Uyuşmazlıklarda Yeni Çözüm Yolu Arabuluculuk

ADALET Bakanlığınca uygulamaya konulan uyuşmazlıkların arabuluculuk vasıtasıyla çözümü için Mayıs 2017'ye kadar 12 bin 5 başvuru yapılmıştır. Bu başvuruların 11 bin 240'ı çözüme kavuşturulmuştur. Uyuşmazlıkların yüzde 50'si 1 günden kısa bir süre içinde arabulucu vasıtasıyla çözülürken yüzde 43'ü 1 günde çözüme kavuşturulmaktadır.

Arabuluculuk uygulaması hakkında bilgi veren Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi Elif Aksoy, "Arabuluculuk dostane bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Tarafların mahkemeye gitmeden tarafsız bir üçüncü kişi yardımıyla uyuşmazlığı çözmelerini sağlar. Bu bağlamda arabulucu müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getirir. Aralarında iletişim ortamını kurar ve birbirlerini anlayarak çözüm yolu bulunmasını sağlar" dedi.

Hangi konuların arabuluculuğa daha uygun olduğunu anlatan Elif Aksoy sözlerini şöyle sürdürdü:

"Asıl nitelikleri itibariyle bazı alanlar arabuluculuğa daha uygun. En başta işçi işveren uyuşmazlıkları, bazı aile hukuku uyuşmazlıkları veticari uyuşmazlıklar genellikle arabuluculuğa nitelik itibariyle daha uygun olan alanlardır. Özellikle arabuluculuğa başvurularda şuan için en büyük oran işçi ve işveren uyuşmazlıklarında bulunuyor. Bazı alanlarda ise arabuluculuğa başvurulamıyor. Bunlar kamu düzenini ilgilendiren ve tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunamadığı ceza davaları, soy bağı, çocuğun velayetine ilişkin davalardır."

5 BİN İŞ DAVASI ADLİYELERDEN ÇEKİLMİŞ OLACAK

"Şu an için arabuluculuğa başvurmak ihtiyari fakat daha sonraki aşamalarda bu değişecek. Örneğin şuan gündemde olan iş mahkemeleri kanunu tasarısı bu şekliyle kanunlaşırsa bireysel ve toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan işçi alacakları ve işe iade davalarında arabuluculuk zorunlu hale gelecek" diyen Aksoy, bu gerçekleşirse yaklaşık 5 bin iş davasının adliyelerden çekileceğini söyledi. Bu sayede işçilerin 5, 10 yıl gibi sürelerde alabildikleri alacaklarını yaklaşık 10 günlük bir sürede almalarına imkan doğduğunu söyleyen Aksoy, "Bunun dışında iş mahkemeleri kanunu tasarısı kadar kesin olmasa da küçük meblağlı icraya ilişkin talepler için de yine zorunlu arabuluculuğa başvuru gündemde. Eğer bu alanda zorunlu arabuluculuk söz konusu olursa yaklaşık 7 milyon icra takibi adliyelerden çekilmiş olacak. Bunlar çok büyük oranlar. Bunun dışında örneğin mal rejimi, sigorta hukuku uyuşmazlıkları, kira alacağına ilişkin uyuşmazlıklar, spor hukukundan ticari uyuşmazlıklara kadar çok geniş bir alanı var arabuluculuğun" diye konuştu.

ARABULUCU OLABİLMEK İÇİN ADALET BAKANLIĞI YAZILI VE UYGULAMALI SINAV YAPIYOR

"Arabuluculuğun hem mahkemelerin iş yükünü azaltması hem de tarafların masraflarını azaltması ve zamanbakımından da büyük yararları var. Tamamen tarafların kontrolünde olan bir süreç. Karar tamamıyla taraf iradesine bağlı olarak veriliyor ve taraflar kendilerini daha iyi ifade edebiliyor" diye konuşan Aksoy sözlerini şöyle noktaladı:

"Arabulucu olabilmek için ise Adalet Bakanlığı'nın yaptığı bir yazılı ve uygulama sınavı var. Önce bu sınavdan geçmek gerekiyor. Ama her şeyden önce bu sınava girebilmek için yetkilendirilmiş kuruluşlarca alınacak olan eğitim ve bu eğitimin sonunda kazanılacak olan bir sertifika var. Atılım Üniversitesi olarak biz de hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk eğitimi gerçekleştiriyoruz. Bu eğitimimiz yönetmeliğe uygun olarak 6 saati temel hukuk bilgisi eğitimi, 32 saati teknik bilgi eğitimi yani iletişim becerileri, beden dili, arabuluculuk süreci, müzakere yönetimi gibi tarafların birbirini anlamalarını ve iletişimi sağlayacak olan hususlarda empati kurma yeteneğinin geliştirilmesi için bir eğitim ve son olarak 12 saat uygulama eğitimi olmak üzere toplam 50 saatten oluşuyor. Bu uygulama eğitimi çok önemli. Zaten bu eğitimimizi aktif arabulucular yapıyor. Uygulama sınavında da, ileride arabulucu olunduğunda da önlerine gelecek olan olayları uygulama eğitimi sırasında katılımcılarımıza veriyoruz. Her bir katılımcımıza rol veriyoruz. Farazi bir uyuşmazlık oluşturuyoruz ve bu şekilde arabuluculuk içinde kendilerine başvurulduğunda nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini uygulamalı olarak anlatıyoruz."