Uzlaştırma Çalıştayı ve Ödül Töreni

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, 2017'de 223 bin 400 dosyanın uzlaşmayla sonuçlandırıldığını belirterek, "2015 ve 2016'ya kıyasla 2017'deki uzlaştırma oranı yaklaşık 20 kat artışla sonuçladı. 2017'de asliye ceza ve çocuk ceza mahkemelerine yaklaşık 1 milyon dava açıldı. 2017'de gerçekleştirilen uzlaştırma dosyalarına bakıldığında bu davaların yaklaşık yüzde 20'sine tekabül etmektedir bu oran. 2018 ocak ve şubat ayında uzlaşmayla sonuçlanan dosya sayısı 228 bin 872, uzlaşılamayan dosya sayısı 4 bin 985'tir."dedi.

Gül, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Alternatif Çözümler Dairesi Başkanlığı'nın düzenlediği, "Uzlaştırma Çalıştayı ve Ödül Töreni" programının açılışındaki konuşmasında, uzlaştırıcıların eğitiminden denetimine, uygulamadan mevzuata kadar sorunların masaya yatırılacağı çalıştayda gündeme getirilen konuların, önerilerin bakanlık tarafından değerlendireceğini söyledi.

Adaletin her şeyden önce insanı merkeze alan, mutlulukla, erdemle yaşatmayı amaçlayan bir değer, insanın ve toplumun tüm kesimiyle uyum içerisinde yaşamasının formülü olduğunu dile getiren Gül, "Hızlı ve etkili işleyen bir sistem kurulması hükümetlerimizin politikaları arasında yer almaktadır. Geciken adalet adalet değildir diyerek amacımız uyuşmazlıklara, anlaşmazlıklara süratle ve adaletle yanıt vermektir. Yeni çatışmalar, ihtilaflar üretmeden uyuşmazlıkları kalıcı bir şekilde çözmektir." diye konuştu.

Mahkemelerde klasik dava ve arama yollarının gerekli olduğunu, ancak bunun yeterli olmadığını anlatan Gül, hukuk sistemlerinin adaletin sosyal hedefine odaklandığını, uyuşmazlıkların en kısa sürede, en az masrafla, en etkili biçimde çözme arayışına gidildiğini, bunun için de alternatif çözüm yollarının giderek yaygınlaştığını kaydetti.

Gül, adaleti sağlamanın yollarının, yöntemlerinin giderek arttığını ve çeşitlendiğini belirterek, ihtilafları kalıcı biçimde çözerek sosyal barışa katkı sunulduğunu dile getirdi.

Uzlaştırma sisteminin işaretini ünlü hukukçu Kınalızade Ali Çelebi'nin yüzyıllar öncesinde, çatışma yerine muhabbetin, çekişme yerine sulhun önemine değinerek verdiğini vurgulayan Gül, yargısal adaletin özünde ikilik taşıdığını, davalı davacı gibi iki ayrı tarafın yarışmasına dayandığını, bir tarafın kaybettiği, diğer tarafın kazandığı bir çözüm yolu olduğunu anlattı.

Gül, alternatif çözüm yollarının ise en başta bunu değiştirdiğini dile getirerek, "Her iki tarafın da kazandığı iki tarafı da mutlu sonuca ulaştıran bir çözüm yoludur. Bu sebeple yargısal adaletin yollarını açık ve hazır tutmak kadar toplumun sorun çözme kültürünü geliştirmek, sulh ve anlaşma yollarına teşvik etmek üzerine de önemle duruyoruz." şeklinde konuştu.

Hukukun her alanında klasik dava yoluna alternatif yöntemleri teşvik etmeye devam ettiklerini, ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuğun uygulanması için de arayış ve tartışmaları dikkate aldıklarını anlatan Gül, yine idarenin vatandaşla, vatandaşın idareyle yaşadığı uyuşmazlıkların da sulh yoluyla çözümü için çalışmaları sürdürdüklerini, yapacakları düzenlemelerle KHK ile getirilen sulh yolunu daha etkin uygulamak için kanun çalışmalarını da nihayete erdirmek üzere olduklarını söyledi.

"Fail-mağdur çatışmasını ortadan kaldırıyor"

Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, ceza adaleti sisteminde alternatif çözüm yollarının başında da uzlaştırma kurumu geldiğini, yöntemin en başta mağdurun tatminine hizmet ettiğini belirterek, Türkiye'de de suç mağdurlarının korunmasına, haklarının güçlendirilmesine ve onarıcı adalet geliştirilmesine büyük bir ihtimamla durduklarını kaydetti.

Sistemin suç mağdurunun haklarını koruduğunu, zararın hızlıca telafi edilmesini sağladığını dile getiren Gül, fail-mağdur çatışmasını ortadan kaldırmanın, yeni ihtilafların çıkmasını önlediğini, toplumsal barışa da önemli katkı sağladığını vurguladı.

Gül, uyuşmazlıkların klasik dava yolu dışında çözümünün ceza mahkemeleri ve savcılıkların da iş yükünü azalttığını dile getirerek, şöyle devam etti:

"Emek zaman ve kaynak tasarrufu da böylece sağlanmaktadır. Uzlaşma yoluna gidilmeyen veya gidilmesi mümkün olmayan davalar da hızlanmaktadır. Uzlaştırma Kurumu sistemimize ilk kez 2005'te girdi. Ceza adaleti sistemindeki bu önemli reform mevzuattan veya uygulamadan kaynaklanan bir dizi sebeplerle başlangıçta istenen sonuçları verememiş, sınırlı bir alanda kalmıştır. Ancak 2016'da gözden geçirilen uygulama ve mevzuat sonucunda, oldukça kapsamı genişletilmiş ve uygulamada da önemli başarılar elde edilmiştir. Uzlaştırma işlemlerinin eğitimli uzlaştırıcılar eliyle ve bu alanda uzmanlaşmış Cumhuriyet savcılarının gözetiminde yürütülmesi esası benimsenmiştir."

Gül, uzlaştırıcıların eğitiminden denetimine kadar bu süreçte düzenleyici ve denetleyici rolü için Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı'nın kurulduğunu anlatarak, uzlaştırma sürecinin artık bu alanda eğitimli uzlaştırıcılar tarafından sürdürüleceğini dile getirdi.

Ekim ayında başlayan uzlaştırma eğitimlerine 33 bin kişinin katıldığını belirten Gül, "Bu eğitimler, 27'si Türkiye genelinde olmak üzere 42 eğitim kurumunca verilmiştir. 11 Mart 2018'de ilk defa uzlaştırmacı yazılı sınavı gerçekleştirilmiş ve bu sınava 30 bin 700 kişi katılmıştır. 28 bin 500 kişi başarılı olmuştur. Bakanlığımız tarafından nisan ayı içerisinde bu sınavı başarıyla geçenlerin sicilleri oluşturulacak, başvuruları alınacak, uzlaştırmacı sicilleri bakanlığımızda tutulacaktır. Mayıs ayı başında göreve başlayacak bu uzlaştırıcılarımız tarafından uzlaştırma ifa edilecektir. Adalet hizmetlerine omuz verecek olan yeni uzlaştırmacılarımıza şimdiden başarılar diliyorum." diye konuştu.

"Sitemle mağdurun hakları korunuyor"

Adalet Bakanı Gül, kurumun daha etkin uygulanmaya başlamasıyla birlikte 2017'de, 223 bin 400 dosyanın uzlaşmayla sonuçlandırıldığını dile getirerek, şunları kaydetti:

"2015 ve 2016'ya kıyasla 2017'deki uzlaştırma oranı yaklaşık 20 kat artışla sonuçladı. 2017'de asliye ceza ve çocuk ceza mahkemelerine yaklaşık 1 milyon dava açıldı. 2017'de gerçekleştirilen uzlaştırma dosyalarına bakıldığında bu davaların yaklaşık yüzde 20'sine tekabül etmektedir bu oran. 2018 ocak ve şubat ayında uzlaşmayla sonuçlanan dosya sayısı 228 bin 872, uzlaşılamayan dosya sayısı 4 bin 985'tir. Bu rakamlar uzlaştırma kurumunun sadece ceza mahkemelerine yansıyan kısmıdır. Uzlaştırma usulü mağdurun maddi ve manevi zararlarını en kısa sürede telafi ederek esasen hukuk uyuşmazlıklarının da kalıcı çözümüne çok önemli katkıda bulunmaktadır. Böylece suç nedeniyle tazminat davası açılmasına gerek kalmamakta, açılan davadan ise feragat edilmiş sayılmaktadır. Kurumun faydaları hukuk mahkemesi alanında da görülmektedir."

Sitemle bir taraftan mağdurun haklarının korunmasını, diğer taraftan da failin eyleminin haksızlık içeriğiyle yüzleşmesine ve bunun telafisine imkan sağlandığını vurgulayan Gül, mağdur-fail uzlaşmasında tarafların tamamen kendi iradeleriyle sonuç üzerinde anlaşmaya vardığını, bazen özür ve helalleşme, bazen de maddi zararın telafisi biçimde anlaşıldığını kaydetti.

Gül, yine uzlaştırma sonucu alınan kararlarla kütüphaneler kurulduğunu, ihtiyaç sahiplerinin giydirildiğini, öğrencilere burs verildiğini, Mehmetçik Vakfı'na, Lösemili çocuklara ve şehit yakınlarına bağış yapıldığını ifade ederek, uzlaştırma uygulamaların bu şekilde sosyal sorumluluk projesine döndüğünü anlattı.

Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Aytekin Sakarya da geçen yıl uzlaşmaya gidilen 223 bin 400 dosyanın yüzde 80'inin uzlaşmayla sonuçlandığını belirtti.

İstanbul Valisi Vasip Şahin'in de katıldığı Uzlaştırma Çalıştayı'nın açılışının ardından, Türkiye genelindeki 30 cumhuriyet başsavcısına, uzlaştırmadan sorumlu cumhuriyet savcılarına ve uzlaştırmacılara teşekkür belgeleri verildi.