Van'da Kök Boya İle Renklendirilen İpler

Van Olgunlaşma Enstitüsünde görevli kadınlar, koyun yünü ve keçi kılından elde ettikleri ipleri, kazanlarda bitki kökleriyle kaynatarak tek tek renklendiriyor.

Van Olgunlaşma Enstitüsünce, kültürel mirasın geleceğe taşınması ve istihdam alanlarının oluşturulması amacıyla başlatılan çalışmalar sürüyor.

Bu kapsamda küçükbaş hayvancılığın yoğun yapıldığı Gürpınar ilçesindeki Norduz bölgesinde ilkbaharda kırkılan koyun yünü ve keçi kılı toplanarak enstitüye getiriliyor.

Yıkama işlemlerinden sonra kurutulan yünler, öreke (yün eğirmede kullanılan bir ucu çatal değnek) gibi geleneksel aletlerle ip haline getiriliyor.

İpler, daha sonra doğadan toplanan ceviz kabuğu, pancar ve aspir gibi bitkilerin kökleriyle saatlerce kazanlarda kaynatılıyor.

Renk oturuncaya kadar devam eden kaynatma işleminin ardından suyla yıkanan ipler, asılarak kurutulduktan sonra dokumacılıkta kullanılıyor.

"Kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarımızı canlandırmak istiyoruz"

Enstitüde görevli sanat tarihi eğitmeni Hasan Ceylan, AA muhabirine, geleneksel yöntemlerle hazırlanan iplerin kilim, halı ve kumaşlarda kullanıldığını söyledi.

Bölgede kök boyacılığın dokumacılık için önemli olduğunu belirten Ceylan, şunları kaydetti:

"Kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarımızı canlandırmak, arşivlemek ve gelecek kuşaklara aktarmak istiyoruz. Van ve çevresinde kök boyayla yapılan kilim ve halılar önde gelmektedir. Bu zanaat giderek kayboluyor. Bu nedenle kök boya geleneğini yaşatmaya çalışıyoruz. Ceviz kabuğundan kahverengi ve siyah, aspirden kiremit, Hakkari bölgesinde yetişen diyarek dediğimiz bitkiden yeşil, pancardan ise farklı tonlar elde ediyoruz."

"Boyadığımız iplerle rengarenk kilimler, kumaşlar, halılar dokuyoruz"

Usta öğretici Hatice Ege de kök boyanın kültürlerinin önemli bir parçası olduğunu dile getirerek, "Her yıl ilkbahar ve sonbaharda doğadan topladığımız bitki, meyve ve yapraklardan kök boyalar hazırlıyoruz. Bu yöntemle boyadığımız iplerle rengarenk kilimler, kumaşlar, halılar dokuyoruz. Amacımız, kültürümüzü yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak." dedi.