slam ve go¨c¸men kars¸ıtı radikal sagˆ du¨s¸u¨ncelerini eles¸tirmenin yanında onun so¨ylemlerinden faydalanarak oy kazanma yoluna gitmis¸ ve bir bakıma so¨z konusu du¨s¸u¨nceleri mes¸rulas¸tırma is¸levi go¨rmu¨s¸lerdir. Hollanda'daki go¨c¸menlere hitap eden sol partiler ise I·slam'ın ve go¨c¸menlerin sec¸im malzemesi yapılmasını engelleyememis¸tir." ifadesi kullanıldı.

"Göçmenlerin ve Müslümanların hayat tarzını güvenlik sorunu olarak ele alıyorlar"

Göçmen konusunun Hollanda'daki siyasi partilerin seçim beyannamelerinde nasıl ele alındığına da dikkat çekilen raporda, "Siyasi partiler Hollanda'da yas¸ayan go¨c¸menlerin, mu¨ltecilerin sorunlarını ve Mu¨slu¨manların hayat tarzlarını uyum sorunu olarak degˆil, gu¨venlik sorunu olarak ele almıs¸lar ve bu konuda radikal fikirler ortaya su¨rerek oy toplamaya c¸alıs¸mıs¸lardır." değerlendirmesinde bulunuldu.

Raporda, Hristiyan Birlik Partisi'nin yeni go¨c¸menlere Hollanda'nın degˆerlerini kabul ettiklerine dair beyanname imzalatılması gerektigˆi, Liberal Parti'nin demokrasi kars¸ıtı dini kurulus¸ların yasaklanmasını savunduğu da vurgulandı. As¸ırı sagˆın bir bas¸ka temsilcisi ve Kalvinist bir parti olan Toplumcu Reform Partisi'nin (SGP) tero¨r sebebiyle I·slami du¨s¸u¨ncelerin yasaklanmasından yana olduğu belirtilen raporda, O¨zgu¨rlu¨k Partisi'nin Hollanda'nın I·slam'dan kurtarılması gerektigˆini iddia ettiği de kaydedildi.

Hollanda'nın Türk bakanlara uyguladığı engeller

Raporda, sec¸ime birkaç gün kala Hollanda gündeminde yer tutan bir başka konunun ise Tu¨rk siyasetc¸ilerin Türkiye'deki referandum için Hollanda'daki Türk vatandaşlarla bir araya gelmek istemesi olduğu belirtildi.

Almanya'nın çeşitli bahanelerle Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin referandum konus¸malarını yasaklamasının Hollanda gündeminde de yer tuttuğu vurgulanan raporda, "Go¨c¸men kars¸ıtı Geert Wilders ise Tu¨rk yetkililerin Hollanda'da da kampanya yu¨ru¨tmesine kars¸ı olan kesimin so¨zcu¨lu¨gˆu¨nu¨ u¨stlenmis¸tir. Wilders Tu¨rkiye'de halk oylaması gerc¸ekles¸tirilene kadar Tu¨rk Bakanların istenmeyen kis¸i (persona non grata) ilan edilmesi ve Ankara'ya gu¨c¸lu¨ bir mesaj verilmesi gerektigˆini so¨ylemis¸tir." ifadesi yer aldı.

Hollanda Bas¸bakanı Mark Rutte'nin de Dıs¸is¸leri Bakanı Mevlu¨t C¸avus¸ogˆlu'nun 11 Mart'ta Rotterdam'da du¨zenleyecegˆi toplantıya kars¸ı c¸ıktığı hatırlatılan raporda, Hollanda Bas¸bakan Yardımcısı ve I·s¸c¸i Partisi Lideri Lodewijk Ascher'in ve Rotterdam Belediye Bas¸kanı Ahmed Aboutaleb'in de toplantının nasıl engelleneceğine ilişkin çareler aradığına dikkat çekildi.

"Oyların bölünmesi koalisyona yol açabilir"

Seçim sürecinde tüm partilerin oy oranlarının birbirine yakın bir görünüme sahip olduğu vurgulanan raporda, "Oyların bu kadar c¸ok partiye bo¨lu¨nmesi birinci partinin kim oldugˆu o¨nemli olmaksızın bes¸ ya da altı partili bir koalisyonu beraberinde getirecektir." değerlendirmesi yer aldı.

PVV'nin as¸ırı radikal so¨ylemlerinden dolayı sec¸im sonrası ortaya c¸ıkacak olan koalisyon pazarlıklarının dıs¸ında bırakılacağı öngörülen raporda, bu mağduriyetin bir sonraki do¨nemde yapılacak olan sec¸imlerde ise PVV'yi c¸ok daha gu¨c¸lu¨ bir s¸ekilde birinci parti yapabileceği ifade edildi.